Geri Dön

Türkiye Türkçesinde belirteçlerin fiillerle birliktelik kullanımları ve eşdizimliliği

Co-occurence and collocations of adverbs with verbs in Turkish

  1. Tez No: 220632
  2. Yazar: BÜLENT ÖZKAN
  3. Danışmanlar: PROF.DR. MEHMET ÖZMEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirteç, fiil, birliktelik kullanımı, eşdizimlilik, derlem dilbilim, sözlükbilim, Türkiye Türkçesi, Adverb, verb, co-occurence, collocation, corpus linguistics, lexicography, Turkish Language
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 570

Özet

Bu çalışmada, Türkiye Türkçesinde kullanılan ve Türkçe Sözlük'te madde başı ve madde içi olarak sözlükbirimselleşmiş belirteçleri, fiillerle birliktelik kullanımlarını ve eşdizimlilikleri açısından derlem tabanlı bir uygulama temelinde inceleme konusu yaptık. Bu amaçla, Türkiye Türkçenin edebi diline ait metinlerinden seçtiğimiz 306 eserden oluşan 12.321.000 (+-) sözcüklük bir ana derlem, amacımıza uygun olarak, sayısallaştırıldı ve MYSQL veri tabanı uygulamasıyla tümcesel olarak derlenebilir hale getirildi. Türkçe Sözlük'te tanımlı 2616 madde başı ve içi belirtecin geçtiği fiil tümcelerini çalışmamızda kendimize konu edindik. Dizimsel ve anlamsal olarak birbiriyle bağdaşıklık gösteren belirteçlerin fiillerle olan ilişkiselliğini birliktelik kullanımları ve eşdizimsellik kavramı çerçevesinde değerlendirdik. Türkçe Sözlük'ün belirteç temelli bir `derlem denetimini' yapmak, ana dili ve ikinci dil öğretiminde önemli bir yere sahip olan eşdizimsel yapıları Türkçe için bu eksende tespit etmek amaçlı yürüttüğümüz bu çalışma, bu anlamda ilk sözlükbilimsel çalışma olma özelliğini taşımaktadır.

Özet (Çeviri)

In this study, we invetstigated the co-occurunce of adverbs that is lexicalizied in the form of headword collocated with verbs used in Turkish and Turkish Dictionary in a corpus-based methodology. The corpus has been compiled Turkish literary texts which consist of 12.321.000 (+-) words (token), and then this corpus digitalized in MySQL database form for lexical queries. At the same time, the database is a form for sentence-adverb parsing. The thesis topic includes sentence that is involved 2616 adverb in the form of headword or head content in Turkish Dictionary. We worked on relationshiop between verb and adverb that is coherence together in terms of their semantic and syntactic side in the co-occurence and collocation notion. Briefly, this study is summarized in two title: 1) Controling Turkish Dictionary in the corpus-based frame. 2) To discover Turkish adverbial collocated structures that is important for mother tongue learning, esspecially foreign language learning.

Benzer Tezler

  1. Türk dil bilgisinde kelime türleri (Ad ve ad soylu kelimeler)

    Parts of speech in Turkish grammar (Nouns and types of nouns)

    NEDİM YERSÜREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DilbilimSakarya Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. SELÇUK KIRBAÇ

  2. Türkiye Türkçesi'nde dilbilgisel zaman-Oktay Akbal öyküleri örneği

    The tense in Turkey Turkish-The example of Oktay Akbal's stories

    HASENE AYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıUludağ Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KERİME ÜSTÜNOVA

  3. Hasan Ali Toptaş'ın 'Sonsuzluğa Nokta' romanında dil bilgisel uzam kodlayıcıları

    Grammatical space coders in Hasan Ali Toptaş's 'Sonsuzluğa Nokta' novel

    HANDE ÜNVER ÖZDOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimBursa Uludağ Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KERİME ÜSTÜNOVA

  4. Türkçede kesinlik

    Certainty in Turkish

    SEMA ÇOLAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DilbilimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDOĞAN BOZ

  5. Türkiye Türkçesinde soru sözcüklerinin çekim morfolojisi

    Inflectional morphology of question words in Turkish

    AİYM KUZENBAYEVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN