Toplumsal belleğin sinematografik sunumu: 2000 yılı sonrası Türk sinemasında 12 Eylül filmleri
A cinematographical presentation of collective memory: September 12 movies in Turkish cinema after the year 2000
- Tez No: 221475
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA BİRYILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Toplumsal belleği güçlendirmenin, yaşadığımız anı tarihselleştirmenin en önemli sanatsal araçlarından biri sinemadır. Sinema sanat olmanın ötesinde çok daha farklı anlamlar taşıyan toplumsal bir olgudur. Filmler sosyo-kültürel ürünlerdir ve toplumsal bellek üzerinde önemli rol oynarlar. Dünyaya ilişkin algı ve anlamlandırmaları yönlendirirler. Mevcut anlamlandırmalar, benliğimizi şekillendirir ve alışkanlıklarımız değiştirirler. 12 Eylül 1980 dönemi Türkiye'de askeri darbenin yaşandığı, siyasal ve toplumsal açıdan sancılı geçen bir dönem olmuştur. Günümüz Türkiye'sinde yaşanmakta olan hızlı toplumsal dönüşüm sürecini anlamlandırmaya çalışırken, 12 Eylül 1980 askeri darbesi önemli bir tarihsel dönemeç oluşturur. 80'lerin ilk yarısı darbenin etkisiyle baskının, yasağın, devletin şiddetinin hâkim olduğu bir dönemken, ikinci yarısından itibaren toplumun o güne kadar alışık olmadığı ilk bakışta kendini bir kurumsuzluk olarak sunan yasaklayıcı olmak yerine oluşturucu, kışkırtıcı ve içerici bir iktidar biçimi hâkim olmaya başlamıştır.1980 dönemi içerisinde yaşanan zorluklar toplumun her kesiminde hissedilmiştir. Yaşanan bu toplumsal dönüşüm, kitle iletişim araçlarına da yansımıştır. Bu travmatik dönemin etkilerini konu alan sinema filmleri, günümüzde yankı uyandırmakta, belleklere yazılmaktadır.12 Eylül 1980 darbe dönemine ilişkin `Vizontele Tuuba/Yılmaz Erdoğan' (2004), `Babam ve Oğlum/Çağan Irmak' (2005), `Eve Dönüş/Ömer Uğur' (2006), `Beynelmilel/Sırrı Süreyya Önder, Muharrem Gülmez' (2006) ve `Zincirbozan/Atıl İnaç (2007)' adlı yapımlar bu çalışmada incelenmiştir.Kitle iletişim aracı olan sinema, bilinçli söylemler üretmektedir. Filmlerde yer alan her unsurun toplumun belleğini oluşturmada etkisi mevcuttur. 1980'li yıllar, Türkiye ve dünya için değişimlerin yaşandığı bir dönem olmuştur. Türkiye'nin toplumsal hafızasında yer eden 12 Eylül 1980 darbe dönemi, geçen süre içinde filmlere konu olmuştur.ANAHTAR KELİMELER: Bellek, Toplumsal Bellek, Sinema, Kültür, Medya, 12 Eylül 1980, 12 Eylül Filmleri.
Özet (Çeviri)
One of the most important artistic means to improve the collective memory and to chronicle the moment is cinema. Cinema is a social phenomenon which means much more then being just a branch of art. Films are socio-cultural products and they have an important role in collective memory. They direct the perceptions and explanations towards the world. The existing explanations shape our egos and change our habits. The period of September 12, 1980 was a politically and socially painful period in Turkey when the military insurrection took place. As we try to explain the fast social transformation process taking place in Turkey today, the military insurrection in September 12 is an important historical turning point. Although the first half of the `80s was an era the pressure, restrictions and violence of the government was dominant because of the insurrection, starting with the second half a constructive, impulsive, and containing government instead of being restrictive started to rule in a way that presents itself as a non-corporation that the society was not used to until then.The difficulties experienced during the 1980 period were felt in all sections of the society. This social transformation was also reflected on mass communication. The films about the effects of this traumatic period have repercussions, and are written into memories today.In this work the films about September 12, `Vizontele Tuuba/Yılmaz Erdoğan? (2004), `Babam ve Oğlum/Çağan Irmak? (2005), `Eve Dönüş/Ömer Uğur? (2006), `Beynelmilel/Sırrı Süreyya Önder, Muharrem Gülmez? (2006) ve `Zincirbozan/Atıl İnaç (2007)? were studied.Cinema as a mass media produces a conscious discourse. Every element in these films has an effect on constructing a collective memory. 1980s was a period of change for Turkey and the whole world. The September 12 period that has a place in the collective memory of Turkey, has become theme of films during the time that passed.KEYWORDS: Memory, Collective Memory, Cinema, Culture, Media, September 12 1980, Films on September 12.
Benzer Tezler
- İkinci Dünya Savaşı'nın sinemadaki temsilinin gerçeklikle olan ilişkisi
Representation of the Second World War on cinema and it's relation with reality
IŞIL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Felsefeİstanbul Bilgi ÜniversitesiFelsefe ve Toplumsal Düşünce Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELEN ANSEN
- Kameranın tarihsel süreç içindeki gelişimi ve bu gelişimin sinema seyircisi üzerindeki etkileri
The development of the camera in the historical process and the effects of this improvement on the cinema audience
MUHAMMED ZAKİR AYDINLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA MERT ATALAR
- Disiplinlerarası zeminde eleştirel mekânsal pratiklerin denemeci açılımları: Mimari deneme filmi
Essayistic expansions of critical spatial practices on interdisciplinary terrain: Architectural essay film
AYGEN EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Toplumsal belleğin taşıyıcı payandası olarak hafıza mekânları: 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin direnme ortamları
Spaces of collective memory as the load-bearing pillars of social memory: Resistance sites of July 15, 2016 coup attempt
RABİA ZAMUR TUNCER
Doktora
Türkçe
2021
İletişim Bilimleriİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MURAT VURAL
- Ulus square as a representational form of collective memory
Toplumsal belleğin temsili biçimi olarak Ulus meydanı
İNCİ YALIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜVEN ARİF SARGIN