1780-1784 tarihli ve 4 numaralı Halep ahkam defteri (s.1-53) transkripsiyon ve değerlendirme
Aleppo judgment book number 4 (1780 - 1784), (p. 1-53)
- Tez No: 221696
- Danışmanlar: PROF. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Ahkâm (Şikâyet) Defterleri, Osmanlı Devleti, Haleb, 15.-16. ve 18. yy
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Osmanlı Arşivinin önemli tasniflerinden olan Ahkâm Defterleri, taşradaki her türlü şikâyetin merkeze ulaştırıldığı ve bu şikâyetlerin suretlerinin kaydedildiği defterlerdir. Bu defterlere Şikâyet Defterleri de denir.Osmanlı idarî düzeninde, devlet anlayışında halk, Allah'ın padişaha kutsal bir emaneti olarak kabul edilmiştir. Bundan dolayı devletin temel düzeninin, iktisâdi ve sosyal teşkilatının hedefi halk iaşesinin temini, can, mal, ırz ve namus güvenliğinin sağlanmasıydı. Devletin ancak bu unsurun ayakta tutulması, asgari geçim düzeyine sahip kılınması ile mümkün olacağının bilincinde olan Osmanlı yönetimi, Batı'daki çağdaşı devletlerin halklarının hayal bile edemeyeceği bir surette, en aşağıdaki tabakadan halkının şikâyetlerini dinlemiş ve bunların hiç birisini karşılıksız bırakmamış, yapılan her şikâyeti mutlaka araştırmış ve neticelenmiştir. Yani çoğu çağdaş devletin halklarına yeni tanıdığı ?dilekçe hakkını?, Osmanlı yönetimi kurulduğu tarihten itibaren tanımaya başlamıştır.İlk başlarda yani 15. ve 16. yüzyıllarda halkın şikâyetleri doğrudan veya kadılar aracılığıyla merkeze veya beylerbeylik merkezine ulaştırılırdı. Onun için ilk devir şikâyet kayıtları, mahalli Şer?iyye Sicillerinde bulunmaktadır. Devlet bürokrasisindeki işlemlerin artması neticesinde yeni bir şikâyet kayıt defteri tutulması usulü benimsemiştir ki, işte bu amaçla tutulan defterlere Ahkâm ( Şikâyet) Defterleri denmiştir ve bu defterler düzenli olarak 18. yüzyıldan itibaren tutulmaya başlanmıştır.Merkezde hemen çoğu büyük vilâyetlerin Ahkâm Defterleri ayrı ayrı tutulmuştur. İşte Haleb Ahkâm Defterleri de bu tasnifte yer almaktadır. Haleb vilâyetinden merkeze ulaşan her türlü şikâyeti bu defterlerde bulmak mümkündür. Bu itibarla 4 Numaralı Halep Ahkâm Defterinin ihtiva ettiği şikâyet konularına göre değerlendirildiğinde, dönemin Halep sosyal tarihi hakkında çok önemli bilgilere ulaşılmakla birlikte yol kesme, cürüm, cinayet, su veya emlâk sınır anlaşmazlıkları, fuzuli işgal, gasp vd. suç ve anlaşmazlıklara dair orijinal bilgilere ulaşmak mümkündür.
Özet (Çeviri)
Judgment Books are one of the important classification of Ottoman Archives which are being transported all kinds of complaints and recorded these complaints' copies at provinces to govermental administrative center. These books are also called as Complaint Books.People in state mind has accepted as a holy trust from Allah to sultan in Ottoman administrative system. Because of this, aim of principal system of state, economical and social organization was providing security of guaranteeing victualing of people, life, merchandise, honor and probity. Ottoman Goverment knew that they had to stand for this object in order to keep prosperity nation wide. Moreover, they appreciated and judged all kind of complaints even from the lowest social groups as the actual western goverments could not even dream of. That is to say, most modern states' newly recognized“petition right”to their folks, has been started to recognize by Ottoman administration from date which state has established.Folks' complaints has being transported to central goverment or grand governor directly in early times, that is to say, 15. and 16. centuries. For that reason, early period complaint records has holded in local ?Şer'iyye? registers. As a result of increasing procedures in goverment bureaucracy, a new complaint book recording system has appropriated. Here, those books which has recorded at this objective, named“Judgment (Complaint) Books”. Those books has started to being recorded from 18th century.Most of big cities' Judgement Books had recorded distinctly at goverment center. Here, Haleb Judgement Books are also in that classification. It's possible to find all kind of complaints from Haleb city to central goverment in those books. Regarding that, if Haleb Judgement Book Number 4 evaluated by included complaint topics, in addition with obtaining that period of time's very important information, it's also possible to obtain original information about road blocking, crime, murder, water or real estate border disagreements, unnecessary occupying, usurpation e.g.Keywods: Judgement (Complaint) Books, Ottoman State, Haleb, 15.-16. and 18. centuries.
Benzer Tezler
- Kıbrıs muhassılı Abdülbaki Ağa'nın muhasebe defterinin incelenmesi (1776/7-1784/5)
An examination of the accounting book of Abdülbaki Ağa, the muhassil of Cyprus (1776/7-1784/5)
SEMA BÜYÜKYABAT
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ormanları'nın Lepidoptera türleri
The Lepidoptera species of Turkish Republic of Northern Cyprus' forests
HAMİT AYBERK
Doktora
Türkçe
2006
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TORUL MOL
- Dursunbey Orman İşletme Müdürlüğü ormanlarının en az iki kuleden görülebilme planı
Başlık çevirisi yok
İDRİS OĞURLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1985
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TORUL MOL
- 1780 numaralı Samsun Şer'yye Sicili'nin transkripsiyonu ve degelendirmesi
1780 numarli Samsun Şer'yye Sicili'nin transkripsiyonu ve degelendirmesi
İHSAN USTASU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihArtvin Çoruh ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEMZEM YÜCETÜRK
- 1780-1782 m(1195-1197) tarih ve 4 numaralı Kütahya Şer'iyye Sicili
1780-1782 m(1195-1197) Kutahya Sharia Records no: 4
İSA AYDIN