Mekan-davranış ilişkisinin dönüşümü: Alışveriş merkezlerinin mekansal dizim yöntemiyle incelenmesi
Transformation of space behavior relation: Dissertation of shopping centers using the method of space syntax
- Tez No: 222690
- Danışmanlar: PROF.DR. ALPER ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Mekansal dizim, alısveris merkezleri, alısveris eylemi, tasarım tipleri, mekansal kurgu, mekansal algı, mekan ve davranıs, çevresel psikoloji, yön bulma, Space syntax, shopping centers, shopping behavior, design principles, spatial configuration, spatial perception, space and behavior, environmental psychology, way finding
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu tez çalısmasının amacı, toplum davranıs örüntülerinin mekansal kurguyla iliskisini incelemektir. Bu anlamda, tez genel olarak mekan ve davranıs iliskisinin belirli bir fiziksel mekan olan alısveris merkezleri üzerinden incelenmesini konu alır. Çalısmada, alısveris merkezlerinin tasarımsal tipolojilerin irdelenmesi ve bu tiplerde Türkiye ölçeginde seçilen alısveris merkezlerinin mekansal dizim ile mekansal kurgusunun ortaya çıkarılması saglanmıstır. Alısveris merkezi içindeki davranıssal örüntüler bulunarak, fiziksel mekan ve davranıs iliskisi arasında bazı çıkarımlara ulasılmaya çalısılmıstır. Mekanın tanımı ve sosyal anlamda ne ifade ettigi tartısılmıstır. Mekan ve davranıs üzerine yapılmıs farklı kuramsal yaklasımlar üzerinden mekan ve sosyal iliskilerden bahsedilmistir. Tezin genel yönlenisini olusturan, Hillier ve Hanson'ın, Mekanın Toplumsal Mantıgı (Social Logic of Space) (1984) kitabındaki mekan ve davranıs arasındaki iliskinin kuramsal boyutu açıklanmıstır. Bu anlamda, algı, yön bulma gibi davranıs tipleri ayrıstırılarak üzerlerinden tartısma yapılmıstır. Son bölüm ise alısveris merkezleri tasarımsal tiplerine göre seçilen örneklerin incelendigi alan çalısmasından olusur. Bu örnekler; Türkiye'de Kapalıçarsı, Galleria AVM, Profilo AVM ve Cevahir AVM'dir. Alan çalısmasında fiziksel mekan kurgusunu analiz etmek için mekansal dizimden faydalanılmıstır. Bu amaçla, bölümün ilk kısmı mekansal dizim hakkındaki temel bilgileri açıklamaya yöneliktir. Mekansal dizim analizleri yapılan bu alısveris merkezi örneklerinde insan yogunlukları, güzergah seçimleri, yön bulma egilimleri iliskisi ortaya çıkarılmaya çalısılmıstır. Elde edilen bulgularla, en verimli alısveris merkezi tasarımını bulma yönünde sonuçlara varılmıstır. Tez, bu anlamda günümüzde AVM'leri tüketim, postmodernizm gibi kavramlarla iliskilendiren diger çalısmalardan ayrısmaktadır ve Türkiye'de çok kısıtlı olan bu tarz çalısmalara bir katkı sunmayı ve gelecekte mekansal dizimin daha genis bir alanda kullanılmasını cesaretlendirmeyi hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This dissertation intends to analyze the structure of space and its relationship with the behavior patterns in the society. In this context, it focuses on the study of shopping centers, where space-behavior pattern are more obvious. This study helps to investigate shopping centers? conceptual typology and introduces space syntax and space structure of various, major shopping centers in Turkey. It aims to make deductions about the relation of physical space and behavior by finding behavioral patterns in a shopping center. The field study of this dissertation scrutinizes some examples chosen according to differently designed shopping centers. These examples are Grand Bazaar, Galleria, Profilo and Cevahir shopping centers in Turkey. In field study, space syntax is used in order to analyze the physical space structure. For this purpose, the opening of this last part explains the basic concepts of space syntax. The last part also intends to expose the relationship of the density of people, their choice of route and inclination for wayfinding in those shopping centers that are analyzed with space syntax. According to the newly acquired data, this part questions the success of shopping center typologies among each other. Hence, this dissertation is different than other studies that link shopping centers to concepts such as consumption and postmodernism. Finally, it aims to make a contribution to the limited number of similar studies in Turkey and to encourage wide use of space syntax in the future.
Benzer Tezler
- Alışveriş merkezlerindeki mağazaların satış yoğunluğunun mekansal dizim yöntemiyle irdelenmesi
The examination ofsales density of stores in shopping malls by space syntax method
ELİF TAVUKÇUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNLÜ
- Alışveriş merkezlerinin tarihsel süreç içinde gösterdiği değişimler ve mekansal kurgularının sosyal yaşam üzerindeki etkilerinin örnekler üzerinde analizi
The innovation of shopping malls within the historical process and the analogous analysis of its effects, of social life of the spatial fantasies
İLDEM AYTAR
Doktora
Türkçe
2013
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR ALTAN
- Tüketim kültürü değişimi bağlamında işlevini yitiren/ölü alışveriş merkezlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of dead malls in the context of consumption cultural change
EDA VELİBAŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÇİN PULAT GÖKMEN
- Relation between shopping centers and the urban quality: Transformation of retail space organization in relation to changing consumption patterns
Alışveriş merkezleri ve kentsel kalite arasındaki ilişki: Perakende mekan organizasyonunun değişen tüketim kalıplarına göre dönüşümü
BURCU HALİDE ÇINGI
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. MELİH PINARCIOĞLU
- Women's use of space in Tehran modern houses constructed between 1960-1980
1960-1980 tarihleri arasında yapılan Tahran modern evlerinde kadınların mekan kullanımı
SEPİDEH DAVODİPAD
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHSEN ÖZSOY