Kentsel mekanda çocuk oyun alanlarının dönüşümü: Alışveriş merkezlerindeki ticari oyun alanları için bir örüntü incelemesi
Transformation of children's playgrounds in urban space: A pattern analysis for commercial playgrounds in shopping centers
- Tez No: 738606
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EVREN ÜLKERYILDIZ KALE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Yoğun ve kontrolsüz kentleşme nedeniyle meydana gelen mekânsal değişimde kentsel alanda çocukların seçim ve tercihleriyle kendiliğinden oluşan oyun alanları; yerini özel olarak tasarlanmış formal oyun mekanlarına özellikle alışveriş merkezleri içerisinde ücret karşılığı erişilebilen ticari oyun alanlarına bırakmıştır. Bu eğilim, çocukların, oyun aracılığıyla sosyal ilişkiler kurma ve geliştirme davranışını, oyunun ticari bir meta haline gelmesi durumuna uygun olarak çocukları müşteriye dönüştüren bir yönelim bizlere sunmaktadır. Ticarileştirilmiş ve özelleştirilmiş oyun alanları da bu sürecin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu tez oyun mekanlarının sokak ve yakın çevre gibi kentsel açık alanlardan alışveriş merkezlerinde yer alan kapalı ve ücretli mekanlara doğru evrildiğini ve bu durumun inşaa edilmiş sosyal bir gerçeklik olarak çocukluğun, tüketim eylemi ile kurduğu ilişkinin önemini ve etkisini vurgulayarak ele almaktadır. Tez kapsamında Türkiye'de alışveriş merkezleri içerisinde konumlanan 524 adet ticari çocuk oyun alanında sunulan oyunların etkinlik dinamikleri (hedef kitlesi, ebeveyn kontrolü, aktivite doğası ve eylem niteliği) incelendiğinde, büyük bir çoğunluğunun okul öncesi dönemdeki çocuklara odaklandığı, çoğunluğunda ebeveyn kontrol eğiliminin yüksek olduğu, çoğunluğunun edilgen ve yönlendirilen oyunlardan oluştuğu ve bireysel oyunları barındırdığı anlaşılmaktadır. Öte yandan oyunların finansal nitelikleri (kullanıcıya maliyeti, ticari konum değeri), değerlendirildiğinde; çoğunluğunun süreli (dakikalı) mekân kullanımına dayalı ücretli oyunlardan oluştuğu, sadece %4'lük gibi çok küçük bir oranının ücretsiz olarak sunulduğu, büyük çoğunluğunun ayrı bir mekân olarak tasarlandığı ve ayrıştılırdığı gözlemlenmektedir. Bu mekânların fiziksel sınırları ve oyun araçları nedeniyle çocukların oyunu keşfetmeleri, kişiliklerini geliştirmeleri, sosyalleşmeleri, dostluk ilişkileri kurma ve geliştirmeleri, yardımlaşma ve iş birliği yapma gibi birçok önemli işlevi yerine getirmeye olan uygunlukları yönünden tartışmalı olduğu sonucuna varılmaktadır. Çocuklar bu mekanlarda büyük oranda tasarlanmış/ düzenlenmiş/ kurgulanmış oyunları oynayabilmektedirler. Böylece sadece oyun mekanları dönüşmekle kalmamakta oyun eyleminin kendisi de daha çok yönlendirilen denetimli bir etkinliğe dönüşmektedir.
Özet (Çeviri)
The playgrounds which are spontaneously constructed mainly via the choices and preferences of the children in the urban space have been replaced by specially designed commercial playgrounds due to the intense and uncontrolled urbanization. These commercial playgrounds can be accessed for a fee, especially within shopping malls. This observed trend points out that the changing role of playground in which children experiment to establish and develop social relations via play and also transformation of children into customer and in turn a commercial commodity. For this reason, commercialized and customized playgrounds play an important role in this process. This thesis emphasizes that playgrounds have evolved from open urban spaces such as streets and close quarters to closed and paid spaces in shopping malls. In addition, this situation cannot be considered independent of the effect of the relationship that childhood establishes with the act of consumption as a constructed social reality. Within the scope of the thesis, the play spaces offered in 524 commercial children's playgrounds located in shopping malls in Turkey are examined. The research results for the activity dynamics of studied playgrounds (target audience, parental control, activity nature and action quality) reveal that that most of commercial playgrounds target preschool children, the majority of them have a high parental control policy, passive and directed play action nature, and offer predominantly individual games. The research results for the adopted fee policy of the studied playgrounds (cost to the user, commercial location value) fee payment based on timed (minutes) space usage are used and only 4% of the studied playgrounds can be used. The fee policy adopted in these playgrounds are applied by design layout - separated space. It is concluded that due to the physical boundaries and the equipment of plays offered in the studied playgrounds are controversial in terms of their suitability for fulfilling the main important functions of play such as testing their skill and abilities, developing children's personalities, socializing, establishing and experimenting friendship in relations, helping and cooperating. Children can play mostly designed/edited/constructed games in the studied playgrounds. Thus, not only playgrounds are transformed, but the nature of play itself turns into a more directed and controlled activity.
Benzer Tezler
- İstanbul'da ?Çocuk dostu kent? için açık alanların planlama, tasarım ve yönetim ilkelerinin oluşturulması
Establishing principles of planning, design and management of open spaces for a ?Child friendly city? in Istanbul
OKŞAN TANDOĞAN
Doktora
Türkçe
2011
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN ERGUN
- Bütüncül çocuk oyun alanı tasarım matrisinin oluşturulması ve değerlendirilmesi, İstanbul örneği
Comprehensive design matrix compose and evaluation of the children playgrounds in İstanbul
TUTKU KUTLUTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ERBAŞ GÜRLER
- Kentsel mekânda ayrışma bağlamında 'Çocuk Mekânları'Sivas Kardeşler Mahallesi örneğinde bir inceleme
The context of spatial segregation in the urban 'Children Spaces' a research in the case of Sivas-Kardeşler Neighborhood
FERİDE FATMA BİLGİLİ
Doktora
Türkçe
2019
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİHRİBAN ŞENGÜL
- Importance of play areas in child development and desing guidelines for play areas
Oyun alanlarının çocuk gelişimindeki önemi ve oyun alanlarının tasarım kriterleri
NİLGÜN KİPER
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKIN SÜEL
- Zonguldak kenti yeşil alan sistemi içerisindeki çocuk oyun alanlarının durumunun peyzaj mimarlığı ilkeleri açısından irdelenmesi
State of the playgrounds in green space system of Zonguldak city examine from the point of view landscape architecture principle
ARZU BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Peyzaj MimarlığıZonguldak Karaelmas ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MEHMET SABAZ