Eski Anadolu Türkçesi metinlerinde devrik cümle meselesi
The inverted sentence issue in Old Anatolian Turkish texts
- Tez No: 226507
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 484
Özet
Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi metinleri olan Âşık Paşazâde Tarihi, Tazarru'nâme, Gülistan Tercümesi, Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi, Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (4. Cilt, 1. Kısım), Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (4. Cilt, 2. Kısım) incelenmiştir. İnceleme bölümünde, metinlerde geçen devrik cümleler önce telif ve tercüme olarak iki ana başlığa ayrılmıştır. Daha sonra her ana başlık, yükleminin türüne ve yapısına göre devrik cümleler olarak ikiye ayrılmıştır. Yükleminin türüne göre devrik cümleler olan fiil ve isim cümleleri, yüklemden sonra gelen ögelerine göre sınıflandırılmıştır. Devrik cümleler yapıları bakımından basit isim ve fiil cümleleri ile şartlı birleşik, iç içe birleşik ve ki/kim'li birleşik cümleler olarak incelenmiştir. Özellikle birleşik cümlelerin çok değişik ve esnek dizimleri tespit edilmiştir. Ancak hiçbir devrik dizimin rastgele ve kuralsız olduğu görülmemiştir. Metinlerde geçen bütün devrik cümleler belli bir kalıptadır.Tezde, devrik dizim sadece cümle düzeyinde ele alınmıştır. Yüklem ardı ?konum?lanmanın (bir üslup özelliği olmakla birlikte) sadece konuşma dilinde değil, yazı dilinde de kullanıldığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, Âşık Paşazâde Tarihi, Tazarru?nâme, Gülistan Tercümesi, Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi, Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (4. Cilt, 1. Kısım), Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi (4. Cilt, 2. Kısım) were examined which are Old Anatolian Turkish texts. In the examination part, the inverted sentences found in the texts were divided into two main titles as original and translation firstly. After that, every main title was divided into two parts according to the type of the predicate and the structure of the predicate. Verb and noun sentences are the type of predicate. These sentences were classified according to the elements coming after the predicate. Inverted sentences were examined as simple noun and simple verb sentences; conditional united, one inside the other united and united with ?ki/kim? sentences according to the structure. Various and flexible compositions of the united sentences have been determined. However, it has been found out that none of the inverted composition is random and irregular, the inverted sentences found in the texts are in certain form.In this thesis, inverted composition was only considered on a sentence level. It was determined that locating after the predicate (being one of the characteristics of style) was not only used in spoken language but also used in written language.
Benzer Tezler
- Ahmed bin Bâlî – Mecma‛ü'l-Mücerrebât (Giriş-inceleme [ses bilgisi]-metin-dizin [1-115. varaklar arası]-sözlük)Birinci cilt
Ahmed bi̇n Bâlî – Mecma‛ü'l-Mücerrebât (Introduction-analysis-[phoneti̇c]-text-grammatical index [between 1st-115th leaves]-dictionary)
NUŞİN SUNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN DOĞAN
- Kavsi Divanı'nın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü
Kavsi̇'s Di̇van context functional index and dictionary
ÖZLEM GÖKTAŞ ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABUZER KALYON
- Türk edebiyatında manzum Hz. Ali cenk-nâmeleri ve Ayân-Zâde İbrahim Şükrî'nin Kıssa-i Kan Kalesi ile Hikâye-i Hâver-zemîn adlı mesneviler
In Turkish literature verse Hz. Ali cenk-namas and Ayân-Zâde Ibrahim Sükri's mahtnawis named Kissa-i Kan Kalasi with Hikâye-i Hâver-zemin
İLYAS KAYAOKAY
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÂDEM CEYHAN
- Ali Halife'nin Enîsü'l-Münḳatıʿîn adlı eseri üzerinde dil incelemesi (Giriş- inceleme- sözlük- özel adlar dizini- metin)
Language study on Ali Halife's work named Enîsü'l-Münḳatiʿîn (Introduction-review-dictionary-proper- names index - text)
İSA BALDEMİR
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NAİM ÇİÇEKLER
- Eski Anadolu Türkçesi metinlerinde iyelik ve hâl ekleriyle birleşen çekim edatlarının incelenmesi
Examination of prepositions combined with possessive and case suffixes in old Anatolian Turkish texts
İSA TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET KARA KÜTÜKÇÜ