Tarih öğretiminde doküman kullanımının öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerine ve başarılarına etkisi
Effects of using document in history teaching to students historical thinking skills and successes
- Tez No: 226911
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA SAFRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Tarih, tarih öğretimi, birinci el yazılı dokümanlar, ikinci el yazılı dokümanlar, görsel dokümanlar, tarihsel düşünme, beceri, akademik başarı, History, history teaching, first hand writen documents, second hand written documents, historical thinking, skill, academic achievement
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 355
Özet
Araştırmada, ortaöğretim tarih derslerinde doküman kullanılmasına bağlı olarak öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerinin gelişimi ve akademik başarılarının artmasına değinilmiştir. Bu çalışmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemi olarak deney-kontrol gruplu deneme deseni, nitel araştırma yöntemi olarak da öğrencilerin uygulama sırasında yazdıkları tarihsel metinler betimsel analiz yöntemi ile yorumlanmıştır.Bu çalışmanın uygulama safhası, Ankara ili Yenimahalle ilçesinde bir devlet okulu olan Prof. Dr. Şevket Raşit Hatipoğlu Lisesi'nde 5 hafta (10 ders saati) boyunca 76 öğrenciyle yapılmıştır. Uygulama Ortaöğretim 11. sınıf (Lise-3) Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinin ?Kurtuluş Savaşı? bölümünde yer alan ?Muharebeler ve Sonuçları? konuları kapsamında sürdürülmüştür. Deney grubunda ilgili konular tarihsel dokümanlar kullanılarak öğrenci merkezli yaklaşımla işlenirken, kontrol grubunda ise konular ders kitabı merkezli olarak geleneksel yöntemle işlenmiştir.Uygulama öncesinde 76 öğrenciden oluşan deney ve kontrol gruplarına dönük bir ön test başarı testi, deney ve kontrol grubunun sosyo-ekonomik düzeyinin belirlenmesi ve öğrencilerin kişisel bilgilerini ölçmek amaçlı bir anket ve deneklerin tarihsel düşünme becerilerinin durum tespitini yapmak için tarihsel doküman verilmeden ön-metin yazdırmaya dönük test uygulanmıştır. Uygulamanın başında deney grubu öğrencilerine tarihsel dokümanlarla ilgili olarak tarihsel doküman çeşitleri, doküman kullanma yöntemleri vb. dönük bir sunu yapılmış, uygulama süresince de deney grubuna birinci ve ikinci el (özellikle de yazılı kaynaklar) kaynaklardan oluşan dokümanlar kullanılarak ders işlenmiştir. Uygulama süreci sonunda ise deney ve kontrol grubuna son-test başarı testi, dokümanlar verilerek tarihsel düşünme becerilerinin gelişimini belirlemek amacıyla son-metin yazdırmaya dönük test uygulanmıştır.Uygulama sonunda nicel bulgular, SPSS 15.0 veri analiz programıyla, nitel veriler ise betimsel analiz ile değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Nicel bulgular sonucunda; akademik başarılar bakımından tarihsel doküman kullanılarak öğretim yapılan deney grubu öğrencileriyle, geleneksel yöntemin kullanılarak ders kitabıyla öğretim yapılan kontrol grubu öğrencileri arasında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Tarih derslerinde tarihsel dokümanların kullanılmasının deney grubu öğrencilerinin akademik başarılarının kontrol grubuna göre daha fazla arttığı görülmüştür. Nitel bulgular sonucunda; tarih derslerinde tarihsel dokümanların kullanılmasının, deney grubu öğrencilerinin tarihsel düşünme becerilerine kontrol grubu öğrencilerine göre olumlu anlamda daha fazla etki ettiği belirlenmiştir. Uygulama sonunda deney ve kontrol grubuna verilen dokümanları deney grubunun daha etkili kullandığı sonucuna varılmıştır.Araştırma sonunda, ortaya çıkan sonuçlara dayalı olarak araştırmacı tarafından önerilere yer verilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this research, development of students? historical thinking skills and increasing their academic successes have been mentioned related to using document in history lessons in high schools. Quantitative and qualitative research methods have been used together in this study. As quantitative research method, experimental design, with experimental-control group,and also as a qualitative research method historical texts of students? works written in their practice process are interpreted with descriptive analysed method .This study?s application phase has been applied in Prof. Dr. Şevket Reşit Hatipoğlu High school with 76 ( seventy six ) students in Yenimahalle, Ankara for 5 ( five ) weeks ( through ten lessons ). The application was maintained with 11. class Turkish Republic Revolution History and Kemalizm lesson?s battles and results subjects in the part of independence war.While using historical documents with student centered approach, lessons have been running in application group,on the other hand, lessons have run in classical style with lesson books centered.Before the application, control and experimental groups, totally 76 students, have had a foretext achievement text and a quastionaire to determine the social ? economical status of the students and personal knowledges and a foretext test was written without giving historical documents to notice the historical thinking skills of the groups. At the begining of the application, a presentation was done to the experimental group about kinds of historical documents, using document samples, items, etc. During the process of application, experimental group had been taught lessons, especially with using first and second hand source of documents ( especially written sources). After the application process, post test- achievement test was applied to the experimental and control groups and a test, to make them write a post text to determine the development of historical thinking skills by giving documents, was applied.At the end of the application quantitative results attained by using SPSS 15.0 data analysis programme, and qualitative datas attained by using descriptive analysis have been evaluated and annotated. According to quantitative results, statistically in favour of experiment group, there is a meaningful difference between experimental group which had education with historical documents and control group that had traditional education with lesson books. According to qualitative results, teaching history using historical documents affected experimental group?s students? historical thinking skills more than control group?s students? in a positive way. After the application, it was concluded that the documents were used more effectively by experimental group than the control group.At the end of the research, suggestions of the researcher are mentioned based on results of the research.
Benzer Tezler
- Tarih öğretiminde merkeze bağımlılığın azaltılması yolunda bir çözüm önerisi: Yerel tarih
A solution proposal for reducing dependence on center in history teaching: Local history
ASLI AVCI AKÇALI
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDAL ASLAN
- Tarih derslerinde tarihi mekan kullanımının öğrencilerin tarihsel düşünme becerilerine katkısı: Bir eylem araştırması
The contribution of using historical places in history lessons to student's historical thinking skills: An action research
BETÜL TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AKİF PAMUK
- İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi
Using the representative picture to improve the historical thinking skills in social studies
BESİME ARZU GÜNGÖR AKINCI
- Ortaöğretim 10. sınıf tarih dersi öğretiminde seyahatnamelerin yeri ve kullanımı
The usage of travel book on 10th grade history lesson teaching
SÜLEYMAN EKŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihNecmettin Erbakan ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ KÖSTÜKLÜ
- İlköğretim 8. sınıf Türkiye Cumhuruiyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinin öğretiminde tarihsel kanıt kullanımının etkililiği
The effeets of using historical evidence in teaching the history of Turkish republic revolution and Atatürk for the 8th graders in a primary school
NİHAL DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. YÜCEL KABAPINAR
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK