1979 sonrası İran'ın Orta Doğu politikası ve bölge ülkeleri ile ilişkileri
After 1979 İran's Middle East policy and its relationship between region countries
- Tez No: 227892
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜREL YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Jeopolitik, Ulusçuluk, Ekonomi, Etniklik, Devrimciİslam, Geopolitical, Nationalism, Economy, Effectiveness, Revolutionary Iran
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bölümü
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
İran, gerek sahip olduğu insan gücü ve gerekse ekonomik gücünedeniyle XX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren en önemli bölgesel aktörlerinbiri olarak bölgenin gelişmelerinde etkin bir rol oynamış ve günümüzde deoynamaktadır. Özellikle, gelecek dönemde jeopolitik rekabetlerin enerjikaynakları üzerinde olacağını ve enerji üretimi ve ihracında önemli alanlarıoluşturan Körfez ve Hazar bölgesinin dünya siyasetinde önplanda olacağınıgöz önüne aldığımızda İran'ın gerek bölge gerekse uluslararası siyasettedaha etkin bir rol oynayacağı ve önem kazanacağını tahmin etmek çok zorolmayacaktır.Üstelik, ABD, Avrupa Birliği, Çin ve Rusya'nın başını çektiği ŞanghayBeşliği arasında olacağı tahmin edilen stratejik rekabette Körfez bölgesiönplana çıkacak ve İran gibi ikinci sınıf güçlerin konumu hangi tarafın başatolacağında belirleyici rol oynayacaktır. Ayrıca, İran'ın bölgesel aktörlerleilişkileri bölgesel ve hatta uluslararası gelişmelerde önemli ölçüde belirleyiciolacağı tahmin edilmektedir.Kanımızca, İran İslam Cumuriyeti özgün bir yönetim tarzı ve rejimyapısına sahiptir. Dolayısıyla, Dış Politikasının araştırılması, söz konusuözgün yanlarını ele alacak bir model dahilinde yapılmalıdır. Çalışmamızdaniel Bayman'ın modeli çerçevesini temel alarak diğer çalışmalarda önplanaçıkarılan etmenlerle tamamlamıştır.Çalışmamız dört varsayıma dayanmaktadır: ilk olarak, İran İslamCumhuriyeti Dış Politikasının araştırılması birçok özgün etmenin elealınmasını gerektirmektedir.İkinci olarak, devrim sonrası çeşitli dönemde kimi bu etmenler önplanaçıkarak dış politikanın belirlenmesinde etkili olmuşlardır.Üçüncü varsayımımız ise her etmenin belli bir politika gerektirdiğiyöndedir. Prtaik politika bu politikaların kompozisyonundan meydana geldiğivarsayılmaktadır.Dördüncü ise, Devrim sonrası dönemeçlerde bu etmenlerin etkisialtında farklı bir politikalar izlenmiştir.Çalışmamız altı bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm, İran İslamCumhuriyeti Dış Politikasının genel konseptini ele almakla birlikteoluşumunda katkıda bulunan unsurlarını ve gerektirdiği politikalarını ve buçerçevede İran'ın bölgeye yönelik politikasını ele almaktadır.Çalışmamızın diğer bölümleri sırasıyla İran-Suudi Arabistan, İran-Irak,İran- Türkiye, İran- Suriye ve İran- İsrail ilişkilerini ve İran'ın Filistin Sorununayönelik politikasını ele almaktadır.
Özet (Çeviri)
Iran has played and is playing a crucial role in the development of theregion as one of the most important regional actors after the second half ofthe 20th Century as a consequence of the man power and economic power itbears. Considering the fact that geopolitical competition is going to be onenergy resources and the Gulf and Caspian regions which are the essentialregions for energy generation and exportation are going to come to theforefront within the global politics in the near future, it is easy to predict thatIran will play a more effective role in both regional and international politicsand gain importance.Furthermore, the strategic competition of USA, European Union, Chinaand Russia envisaged to be on the Shanghai Cradle, the Gulf Region isgoing to become prominent and the stance of second class powers such asIran is going to be active in the determination on which side shall be theleading one. In addition, Iran?s relations with the regional actors will cruciallybe decisive on both regional and international developments.In our opinion, Islamic Republic of Iran has an original way ofgovernance and regime structure. That is why a research on its ForeignPolicy must be conducted within a model that handles its originalcharacteristics. The foregoing study has been completed basing on themodel of Daniel Bayman and using other factors which are prominent in otherstudies.The foregoing study is based upon four assumptions: first one beingthe need for the evaluation of various original characteristics of the IslamicRepublic of Iran?s foreign policy.The second assumption covers the question that who played thecrucial part in the determination of the foreign policy in the diverse erafollowing the revolution by means of bringing the aforementioned factors tothe forefront.The third one indicates that each factor requires a specific policy.Practical policy is assumed to be composed of these policies.The fourth and the last assumption is that various policies have beenpursued under the effect of these factors in the turnouts following theRevolution.The foregoing study is composed of six chapters. In the first chapter,the general concept of Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran hasbeen evaluated and the elements which contributed to the formation of thestated policy, the policies it requires and the policy of Iran concerning theregion within the same framework have been studied.In the other chapters of the study the following issues have beenhandled orderly: relations between Iran ? Saudi Arabia, Iran ? Iraq, Iran ?Turkey, Iran ? Syria and Iran ? Israel and the policy of Iran on the PalestinianQuestion.
Benzer Tezler
- A neorealist analysis of Iran-Russia relations: Tajik and Syrian civil wars
İran-Rusya ilişkilerinin neorealist bir analizi: Tacik ve Suriye iç savaşları
ESRA YANIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA GÖÇER AKDER
DR. ZELAL ÖZDEMİR
- 1973-2001 Japon dış politikasında Orta Doğu: Enerji ekonomi-politiği
The Middle East in 1973-2001 Japanese foreign policy: Political economy of energy
MÜRSEL DOĞRUL
Doktora
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerMilli Savunma ÜniversitesiUluslararası İlişkiler ve Bölgesel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ÇEMREK
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Ortadoğu alt sisteminde İran dış politikası
Iran's foreign policy on the Middle East sub-system
SEFA MUTLU KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESRİN KENAR
- Beşeri coğrafya açısından Suriye ve Yemen'deki iç savaşlarda İran'ın rolü
The role of Iran in the civil war of Syria and Yemen in terms of antropogeography
BEHÇET TİRYAKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Coğrafyası ve Jeopolitiği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL KURT