Eyüp Sabri Paşa ve tarihçiliği
Ayyûb Sabrî Pasha and his historiography
- Tez No: 228116
- Danışmanlar: PROF. DR. SEYDETTİN ERŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyografi, Din, Tarih, Biography, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 311
Özet
Fidan, Mehmet Akif, Eyüp Sabri Paşa ve Tarihçiliği, Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Seyfettin Erşahin, s. 308.Eyüp Sabri Paşa 1248/1832 yılında günümüzde Yunanistan sınırları içerisinde kalan Ermiye'de doğdu. Babası Es-Seyyid Şerifü'l-İslam İbnü'l-Hac Ahmed el-Ermiyevî de kendisi gibi paşa idi. Hayatının ilk yılları hakkında yeterli bilgi olmasa da ömrünün sonlarına doğru gidildikçe bilgi artmaktadır. Küçük yaşlarda devlet hizmetine Bahriye'den girerek 13 Ağustos 1855/29 ZA (Zi'l-Ka`de?11) 1271 tarihinde Mülâzım-ı Evvel olarak başladığı rütbe almaya, Tabur Kâtibi, Alay Kâtibi, Alay Emini, Binbaşı, Kaymakam, Miralay ve son olarak da 31 Ocak 1885/14 R.(Rebî`ü'l-Âhir?04)1302 tarihinde aldığı, kendisine de Paşa unvanının verilmesine sebep olan Mirliva rütbesi ile vefat etmiştir.Eyüp Sabri Paşa Osmanlı'nın o dönem içinde bulunduğu durum gereği kurtuluş reçetesi olarak sarıldığı, Islahâtlar'ın Bahriye cephesinde, bir süresi komisyon başkanlığı olmak üzere on yılı aşkın görev yapmıştır. 15 S(Safer?02) 1308 / 18 E(Eylül?07) 1306 / 30 E(Eylül?09) 1890 günü vefat ettiğinde Islahât ve Tedkik-i Muhasebât Komisyonu Reisi idi.Eyüp Sabri Paşa'nın devlet adamlığı, ilim adamlığı yönünün yanı sıra eğitimci kişiliği de vardır. 1291(1874)'de Bahriye Mektebi İnşaiye(Güzel yazı-dilbilgisi) hocalığı ile başladığı öğretim hayatını, Rüşdiye-i Bahriye Müdürlüğünden 1300/1883'de ayrılmasına kadar yaklaşık dokuz yıl sürdürmüştür.Sekiz eser kaleme almıştır. Bunlardan Mir'âtü'l-Haremeyn'i hem hacmi hem de muhtevası ile haklı bir takdir kazanmış, Haremeyn Tarihi konusunda yazılmış en kapsamlı eser olmuştur.Eyüp Sabri Paşa, hemen hemen bütün siyasi düşünce ve tarihçilik özellikleriyle kendinden önceki geleneğin takipçisi olmuştur. Bununla beraber tarihçiliğinde öğretici tarihçilik ile tenkitçi tarihçilik metodu daha bariz bir şekilde görülmektedir.Eyüp Sabri Paşa samimi bir Müslüman, Vehhabîlere gösterdiği sert tepkilerde görüldüğü gibi iyi bir vatanseverdir. Her şeyden önemlisi saygı duyulan şahsiyetinin yanı sıra yazdığı eserlerle kendi döneminin ilim erbâbının bile saygınlıkları kazanıp övgüler almıştır. Eserlerine yazılan takrizlerin sayısının çokluğu bile saygınlığına bir işaret olarak görülebilir. Onun ilmî yönü özellikle de tarihçiliği, Mükrimin Halil Yinanç gibi çekinmeden sert eleştirilerde bulanabilen sonraki ilim adamları tarafından da övgü ile takdir edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Fidan, Mehmet Akif, Ayyûb Sabrî Pasha and his Historiography, Doctorate Thesis, Advisor: Prof. Seyfettin Erşahin, p. 308.Ayyûb Sabrî Pasha was born in 1248/1832 in Ermiye which is located in current Greece. His father, Es-Seyyid Şerifü?l-İslam İbnü?l-Hac Ahmed el-Ermiyevî, was also Pasha like him. Although there is no sufficient information about his early life, the amount of information is increasing as looking at his later life. He entered navy as lieutenant on 13 August 1855, and then within a time sequence, he became battalion secretary, regiment secretary, major, district governor and colonel. Finally he got the title of Pasha in 1855 and died with this title.Ayyûb Sabrî Pasha had worked on improvements, which were mainly on the agenda of Ottoman Empire, in navy for more than 10 years, also as being President of commission in some part of those years. When he died, he was the president of Navy Improvement and Accounting Commission.Besides being a statesman and scientist, he was a pedagogue. In 1291(1874) he started to work as beautiful writing teacher in Navy Collage and his 9 year-teaching experience finished when he left navy collage in 1300/1883.He wrote 8 books. Mir'âtü'l-Haremeyn, which is the most comprehensive work on the history of Mecca and Medina, has a special reputation with its volume and content.Ayyûb Sabrî Pahsa was the follower of the previous tradition with his political thoughts and historiography. However, didactive and critical history writings were more dominant in his works.He was a sincere Muslim and a good patriot as seen in his strong reaction against the followers of Vehhabi. In addition, his time?s scientists spoke in praise of him thanks to his works, beside his respectful personality. The amount of critiques to his works also can be seen as a sign for his respectfulness. His scientific specialties, especially historical ones, were also appreciated by later scientists such as Mukrimin Halil Yinanc, who was able to make harsh critiques without any hesitation.
Benzer Tezler
- Eyüp Sabri Paşa ve Miratü'l Harameyn'e göre hicaz
Ayyoub Sabri Pasha and expression of hejaz (mecca) according to the book name Miratu?l-Haramain (The mirror of the mecca & medina)
AYSEL LEVENT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHATTİN SAMUR
- Eyüp Sabri Paşa'nın Mahmûdus's-Siyer'i
Mahmoud al-Sirâ of Eyup Sabri Pasha
MUHAMMED İHSAN HACIİSMAİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
TarihGazi Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MAHFUZ SÖYLEMEZ
- Eyüp Sabri Paşa'nın tarih-i vehhabiyan eseri ışığında Osmanlı mütefekkirlerinin vehhabilik telakkisi
The wahhabi̇ percepti̇on of the Ottoman thi̇nkers i̇n the li̇ght of Eyüp Sabri̇ Paşa's work enti̇tled hi̇story of wahhabi̇
ÖMER ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF FİDAN
- Eyüp Sabri Paşa'nın Türkçe Kaside-i Bürde şerhi (İnceleme-metin)
Eyup Sabri Pasha's Turkish commentary on the Qasida Burda (A critical edition)
ZEYNEP CEVAHİR AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. REYHAN ÇORAK
- Eyüp Sabri Paşa'nın Mahmûdu's-Siyer adlı eserinde Hz. Peygamber'e dair nakledilen fevkalade haller -Mekke dönemi- (İbn Hişam ve Darîr'in alatımlarıyla mukayeseli)
Extraordinary circumstances concerning Prophet Muhammad given in Mahmudu's-Siyer by Eyup Sabri Paşa-Mecca period-(In comperation İbn Hisham and Darir)
AYŞE HÜMEYRA SARAÇ