Geri Dön

Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerine etkileri, Türkiye için ampirik bulgular ve değerlendirilmesi

Foreign direct investment,the impact of foreign direct investment on developing countries,empirical evidence and conclusions for Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 228683
  2. Yazar: YILMAZ GÜVEN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SELİM İNANÇLI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonometri, Ekonomi, Siyasal Bilimler, Econometrics, Economics, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sakarya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 178

Özet

Doğrudan Yabancı Yatırımlar (DYY), bir firmanın kendi ülkesi dısında doğrudan üretken yatırım yapmak ya da diğer ülkede bir firma satın almak veya sermayesine ortak olmak seklinde yapılan yatırımlar olarak tanımlanabilir. DYY niteliğine bağlı olarak, ev sahibi ülkenin rekabet, teknoloji, ödemeler dengesi, ekonomik büyüme , üretim, ulusal gelir, issizlik oranı, faiz oranları ve refahı üzerinde bazı etkilere sahiptir. Önceki yıllarda DYY gelismis ülkelere doğru yatırımlarını arttırıken , bu yatırımlar son yıllarda gelismekte olan ülkelere yönelmistir. DYY'nin kökleri Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce Osmanlı ?mparatorluğu Döneminde baslamıstır. Bu yatırımlar çoğunlukla kamusal hizmetler ve doğal kaynakların çıkarılmasına yönelik olmustur. Bu yatırımların bazıları elektrik ve telefon hizmetleri, tramvay ve su kaynaklarına yönelikti. Bu dönemde DYY'nin %45 i Alman, %26'sı fransız, %17'si ?ngiliz, %4'ü Belçika ve %2'si de Amerikan sermaye sirketlerine aitti. Osmanlı döneminde kapütilasyonlar nedeniyle yabancı mallar üzerinden alınan gümrük vergileri düsürülmüs, bu da yerli üretim üzerine olumsuz etki yapmıs ve milli gelirin azalmasına sebep olmustur. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda sanayi büyük oranda tarıma dayanmaktaydı, bunun dısında yeraltı kaynaklarının çıkarılması,büyük sehirlerdeki alt yapı yatırımlarını, elektrik, doğal gaz hizmetlerini, ulasım hizmetlerini yabancı sirketler isletiyordu. Aynı zamanda bu sirketler gümrük vergisi ve diğer vergilerden muaf tutulmustur. Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasını izleyen yıllarda, bir takım ekonomik gelismeler, yabancı sermaye yatırımlarının hızlı bir sekilde Türkiye'ye yönelmesine yol açmıstır. Daha sonra kamulastırma ve millilestirme politikalrına yönelinmesi, yabancı sermaye yatırımlarının kesilmesine sebep olmustur. 1938-1950 arası, uygulanan politikalar sonucunda yabancı sermaye yatırımları oldukça azalmıstır. 1950'den sonra yabancı sermaye girisini kolaylastırmak için yabancı sermaye ile ilgili yasalarda bir takım esnekliklere gidilmistir. 18.01.1954 yılında çıkarılan 6224 ve 6326 sayılı yasalarla petrol arastırma ve yabancı yatırımların özendirilmesi için kolaylıklar sağlanmıstır. Fakat 1980'e kadar yasalar, yabancı sermayenin ülke içine çekilmesi konusunda oldukça katı uygulamalar içeriyordu. 1980 sonrası uygulanan liberal politikalar, ülkeye yabancı sermayeyi çekmek için düzenlenmisti. Fakat bu uygulamalar ülkeye kısa süreli sermaye girisini arttırdı ve bu artıs 1980'li yıllarda devam etti. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları 1980 yılının ikinci yarısından itibaren hizmet sektörüne yönelik olmustur, yani 1980'li yıllarda yetersiz DYY Türkiye'nin reel üretimi ve istihdamı üzerine beklenen düzeyde katkı sağlayamamıstır. Çünkü yabancı yatırımlar yeni üretim alanları yerine çoğunlukla mevcut firmaları satın alarak gerçeklestirilmistir. Son yıllarda DYY gelismekte olan ülke ekonomileri üzerine önemli etkileri olmaktadır. Bu, sermaye transferine, rekabet yapısına, teknolojik yenilik ve verimlilik, ekonomik büyüme, dıs ticaret ve ödemeler dengesi, istihdam ve ücretler üzerinde olumlu etkiler yapmaktadır. Türkiye için yapılan ampirik çalısma, DYY'deki artıs milli gelir ve döviz piyasası üzerinde olumlu etki yaptığını göstermektedir. Istatistiksel olarak elde edilen sonuçlar ihracat hariç diğer alanları kapsamaktadır. Uygulama sonuca göre DYY'deki %1'lik bir artıs milli geliri %2.5 oranında arttırmakta ve ihracatı azalmaktadır. Döviz kuru ise %6.7 oranından bir sonraki yılda %10.9'a artıs göstermektedir. DYY'nin enflasyon ve dıs ticaret hacmi üzerindeki etkileri beklentiler düzeyinde olumlu olmustur.

Özet (Çeviri)

FDI can be defined as investments in which a firm establishes a new firm out of its home country where it is centrally located, or as investments in the form of buying an existing domestic firm or raising capital to make the firm dependable on the buyer. FDI, depending on its magnitude, can have some effects on competition, technology, exportation, importation, balance of payments, economic growth, production, national income, employment, rate of currency, interest rate, and welfare in the host country. FDI, had turned its direction towards developed countries recently as oppose to the previous period when it was channeled from developed countries to underdeveloped economies. It has been observed that the number of firms which belong to the developing countries that perform FDI has been on the rise in recent years. FDI has its root back to the period before the foundation of the Republic of Turkey. 1838 Commercial Agreement, Capitulations, and foreign debts are the first signs of foreign capital investments at the time of the Ottoman Empire. The area of activities are mostly related to the public services and the operation of natural resources. Some of these activities are freight, electricity, telephone services, tramway, natural gas, and water works. Of these investments, 45 percent German, 26 percent French, 17 percent British, 4 percent Belgium, and 2 percent belong to American capital holders. The exemption of customs or low custom taxes to foreign by capitulations caused the loss of income received and the erosion of domestic industrial production based on laborers. At the time, the Republic of Turkey established, its industry was based on agriculture with the exception of some business activities such as minerals, water works, electricity, natural gas services, telephone services, and transportation services in big cities which were operated by foreign companies who enjoyed the exemption of tax and customs obligations. In the years following the foundation of the Republic of Turkey, the effort had been made to draw the foreign capital investments into the country. However, the expropriation and nationalizations had blocked the way in receiving foreign capital at a desired scale. In the period of 1938-50, it has been observed that the measurements to channel the foreign capital through the country was not taken as in the previous period. After 1950, the perception on the foreign capital changed and some laws put into effect in order to make its flow into the country easier. The law code 6224 was put into effect in 18.01.1954 and the law code 6326 was also put into effect to give permission to the foreign companies to search for petroleum and encourage foreign capital investments. However, until 1980s, the policy implications had not complied with the laws that were trying to draw the foreign capital into the country. The liberal policies after 1980 had the desired effect to encourage foreign capital to invest in the country. However, the increase in FDI resided the increase in the portfolio and short-term investments. As a result of financial liberalization and foreign capital encouragement policies, there has been an increase in the foreign capital that has been drawn into Turkey. The channeled FDI after the second half of 1980 has more likely to do with the service sector. The share of Turkey?s FDI in the world is not sufficient as well as is not through the sectors that may contribute to real production and employment because they are mostly in the form of buying existing companies instead of building up new production facilities. According to the empirical study, the increase in FDI in Turkey has a meaningful effect on Gross National Product and the rate of currency in the second period. This statistically significant result is consistent with the expectations except for exportation. According to the result, a 1 percent increase in FDI will increase Gross National Product at 2.5 percent, and decrease exportation and the rate of currency at 7.6 percent and 10.9 percent respectively in the following year. The effect of FDI on FTT and inflation is consistent with the expectations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    231288

    Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının istihdam üzerine etkisi: 1970-2005 Türkiye üzerine bir uygulama

    Foreign direct investments effects on employment. 1970-2005 an application on the Turkey

    ÖMER GÖK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    EkonomiDumlupınar Üniversitesi

    İktisat Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. ALİ TEKİNŞEN

  2. Tez No

    706879

    Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve portföy yatırımlarının ekonomik etkileri: Seçilmiş gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler üzerine bir analiz

    The economic effects of foreign direct capital investments and portfolio investments: An analysis on the chosen developed and developing countries

    DERYA TÜTÜNCÜ HASBİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    EkonomiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT EVLİMOĞLU

  3. Tez No

    652827

    Uluslararası sermaye akımlarının etkileri ve bankacılık sektörünün kârlılığı: Türkiye'den ampirik bir kanıt

    International capital flows' effects and banking sector's profitability: An empirical evidence from Turkey

    SEMLIKO FULBERT DOSSOU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    İşletmeAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET AKSOY

  4. Tez No

    615343

    Orta Asya'da doğrudan yabancı sermaye yatırımları: Politikaları, stratejileri ve teşvikler üzerine değerlendirme

    Başlık çevirisi yok

    ÇAĞATAY KARAKÖY

    Doktora

    Kırgızca

    Kırgızca

    2006

    EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAHATTİN SARI

  5. Tez No

    821049

    Sustained capital flows to emerging market economies

    Gelişmekte olan piyasalara istikrarlı sermaye girişleri

    ANIL TUĞRAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ METE HAN YAĞMUR

Geri Dön