Gelişmekte olan ülkelerde yoksulluğun nedenleri ve yoksullukla mücadele yolları
Causes of poverty and poverty reduction strategies in developing countries
- Tez No: 228906
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT DOĞANLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Bölümü
- Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 361
Özet
Küresel ekonomide yaşanan büyük refah artışına rağmen yoksulluk dünyanın en önemli sorunlarından birisidir. İki milyar sekizyüz milyon insan Dünya Bankası tarafından belirlenen günlük 2 ABD doları olan yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Küresel ekonomide bir yandan giderek artan zenginlik gözlemlenirken, diğer yanda şiddetli ve geniş çaplı bir yoksulluk yaşanmaktadır.1990'lı yıllarda küresel yoksulluğu açıklamak için kullanılan Kuzey-Güney yarım küreler ayrımına dayanan dünya görüşü değişmiştir. Uluslararası sistemdeki değişimden dolayı küresel yoksulluğu açıklamak için iki farklı ve birbiriyle yarışan perspektif ortaya çıkmıştır. Bu perspektiflerden birisi ?Bretton Woods?, diğeri ise ?Birleşmiş Milletler? yaklaşımıdır. Bretton Woods yaklaşımında yoksulluk gelir yoksulluğu olarak tanımlanır, genellikle parasal göstergelerle (kişi başına düşen milli gelir, reel ücret, işsizlik oranı, yoksulluk sınırı, kafa sayım oranı gibi) ifade edilir. Birleşmiş Milletler yaklaşımında ise yoksulluk tanımı Amartya Sen'in Kapasite yaklaşımına dayanır ve çok boyutludur. Bu yaklaşımda yoksulluk insani yoksulluk olarak tanımlanır, genellikle parasal olmayan göstergelerle (okula kayıt oranı, okur-yazarlık oranı, ortalama yaşam süresi, bebek ve çocuk ölümleri gibi) ifade edilir.Bu tez çalışmasında yoksulluk iki yaklaşım kullanılarak da incelenmiştir. Bu çalışmada yoksulluk incelenirken Bin Yıl Kalkınma Hedefleri, İnsani Gelişme ve Yoksulluk Endeksleri, yoksulluk sınırları (gıda, gıda ve gıda dışı, günlük 1 ABD doları gibi) ve gelir dağılımı verileri birlikte kullanılmıştır. Bu amaçla Dünya Bankası'nın, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın ve Türkiye İstatistik Kurumu'nun elektronik veri dağıtım sistemlerinden 2004-2005 yılına kadar olan verileri indirilmiş ve kullanılmıştır.Bu çalışmada yoksulluğun nedenleri detaylı bir biçimde incelenmektedir. Yoksulluğun en önemli nedenleri arasında gelişmekte olan ülkelerin zayıf kurumsal ortamlarında uygulanan neoliberal politikalar, küçük büyüme oranları, yüksek enflasyon, büyük ve sürdürülemeyen bütçe açıkları ve dış açıklar gibi makroekonomik istikrarsızlığa yol açan sorunlar bulunmaktadır. Yoksul insanların sahip olduğu yetersiz fiziki ve beşeri sermaye, kredi piyasalarındaki aksaklıklar ve yüksek doğurganlık oranları yoksulluğun en önemli mikroekonomik nedenleri olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, gelişmekte olan ülkelerde görülen demokrasi açıkları, hak ve özgürlüklerin sınırlanması ve insan hakları ihlalleri yoksulluğun yönetimsel ve yasal nedenleri arasında sayılmaktadır.Bu çalışmada 24 gelişmekte olan ülkenin yoksulluk düzeyleri iki farklı yöntemle çok boyutlu olarak hesaplanmış ve ülkeler arasında sıralamalar yapılmıştır. Bu ülkelerin yoksulluk düzeylerinin ölçülmesinde 10 farklı gösterge kullanılmıştır. Bu göstergeler arasında parasal olmayan göstergeler (okur-yazar olmayanların oranı, doğumda yaşam beklentisi, yetersiz beslenenlerin oranı vs.) ağırlıktadır. Yoksulluk düzeylerinin ölçülmesinde kullanılan ilk yöntem Anand-Sen'in (1997) geliştirdiği İnsani Yoksulluk Endeksinde kullanılan yöntemdir. İkinci yöntem ise Borda kuralıdır. İki farklı yöntemle çok boyutlu olarak yapılan ölçüm sonuçlarından elde edilen sıralamalar ülkelerin gelir sıralamasından farklıdır. Türkiye ülkeler arasında yapılan sıralamalarda ön sıralarda yer almaktadır. Gelir dağılımı, siyasi istikrarsızlık ve şiddet oranı, kanunlara uyulmama oranı gibi sosyal göstergeler kullanıldığında bile Türkiye 24 ülke arasında ön sıralarda yer almaktadır.Türkiye'nin yoksulluk profili incelendiğinde yoksulluğun hanehalkı büyüklüğüyle doğru orantılı, eğitim düzeyiyle ters orantılı olarak değiştiği saptanmıştır. Türkiye'de en riskli ve kırılgan gruplar arasında özürlülerin, çocukların ve emeklilerin yer aldığı; eğitim ve istihdam alanlarında, merkezi ve yerel karar verme süreçlerinde ve sosyal yaşantımızda oldukça büyük bir cinsiyet eşitsizliğinin bulunduğu görülmüştür. Türkiye'de her dört çocuktan birinin yoksul olduğu tahmin edilmektedir. Eğer, çocuk yoksulluğu önlenemez ise, yoksulluğun gelecek nesillere transfer edileceği öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
Poverty is one of the most important global problem in spite of large income increases in the global economy. Two billion and eight hundred million people live below the 2 $ poverty line which?s estimated by the World Bank. In the global economy there?s a widening income gap and income inequality between rich and poor people.In 1990?s the perspective for explaining global poverty supported by the North-South divide was ended. Due to the changing conditions in the international system, two different and competing perspectives emerged for explaining global poverty. One of them is called the ?Bretton Woods? approach, the other one is called the ?United Nations? approach. In the Bretton Woods approach, poverty is defined as income poverty and generally monetary indicators (national income per capita, real wages, unemployment rates, poverty lines, head count ratios etc.) are used for explaining poverty. In the United Nations approach definition of poverty is supported by Amartya Sen?s Capability Approach and it is multidimensional. In this approach poverty is defined as human poverty and generally non-monetary indicators (school enrolment ratio, literacy rate, average life expactancy, child mortality rate etc.) are used for explaining poverty.In this thesis study poverty is examined by using both perspectives. In this study Millenium Development Goals, Human Development and Poverty Indexes, poverty lines and income inequality data are used to examine poverty. For the period until 2004-2005, the data sets from World Bank?s, United Nations Development Program?s and Turkish Statistics Institution?s electronic data bases are downloaded and used.In this study, causes of poverty are examined. Neoliberal policies which are implemented in weak institutional environments of developing countries, small growth rates, high inflation rates, large and unsustainable budget deficits and current account deficits increase macroeconomic instability and therefore poverty. Limited human and physical capital, imperfections in credit markets and high fertility rates are among the most important microeconomic causes of poverty. In additon, democratic deficits, restrictions on human freedoms and violation of basic human rights are among the legal causes of poverty.In this study, poverty levels of 24 developing countries are estimated by two different multidimensional methods. From these poverty estimations, countries are ranked among each other. 10 different indicators are used for poverty estimations. Among these indicators, non-monetary indicators(illiteracy rates, average life expectancy, malnutrition rates etc.) are in majority. The first method used for poverty estimation is Anand-Sen?s (1997) method, which is also used in calculation of Human Poverty Index. The other method is Borda?s rule. The estimation results obtained from two different methods show different rankings from the income rankings. Turkey is among the leading countries in country rankings. Turkey remained among the leading countries when social indicators such as income inequality, political instability and violence ratio, violation of laws ratio are used.When Turkey?s poverty profile is examined, it is seen that poverty changes directly (positively) with the household size, indirectly (negatively) with the education level. The handicapped people, children and retired people are among the most vulnerable and fragile groups in Turkey. There is a large gender gap in education and employment sectors, central and local decission taking processes and social environments. In Turkey, child poverty is estimated as % 25. Unless the child poverty will be eliminated in Turkey, the poverty will be transfered to the future generations.
Benzer Tezler
- Türkiye'de sosyal harcamaların yoksulluk üzerine etkileri:Ampirik bir inceleme
The effect of social expenditures on poverty in Turkey: An empirical investigation
FERDİ ÇELİKAY
- The influence of Ghana's social welfare system on the vulnerabilities
Gana'daki sosyal refah sisteminin kırılganlıklar üzerine etkileri
JAMAL APPIAH-KUBI
Doktora
İngilizce
2022
Sosyal HizmetAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Sosyal yardımların yoksulluk üzerindeki etkisi: Türkiye örneği
The effect of social assistances on poverty: The case of Turkey
ERDİ BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
EkonomiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CÜNEYT KOYUNCU
- Sosyal koruma harcamaları ve cinsiyet eşitsizliğinin yoksulluk üzerine etkisi: OECD ülkeleri için bir uygulama
The effect of social protection payments and gender inequality on poverty: Application for OECD countries
GÜLFERAH BOZKAYA
Doktora
Türkçe
2016
EkonomiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN TAŞ
- Potentialities for and limits to inclusion by education: The case of Syrian children's education in Turkey and child labour
Eğitim tarafından içermede potansiyeller ve limitler: Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitimi ve çocuk işçiliği
YASEMİN KIZILOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sosyal HizmetOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET OKYAYUZ