Türk dünyasında bilmece
Riddle in the Turkish world
- Tez No: 229034
- Danışmanlar: PROF. DR. ZİYAT AKKOYUNLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk dünyası, bilmece, bilmece geleneği, Turkish world, riddle, riddle tradition
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 774
Özet
Çalışmada, bir sözlü kültür ürünü olan bilmece türü, Türk dünyası ölçeğinde mukayeseli olarak incelenmiştir. Bu çalışma giriş, dört bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırma alanının sınırları çizilmiş ve araştırmanın amacı ortaya konmuştur. Aynı kısım içerisinde, Türk dünyası genişliğinde ele alınan bilmecelerln materyal temini için araştırılan kaynaklar, bu kaynakların ilişkili olduğu olduğu lehçe ve şivelerin kısaltmalarıyla birlikte bir ?corpus? bütünlüğü içinde verilmiştir.Birinci bölümde, öncelikli olarak bugüne kadar Türkiye'de yayınlanmış müstakil bilmece kitapları, folklor ve halk edebiyatı kaynakları ve bazı sözlük ve ansiklopedilerdeki bilmece tanımlamaları, tasnifleri tenkidi bir şekilde değerlendirilmiştir. Aynı mesele, Türk dünyasının diğer bölgelerinden tespit edilebilen kaynaklar dikkate alınarak da tartışılmıştır. Batılı araştırmacıların belli başlı çalışmaları da yine bu kısımda ele alınmış ve bakış açıları tartışılmıştır.İkinci bölümde, bilmece araştırmalarının en çok üzerinde durulan tür ve şekil meselesi, yerli ve yabancı araştırmacıların tespitlerinden hareketle ele alınmış ve bilmecenin diğer sözlü türlerle olan ilişkisi üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bilmecelerin yapı ve biçim ile ilgili özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır.Üçüncü bölümde, bilmecelerin bir tür olarak ortaya çıkışı, ilk bilmece örnekleri ve bu bilmecelerin işlevleri üzerinde durulmuştur. Bilmecelerin mitolojik dönemle olan bağları da bu bölümde incelenmiştir.Dördüncü bölümde, Türk dünyası ölçeğinde tarihsel ve güncel, yazılı kaynaklardan taranarak binlerce bilmece metni arasından derlenen 700 kadar Türk bilmecesi öncelikle cevaplarının ortak olması, sonra şekil ve düşünce benzerliği ölçütleriyle otuzüç konu başlığı altında tematik bir tasnife tabi tutulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the study, riddle which is a kind of verbal culture is abstracted comparatively. This study is formed with introduction, four part and result. At the part of introduction the scope is limited and the objective of study is presented. In the same part inspected sources for obtaining the materials of riddles handled in the width of the Turkish World, and the sources with the dialect and the accents presented in the ?corpus? part with abbreviations.In the first part published private riddle books in Turkey, folklore and folk literature sources and the definitions of riddles in some dictionary and encyclopedias are evaluated classifications with critical review. The same case, are debated considered as the other sources determined from other areas of the Turkish world. Central studies of westerner researches are also handled and debated in this part.In the second part, type and shape cases which continued to inspect of the riddle researches handled by the light of the determinations of the domestic and foreign researches and the relations of the riddle of the other verbal kinds are concentrated on. It is studied that to present to related features of the riddles of structure and shape cases.In the third part, the riddles arising as a type, first riddle samples and functions of the riddles are reposed on. Mythological connections of the riddles are inspected also in this part.On the fourth part, on the scale of the Turkish world historical and current 700 Turkish riddles with scanned between thousands of riddle text from written sources, with priority sharing the similar answers, then with scale of shape and mind similarity are subjected to classification with thirty-three subject heading as thematically.
Benzer Tezler
- Karakalpak bilmeceleri- inceleme metin
Karakalpak riddles-examination text
ELİFHAN EKİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Akdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYA KARADAVUT
- Kazak bilmeceleri
Kazakh riddles
DİNARA ERJUMANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)Niğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET KORAŞ
- Türk Dünyasında yer alan çocuk şiirlerinin tematik açıdan incelenmesi (Türk Dünyasından Çocuk Şiirleri kitabı örneğinde)
Thematic analysis of children's poems in the Turkish World (Examination in the examble of the books of Children's Poems from the Turkish World)
SAKİNE BOZYEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZHYLDYZ ISMAILOVA
- KKTC'de derlenen bilmeceler üzerine bir inceleme
A study on riddles collected in KKTC
NACİYE PARLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİMCAN İNAYET
- Reşat Ekrem Koçu'nun çocuklar için yazdığı eserlerde değer eğitimi ve Türkçe
Reşat Ekrem Koçus works which have written for children value education and Turkish
HÜLYA SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KAVRUK