Geri Dön

Kadı Burhâneddin'in Tercîhu't-Tavzîh isimli eserinin tahkîki ve değerlendirilmesi

A critical edition and analysis of Qadi Burhân al-Din's Tarjih al-Tawdih

  1. Tez No: 230830
  2. Yazar: EMİNE NUREFŞAN DİNÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FAHRETTİN ATAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İlahiyat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 760

Özet

Fıkıh usûlü ilminde memzuc usulle Sadruşşerîa tarafından tedvîn edilen et-Tavzîh bu ilmin temel eserleri arasında yer almış, kendisinden sonraki usûl düşüncesini derinden etkilemiştir. Bu eser üzerine yapılan çalışmaların en meşhuru olan et-Telvîh'te Teftâzânî, Sadruşşerîa'nın ortaya koyduğu görüş ve delilleri tenkide tabi tutarak reddetmiştir. Bu tenkitlerin bir kısmında Teftâzânî'nin benimsediği mezhep görüşünün isabetli olduğunu ispat etmeyi amaçladığı görülmektedir. Teftâzânî'nin bir kısım tenkitleri ise dil, mantık, belagat ilimlerinin meseleleri ve Sadruşşerîa'nın çoğunluktan farklı olarak ortaya koyduğu görüşleri ile alakalıdır.İlerleyen süreç zarfında birçok Hanefî âlim et-Telvîh'e hâşiye yazarak, bilhassa bu eserdeki Hanefî görüşünü hedef alan tenkitlere cevap vermeye teşebbüs etmiştir. Kadı Burhâneddin'in Tercîhu't-Tavzîh'i de sözkonusu eser üzerine yazılan cevabî mahiyette bir hâşiyedir. Ancak, et-Tavzîh'in kapalı kısımlarının açıklandığı ve nadir olmakla birlikte Sadruşşerîa'nın eleştirildiği meseleleri de muhtevidir.Bu çalışmada Tercîhu't-Tavzîh isimli eserin iki nüshası esas alınarak tahkiki yapılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde tarihte iz bırakmış bir hükümdar ve şair olan Kadı Burhâneddin'in hayatı, ikinci bölümünde Tercîhu't-Tavzîh'in kaynakları olan et-Tavzîh ve et-Telvîh isimli eserler, bu eserlerin müellifleri ve sözkonusu eserler üzerine yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde eser hakkında genel bilgiler verilmiş, eserdeki meselelerin yazılış sebepleri örneklerle tanıtılmıştır. Ayrıca bu bölümde tartışmalarda riayet edilen kurallar ve konu bütünlüğü içinde örnek tartışmalar yer almış, diğer hâşiyelerde Tercîhu't-Tavzîh'e yapılan atıflara değinilmiş, eserin nüsha tavsifleri yapılmıştır. Tercîhu't-Tavzîh'in Arapça metni tezin son kısmındadır.

Özet (Çeviri)

Al-Tawd?h, a legal work compiled by Sadr al-Shari`a, is regarded as one of the primary sources in legal theory (us?l al-fiqh), which profoundly influenced later generations in their legal thinking. In his al-Talw?h, one of the most famous works written on the Tawd?h, Taft?z?n? has criticised and refuted the views and arguments of Sadr al-Shari`a. As it appears, with some of his critiques Taft?z?n? actually aimed to prove the truthfulness of the legal school he followed. Yet, in some other cases, his criticism was prompted by the matters of language, logic and rhetoric, or matters where he simply differed from the views of Sadr al-Shari`a.In subsequent periods, numerous Hanaf? scholars commented on the Talw?h, many of them trying to answer the objections directed at Hanaf? legal thinking. Q?d? Burh?n al-D?n?s Tarj?h al-Tawd?h is one of these critical commentaries. In addition to its polemical agenda, this work also aims to clarify ambiguous parts of the Tawd?h and in a few cases even to study matters which Sadr al-Shari`a was criticised for.The present study offers a critical edition of Tarj?h al-Tawd?h based on two manuscripts. In Chapter 1 biography of Q?d? Burh?n al-D?n is provided, who as a ruler and poet left significant marks in history. Chapter 2 deals with the two aforementioned sources of this medieval work, namely with the Tawd?h and Talw?h, their authors and studies done on these books. Chapter 3 gives general information about the contents of the Tarj?h al-Tawd?h and a detailed examination of each subject by offering ample examples. In addition, principles followed in a legal discussion and various examples of legal reasoning are presented. References to Tarj?h al-Tawd?h as found in other commentaries and a description of the extant manuscripts are also provided in the same chapter, while the last chapter constitutes the critical edition of the Tarj?h al-Tawd?h.

Benzer Tezler

  1. Ahmedî, Kadı Burhâneddîn ve Seyyid Nesîmî divanlarında nebâtî unsurlar

    The botanical elements in divans of Ahmedi, Kadı Burhaneddin and Nesimi

    MELİKE BEYZA MURAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ORHAN BİLGİN

  2. Klasik türk şiirinde dua

    Prayer in classical Turkish poetry

    CUMALİ TEKİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BEKİR KAYABAŞI

  3. Kadı Burhâneddin'in İksîru's-Seâdât fî Esrâri'l- İbâdât adlı eserinin tahkiki ve İslam Hukuku açısından tahlili

    Inquire on Qadi Burhan ad-Din's work named Iqsir al-Saadat fi Asrar al-Ibadat and it's analysis from Islamic jurisprudence respect

    NİZAMETTİN KARATAŞ

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2014

    DinCumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN

  4. Kadı Burhâneddin'in tuyuğlarının Türk İslam edebiyatındaki yeri ve önemi

    The position and the significance of Qadı Burhaneddin's tuyuğs in Turkish Islamic literature

    ANAKIZ AYSEL ÇOBAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET YILMAZ

  5. Kadı Burhaneddin Divanı'nda kelime grupları

    Word groups of Kadı Burhaneddin Divan's

    SİBEL BARCIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıYıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AKARTÜRK KARAHAN