Modern dünya ekonomisinin doğuşu ve kökenleri hakkında yapılan tartışmalar üzerine bir inceleme
An inquiry on the debates about the rise and origins of the modern world economy
- Tez No: 230959
- Danışmanlar: DOÇ. DR. R. FUNDA BARBAROS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Sosyoloji, Tarih, Economics, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Bölümü
- Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Kapitalizmin kökenine ilişkin yapılan çalışmalar genellikle kronolojik olarak kapitalist üretim ilişkilerinin ortaya çıktığı tarihsel koşulları tanımlamaya ve başat özgül koşullarının tespit edilmesine odaklanmıştır. Yine genelde bu çalışmalarda, başı ve sonu olmayan bir süreç olarak ele alınan kapitalizm, tarihin niceliksel bir gelişimine indirgenmiştir. Smith ve devamı olarak liberal tezler ekseninde de kapitalizm niteliksel bir sıçrayış olarak algılanmamış, tarihin başından beri varolan pazar ve değişim ilişkilerinin ve bununla birlikte teknolojik gelişmenin kaçınılmaz bir sonucu olarak görülmüştür. Kapitalist sisteme eleştirel yaklaşımın öncüsü kabul edilen radikal eleştirel teoriler de benzer bir kavrayışı sürdürmüş ve kapitalizmi feodalizmin çatlaklarından sızan ve sadece önündeki engellerin kaldırılmasıyla kaçınılmaz olarak ortaya çıkma durumunda olan bir gerçeklik olarak tanımlamışlardır.Bu çalışma tüm bu eleştirel teorileri, ileri sürdükleri dayanaklarıyla bir süzgeçten geçirme amacını taşımaktadır. Bu amaca ulaşmak üzere; birinci bölümde önemli teorik araçları sağlayan klasik sosyal bilimciler incelenmiştir (Smith, Weber, Sombart, Pirenne ve Marx). İkinci bölümde Dobb-Sweezy tartışması geçiş tartışmasındaki önemi sebebiyle incelenmekle birlikte aslında bu bölümde de kapitalizmin baştan var kabul edildiği ve önündeki engellerin kaldırılmasının her iki tarafın da anlatımına sızmış olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte Dobb'un İngiliz kırsalındaki sınıf ilişkilerine dikkat çekmesinin önemi vurgulanmıştır. Üçüncü bölümde ise dördüncü bölümde ele aldığımız Brenner tartışmalarına geçişte önemli teorik dayanakları ifade eden sosyal bilimcilerin tezleri, katkıları eleştirel bir süzgeçten geçirilerek açıklanmıştır. Bu bölümde, Polanyi'nin piyasanın prekapitalist ve kapitalist nitelikleri arasındaki farkı vurgulamasına ek olarak, Thompson'un burjuva ile kapitalistin eş tutulmasına dönük algıya yol açan iradeci sınıf anlayışının önüne set çekmesinden bahsedilmiştir. Wallerstein ise eleştirileri bağlamında katkı sağlamakla birlikte tezlerinin Marx'tan çok Smithyen öğeler üzerinde yükselmesi ve ekonomik işbölümüne dönük abartılı vurgusu eleştirilmiştir.Dördüncü bölümde ele alınan Brenner tartışmaları çalışmamızın özgün yanını oluşturmaktadır. Brenner; kapitalizmin ortaya çıkışının özgüllüğünü vurgularken, kapitalizm ilk kez embriyonik bir şekilde tarihte içerilmiş kabul edilmeden açıklanmaya çalışılmıştır. Her ne kadar eleştirilebilir olsa da çalışmada bu yolun takip edilmesinin önemi vurgulanmıştır. Böylece kapitalizme geçiş olgusuna dair tartışmalarda bir sıçrama yaşanmakla birlikte geleceğe dönük alternatifler üzerine olan algımızda da sıçrama yaşandığı söylenebilir.Çalışma çok temel olarak bu bağlamda bugünü tartışmakla birlikte marksistler başta olmak üzere, tüm bu eleştirel bakışlara da ?eleştirel? yaklaşarak bu tezlerin kapitalizmi tarih üstüne çıkarma eğilimlerini sorgulamıştır ve son olarak Brenner ile birlikte bu anlayışımızdaki sıçrayışın önemli olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Studies concerning the origins of capitalism are generally focused on defining the historical conditions leading to the emergence of capitalist production relations and determining its dominant specific conditions. Also, generally in these studies, capitalism understood as a course without a beginning nor an end, is reduced to a quantitative progress in history. From the point of Smith and liberal theses following him, capitalism is not perceived as a qualitative disconnexion, but observed as an unavoidable consequence of technological developments added on to the market and exchange relations that existed throughout the history. Even radical critical theories, recognized as the pioneers of the critical approach to the capitalist system, persisted in a similar comprehension and defined capitalism as an actuality that effused through the cracks of feudalism and as an eventuality that would emerge having required only a removal of impediments.The aim of this study is to analyze these critical theories on the basis of the theoretical foundations they propose. In order to achieve this aim, the first part deals with the classical social scientists, i.e. Smith, Weber, Sombart, Pirenne and Marx, who provided the most important theoretical instruments. In the second part, the Dobb-Sweezy debate is investigated in the first place because of its significance in the transition to capitalism; but it was revealed that they both expressed ideas at some point reducable to the notion of effusion of capitalism through the splits in feudalism and, therefore, existence of capitalism over the entire course of the history. However, the importance of Dobb pointing out the class relations in the English rural society is emphasized. The third part is a critical analysis explaining theories and contributions of other social scientists who furnished us those significant theoretical foundations on which we base our treatment of the Brenner debate in the Fourth part. Thus, in addition to Polanyi, who emphasized the difference between precapitalist and capitalist qualities of the market, and Thompson, who opposed the existence of a voluntarist understanding of class as a mentality behind the perception that bourgeois and capitalist are identical, are discussed in the Third part. Wallerstein?s contributions, on the other hand, are although also appreciated because of the insights generated by his critics, though not by himself, he was highly criticized for basing his thesis on Smithian rather than Marxist foundations.The Brenner debate, studied in the Fourth part, composes the characteristic aspect of this study. Brenner, emphasizing the specificity of emergence of capitalism, in fact clarifies capitalism for the first time by denying an embryonic existence of capitalism, i.e. it was always ?there? throughout the history. Even though it may be prone to criticism, importance of pursuing this method is emphasized. We thus conclude that this significant breakthrough in the debates on the transition to capitalism will bring about a radical change in our perceptions of the future alternatives.While this thesis discusses the present within the above defined problematique, it also questions all those critical approaches, Marxists to begin with, because of their tendency to raise capitalism above history and, finally, it emphasizes together with Brenner the significance of this transformation in our perceptions.
Benzer Tezler
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA
- 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın siyasi biyografisi
8th President Turgut Özal's political biography
SAMİ ORÇUN ERSAY
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ
- Küresel ekonomide modern İpek Yolu projesinin doğuşu, Avrupa - Asya (Avrasya) taşıma koridorları
The rise of modern Silk Road project in the global economy, Europe - Asia (Eurasia) transportation conditions
HÜSEYİN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiAğrı İbrahim Çeçen Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT BEŞER