Fikri mülkiyet hukukunda esaslı unsur doktrini
Essential facility doctrine in intellectual property law
- Tez No: 231384
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ESİN ÇAMLIBEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Bölümü
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Esaslı unsur doktrininin kökenini Amerikan rekabet hukuku oluşturmaktadır. Bu hukuki kuramın uygulanması sonucu hâkim teşebbüse/tekel teşebbüse anlaşma yapma yükümlülüğü getirilmektedir.Başta çok taraflı eylemler açısından uygulama alanı bulan esaslı unsur doktrini daha sonra tek taraflı eylemler çerçevesinde gelişme göstermiştir. Esaslı unsur doktrini, hâkim/tekel teşebbüse sahibi olduğu veya kontrol ettiği ve rakipleri için vazgeçilmezlik nitelikte olan iktisadi varlığın kullandırılması koşullarını tespit eden hukuki kuramdır.Topluluk ve Amerikan hukuku ile Türk hukukunda esaslı unsur doktrininin uygulanması anlaşma yapmayı reddetmeye ilişkin tek taraflı davranışlar kapsamında mümkündür. Bu tür davranışlar dışlayıcı nitelik taşımaktadır. Bu yüzden bu davranışlar Topluluk ve Türk hukuku bakımından hâkim durumun kötüye kullanılmasını; Amerikan hukuku açısından tekelleşme/tekelleşmeye teşebbüs suçunu oluşturmaktadır.Esaslı unsur doktrininin uygulanması sonucu getirilen anlaşma yapma yükümlülüğü, sözleşme özgürlüğüne istisna getirmektedir. Dolayısıyla bu doktrinin uygulanması için gerekli olan koşulları tespit etmek önem arz etmektedir. Bu konuda görev, mahkemelere ve teorisyenlere düşmektedir.Esaslı unsur doktrini fiziki varlıklar dışında fikri ürünler açısından da uygulama alanı bulabilir. Fikri mülkiyet hakları sahibine doğrudan hâkim durum bahşetmez. Hâkim durum, ilgili pazardaki koşullar dikkate alınmak suretiyle tespit edilir. Hâkim teşebbüse getirilebilecek zorunlu lisans, fikri mülkiyet hukuku ile rekabet hukuku arasında ihtilafa neden olabilir. Bu doğrultuda, her iki hukuk alanındaki menfaatleri dengelemek kaydıyla sonuca ulaşılmaktadır.Anlaşma yapmayı ret ve fikri mülkiyet hukuku açısından lisans vermeyi ret suretiyle hâkim durumun kötüye kullanılması kamu ve özel hukuk bakımından sonuçlar doğurmaktadır. Kamu hukuku alanındaki yaptırımlar, davranışa ilişkin yaptırımlar, yapısal yaptırımlar ve idari para cezalarından oluşmaktadır. Bu konuda yetkili kurum Topluluk hukukunda Komisyon, Türk hukukunda Rekabet Kuruludur. Özel hukuk açısından ise hâkim teşebbüs tazminat sorumluluğuna tâbi tutulmaktadır.
Özet (Çeviri)
The essential facility doctrine has US origins. When this legal theory is applied then making a compulsory dealing by the dominant firm/monopoly takes place.At the beginning the essential facility doctrine was applied in the common actions. Then it started to get concerned with unilateral actions. This doctrine determines under which conditions a dominant firm/monopoly is obliged to deal with its competitiors.The application of the doctrine is possible when there occurs unilateral refusals to deal in EC, US and Turkish competition law. These kinds of refusals are exclusionary. Therefore these conducts constitute ?abuse of dominant positon? and in US law ?monopolization/attempt to monopolize?.Compulsory dealing is an exception to freedom of contract. For this reason to determine the conditions for the doctrine to be applied is highly important. Scholars and courts should find out these conditions.The essential facility doctrine is applicable to intangible assets as well as physical assets. Mere ownership of an intellectual property right does not confer a dominant position upon its owner. Dominant position is determined according to the conditions of the relevant market. Compulsory licencing gives rise to a conflict between IP law and competition law. To solve this tension benefits of these two branches of law should be balanced.Refusals to deal as well as refusals to license by the dominant firm has got its remedies in public and private law. Remedies in public law could be behavioural and structural and also there is a remedy called fines. In EC competition law the Commission has the legal power to impose these remedies. In Turkish competition law Competition Board has this power. In private law dominant firms which abuse their market power have the liability for compensation.
Benzer Tezler
- Zorunlu unsur doktrini ve fikri mülkiyet haklarına etkisi
Essential facility doctrine and ıts effect on intellectual property rights
GÜLMELAHAT DOĞAN
- Patent lisans sözleşmesinin rekabet hukuku boyutuyla değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA BERKAY İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukukİstanbul Kültür ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHARREM TÜTÜNCÜ
- Big data and intellectual property rights
Büyük veri ve fikri mülkiyet hakları
RUMEYSA CANAN ULUÇAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
HukukAnkara ÜniversitesiFikri Mülkiyet Hakları, Teknoloji Politikaları ve İnovasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÖZKAN ÜNER
- Marka Hukuku'nda Önceye Dayalı Haklar
Earlier Rights in Tardemark Law
İLHAMİ GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CAN GÖKSOY