Karakalpak efsaneleri (inceleme-metinler)
Karakalpak legends (study-texts)
- Tez No: 231549
- Danışmanlar: PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 491
Özet
Aral Gölü'nün güneyinde, Karakum ve Kızılkum Çölleri arasında yer alan Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti, Özbekistan'a bağlı muhtar bir cumhuriyettir. Yaşadıkları merkezî coğrafya nedeniyle Karakalpak kültürü gibi, Karakalpak efsaneleri de geniş ve zengin Türk kültürünün de âdeta bir yansımasını oluşturmaktadır. Karakalpak efsaneleri üzerinde yapılacak çalışmalar, hem Karakalpak Türklerinin hem de Türk Dünyasının tecrübeleri, inançları ve hayat görüşünün tespit edilmesinde sayısız faydalar içermektedir. Buna karşın, Karakalpak efsaneleri üzerine Türkiye'de hazırlanmış araştırmaların bulunmaması, bu çalışmanın şeklinin belirlenmesinde etkili olmuştur.Çalışmamızın Giriş kısmında efsanelere kaynaklık eden ve Karakalpak Türkleri ve Karakalpakistan hakkında kısa ve tanıtıcı bilgi verilmiştir.Birinci Bölüm'de öncelikle Karakalpakistan'da yapılan folklor çalışmaları kronolojik olarak değerlendirilmiş, ardından Karakalpak folklor türlerinin tasnifi hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra ise, Karakalpak folkloru içinde önemli bir yere sahip olan sözlü türler üzerinde durulmuştur.İkinci Bölüm'de öncelikle efsane türünün ?tanım? ve ?tasnif? sorunu üzerinde durulmuştur, ardından Karakalpak efsanelerini tanımı ve tasnifi yapılmıştır. Daha sonra efsane türün, sözlü kültür ortamı ve anlatıma dayalı diğer türlerle ilişkisi değerlendirilmiş, son olarak da efsane, tarih ve inanç ilişkisi üzerinde durulmuştur.Üçüncü Bölüm'de ise efsane türünün yapı, konu ve işlev özellikleri, Karakalpak efsanelerinin motif yapısı ve efsanelerin kültürel yapıyla ilişkisi değerlendirilmiştir.Dördüncü Bölüm'de, çeşitli yazılı kaynaklardan tespit ettiğimiz yetmiş üç Karakalpak efsanesinin, öncelikle Karakalpak Türkçesi metinlerine, ardından da Türkiye Türkçesine aktarmalarına yer verilmiştir.Sonuç kısmında, çalışmanın diğer bölüm ve kısımlarında yaptığımız tespitler, elde ettiğimiz bulgular ve sonuçlar toplu olarak değerlendirilmiştir.Çalışma; ?Bibliyografya?, ?Dizin? ve ?Ekler? kısımları ile tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Karakalpakhstan Autonomous Republic, which located between the Karakym and the Kyzylkym deserts and the south of the Aral Sea, is an autonomous republic of Uzbekistan. Due to the centrality of the geography they have been living, just as Karakalpakh culture Karakalpakh epics are also considered as a reflection of wide and rich Turkish culture. Studies on Karakalpakh epics provide numerous benefits on determining the experiences, beliefs and mottos of both Karakalpakh Turks and the Turkic World. Despite the fact, there are not prepared studies on Karakalpakh epics in Turkey and this situation helped to determine the background of this study.In Introduction part of the study, short but identifier information was given about the Karakalpakh Turks and Karakalpakhstan.In the first chapter, first of all, folkloric studies done in Karakalpakhstan were evaluated in a chronological order, and then information about the classification of the folklore types was given. Finally oral types of the Karakalpakh folklore were analyzed.In the second chapter, the priority was given for the issue of ?definition? and ?classification? of epics and then the Karakalpalkh epics were defined and classified. In the next step, the relation of the epics with the other types of the oral culture and expression and finally the focus was shifted to the relation between epic, history and belief.In the third chapter, the characteristics of the structure, issue and functions of the epics, the motifs of Karakalpakh epics and the relation of the epics with the cultural structure were evaluated.In the fourth chapter, seventy three of Karakalpakh epics, which were determined by various written sources, were taken place firstly in Karakalpakh Turkish and later translated to Turkey Turkish.In Conclusion, the assumptions of all other parts of the study, the total findings and the consequences were analyzed together.The thesis was completed with the following parts of ?Bibliography?, ?Index? and ?Appendix?.
Benzer Tezler
- Türk efsanelerindeki ceza ve mükafatların işlevsel açıdan incelenmesi
Functional analysis of punisment and rewards in Turkish legends
SEVAL KOCAER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞERİFE SEHER EROL ÇALIŞKAN
- Karakalpak Türkleri halk kültürü tarihi
Folk culture history of Karakalpak Turks
SVETLANA MADİYAROVA
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH YILMAZ
- Karakalpak realistik masalları (inceleme-metin)
Realistic tales of Karakalpak examination-text
MERT ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜNSAL YILMAZ YEŞİLDAL
- Karakalpakistan medyası: Dünü ve bugünü
The media of Karakalpakstan: Yesterday and today
NARGIZA BEKBERGENOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZÇAĞLAYAN
- Karakalpak Türklerinin Er Ziyvar Destanı (inceleme-metin)
The Epic of Er Ziyvar of Karakalpak Turks (examination-text)
MEHMET SERDAR KAYGISIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Akdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜNSAL YILMAZ YEŞİLDAL