Türk efsanelerindeki ceza ve mükafatların işlevsel açıdan incelenmesi
Functional analysis of punisment and rewards in Turkish legends
- Tez No: 465933
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ŞERİFE SEHER EROL ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Efsane, Türk Dünyası, Anadolu, İşlev, Ceza, Mükâfat, Legend, Turkish World, Anatolia, Function, Punishment, Reward
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bartın Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Efsaneler, insanoğlunun hayal gücünün ve zekâsının ürünleri ve anlatıldığı toplumun insan ilişkilerinde ve toplumsal yaşamında etkili olan kültür değerleridir. İnsanların açıkça ifade edemediği değerleri, adetleri, duygu, düşünce ve davranışları efsaneler yardımıyla dile getirerek toplumdaki insanlara yol gösterirler. Bir kültürün gelenek-göreneklerinin, örf, adetlerinin yaşatılmasında ve gelecek nesillere aktarılmasında en önemli araçlarından biridir. Toplumun düzen ve yaşayış özelliklerini yansıtırlar. İnsanlar arasındaki düzeni korumak için, toplum içerisinde kabul görmüş, geçmişten günümüze gelen belli başlı ceza ve mükâfatlar bulunmaktadır. İnsanlara belli bir konu ve olay hakkında yaptırım gücü bunlarla sağlanmıştır. İnsanoğlunun kabul ettiği ceza ve mükâfatlar, efsanelerin de konusu olmuştur. Türk efsanelerin de yer alan ve insanoğlunun yaşamının bir parçası olan ceza ve mükâfatların işlevi çalışmamızda ele alınmıştır. Bu çalışma ile Türk efsanelerindeki ceza ve mükâfatların işlevi belirlenmiş, toplum yaşantısını düzene sokmada bir araç teşkil ettiği görülmüştür. Çalışmamızda, Azeri, Tatar, Uygur, Özbek, Başkurt, Kırgız, Türkmen, Altay, Kazak, Yakut, Karakalpak ve Anadolu efsanelerinde yer alan ceza ve mükâfatların işlevsel boyutları belirlenmiştir. Türk efsanelerini incelendiğimizde ayrıca efsanelerin, gelenekleri ve ahlaki değerleri gösterdiği, uygun davranışların mükâfatlandırıldığı ve yasaklar ihlal edildiğinde cezalandırıldığı belirtilmiştir. Ayrıca Türk toplumlarının kendi düzen ve yaşantısı içerisinde olaylara ve durumlara karşı bakış açıları gözler önüne serilmiştir.
Özet (Çeviri)
Legends are the products of the imagination and intelligence of mankind and legends are the cultural values that influence society's human relations and social life. People guide people in society by expressing their values, customs, feelings, thoughts and behavior that they cannot express clearly with the help of legends. Legends are one of the most important tools of the culture for the survival of their tradition-customs, and cultural transmission to future generations. They reflect the order and living characteristics of the society. In order to protect the order among people, there are certain penalties and wages which are accepted in society and come from the past day by day. Thus, sanctions are imposed on people on a particular topic or event. The punishments and the rewards which the human beings accept have been the subject of legend. The function of the punishment and the rewards which are part of the life of the human being in the Turkish legends is dealt with in our work. With this study, the function of punishment and rewards in Turkish legends has been determined. It has been seen that these constitute an instrument for improving social life. In our work, the functional dimensions of the punishments and rewards in Azeri, Tatar, Uyghur, Uzbek, Bashkir, Kyrgyz, Turkmen, Altay, Kazak, Yakut, Karakalpak and Anatolian myths have been determined. When we examine Turkish legends, it is also seen that legends bear traditions and moral values. In the legacies, it appears that people's proper behavior is rewarded and their inappropriate behavior is punished. In addition, the perspective of the Turkish societies against the events and situations in their own order and experience has been revealed.
Benzer Tezler
- Anadolu efsanelerinde yasaklar ve cezalar
Prohibitions and penalties in the Anatolian legends
RAMAZAN ERGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)Ardahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Türk dünyası efsanelerinde ihanet
Betrayal in the legends of Turkish world
MÜGE BAYRAKTAR
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Bartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE SEHER EROL ÇALIŞKAN
- Türk modernleşme sürecinde kadının değişen tomlumsal rolü
The changing social role of women in Turkish modernization
FATMA ESİN TEZESEN
- Kütahya efsanelerindeki kültler ve bu efsanelere bağlı ritüeller
Cults in Kütahya legends and rituals related to these legends
OĞUZ KAAN GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDAL ADAY
- Türkiye sahası masal ve efsanelerinde demonolojik varlıklar
Demonologic creatures in folktales and legends in Turkey
SEÇKİN SARPKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PINAR FEDAKAR