Konaklama işletmelerinde e-iş sürecinin adaptasyonunun teknoloji kabullenme modeli ve planlı davranış teorisi çerçevesinde değeğrlendirilmesi
The evaluation of e-business process adaptation in accommodation enterprices as part of the technology acceptance model and theory of planned behavior
- Tez No: 231615
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ZİHNİ TUNCA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, E-İş Teknolojileri, Turizm, E-Turizm, Teknoloji Kabullenme Modeli (TAM), Planlı Davranış Teorisi (TPB), Keşfedici Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Yapısal Eşitlik Modeli (SEM), Information and Communication Technologies, E-Business Technologies, Tourism, E-Tourism, Technology Acceptance Model, Theory of Planned Behavior, Explanatory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis, Structural Equation Model
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Bölümü
- Bilim Dalı: Üretim Yönetimi ve Pazarlama Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Bu araştırmanın ilk aşamasında, bilgi ve iletişim teknolojileri, İnternet ve e-iş teknolojileri kavramları, turizm kavramı ve Dünyadaki ve Türkiye'de artan önemi ve İnternet tabanlı teknolojilerin turizmde yarattığı değişim ve dönüşümler tartışılmıştır. Bu değişim ve dönüşümlere paralel olarak konaklama işletme yöneticilerinin teknoloji kullanımını benimseme davranışlarına etki eden faktörleri incelemek öngörülmüştür.Antalya'da faaliyet gösteren beş ve dört yıldızlı konaklama işletmeleri yöneticilerine yönelik yürütülen bu çalışmanın amacı, yöneticilerin e-iş teknolojilerini kullanma ve benimseme davranışlarını etkileyen faktörleri, literatürde teknoloji kullanımına ilişkin tutumları belirlemeye yönelik çalışmalarda yoğun bir şekilde kullanılan Teknoloji Kabullenme Modeli ve Planlı Davranış Teorisine dayanılarak oluşturulan modelle belirlemektir. E-iş teknoloji devam niyetini etkileyen faktörler, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımına yönelik yapılan teorik ve ampirik çalışmalardan elde edilen bulgulara dayanılarak kuramsallaştırılmıştır. Araştırmada ileri sürülen model, algılanan davranışsal kontrolü İnternet özyeterliliği ve algılanan denetlenebilirlik bileşenlerine, öznel normu kişilerarası norm ve sosyal norm bileşenlerine, tutumu algılanan eğlence, algılanan fayda ve algılanan kullanım kolaylığı bileşenlerine ayırmıştır. Ayrıca yöneticilerin e-iş teknolojilerini kullanma niyetlerini algılanan denetlenebilirlik, İnternet özyeterliliği, algılanan eğlence, kişilerarası norm, sosyal norm ve memnuniyet olgusu tarafından belirlendiği kuramı geliştirilmiştir. Bu kuramın oluşumunda sırasıyla kişilerarası norm, sosyal norm, algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı, algılanan eğlence ve İnternet özyeterliliği ortak bir rol oynadığı ileri sürülmüştür.Literatürden yararlanılarak ve anket tekniğiyle toplanan verilerle hipotezler ve dolayısıyla model test edilmiştir. Bu amaçla keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Keşfedici faktör analizi sonucunda, ileri sürülen modelden algılanan eğlence, algılanan denetlenebilirlik değişkenleri çıkartılmış, kişilerarası ve sosyal norm değişkenleri ise tek bir değişken olarak öznel norm olarak ifade edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi yapılarak dahili ve harici gizil değişkenlerin tek boyutluluğu sağlanmıştır. Yapı geçerliliği, ayrışma ve örtüşme testleri kullanılarak test edilmiştir. Ayrıca ölçüm modelinin veri ile uyumlu olduğu sonucu elde edilmiştir. Araştırmada ileri sürülen teorik model ve hipotezler Yapısal Eşitlik Modelinden (SEM) yararlanılarak analiz edilmiştir.Araştırmanın sonucunda, önerilen teorik modelde öngörülen ilişkilerden üçünde istatistik bakımdan anlamlı sonuca ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulara göre e-iş teknolojileri devam niyetinin teknoloji kullanımından kaynaklanan memnuniyet tarafından belirlenmektedir. Memnuniyet ise İnternet özyeterliliği ve algılanan fayda değişkenleri tarafından müştereken belirlenmektedir.
Özet (Çeviri)
At the first stage of this study, we have discussed the information and communication technologies, the İnternet and e-business technologies, the tourism and its increasing importance in the world and Turkey, and the changes and transformations in tourism brought about by İnternet-based technologies. It has been projected to analyze the factors affecting the accommodation managers? use and acceptance of technology in parallel with these changes and transformations.The purpose of this study conducted on managers from five and four star accommodation facilities operating in Antalya is to determine the factors affecting the managers? use and acceptance of e-business technologies through a model formulated based on Technology Acceptance Model and Theory of Planned Behavior, models commonly used in literature in studies on the attitudes regarding the use of technology. The factors affecting continuance intention (devam niyeti) of e-business technology have been institutionalized according to the findings obtained via theoretical and empiric studies on the use of communication technologies. The model put forward in the study has divided the perceived behavior control into the components İnternet self-efficacy and perceived controllability; the subjective norm into the components inter-personal norm and social norm; the attitude into the components perceived playfullnes, perceived usefulness and perceived ease of use. Also, a theory has been developed in which the managers? intents to use e-business technologies are determined by perceived controllability, İnternet self-efficacy, perceived playfulness, interpersonal norm, social norm and satisfaction. It has been claimed that interpersonal norm, social norm, perceived usefulness, perceived ease of use, perceived playfulness and İnternet self-efficacy have played a joint role respectively in the development of this theory.Hypotheses and accordingly model has been tested with data collected by questionnaire technique and using literature. For that purpose, explanatory factor analysis, confirmatory factor analysis and structural equation model have been used. As a result of the explanatory factor analysis, the variables perceived playfulness and perceived controllability have been excluded from the analysis. The variables interpersonal norm and social norm, on the other hand, has been expressed as one single variable, subjective norm. Unidimensionality (tek boyutluluğu) of internal and external latent variables has been ensured through confirmatory factor analysis. Construct validity has been tested via discriminant validity and convergent validity tests. In addition, we have concluded that the measurement model is compatible with the data. The theoretical model and hypotheses put forward in the study have been analyzed by means of Structural Equation Model.At the end of the study, statistically meaningful findings have been obtained in the three of relations projected in the proposed theoretical model. According to the findings obtained, continuance intention of e-business technologies is determined by the satisfaction caused by the use of technology. The satisfaction, on the other hand, is jointly determined by the variables İnternet self-efficacy and perceived usefulness.
Benzer Tezler
- Dijital dönüşüm sürecinin turizm sektörüne yansımaları: Akıllı turizm teknolojileri kullanımına yönelik bir araştırma
Reflections of the digital transformation process in the tourism sector: A research on the use of smart tourism technologies
EDA HAZARHUN
Doktora
Türkçe
2022
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR DEVRİM YILMAZ
- Konaklama işletmelerinde yiyecek-içecek maliyet kontrol süreci ve kontrol aracı olarak maliyet ve satışların analizi
Food and beverage cost control progress in the business of hospitality and the means of control for cost and sales analyses
YAŞAR YILMAZ
Doktora
Türkçe
1997
TurizmBalıkesir ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET AKTAŞ
- Otel işletmelerinde şikayet yönetimi: Antalya ili örneğinde Rus turistlerin büyük ölçekli otellere yönelik e-şikayetlerin değerlendirilmesi
complaint management in hotels: Evaluation of e-complaints of Russian tourists in large-scale hotels in Antalya province
AYSYLU IBRAGIMOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIL ÖZGEN
- Turizm işletmelerinde yiyecek-içecek bölümünün yönetim ve organizasyonu
Başlık çevirisi yok
MUZAFFER ŞAHİN
- Turizmde tüketici davranışları modelini oluşturan aşamalar arasındaki ilişki: Turistler üzerine bir araştırma
The relationship between processes of consumer behavior model in tourism: A study on tourists
ŞİRVAN ŞEN DEMİR
Doktora
Türkçe
2010
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN KOZAK
YRD. DOÇ. DR. EBRU GÜNLÜ