Geri Dön

Ortaöğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin, değişime olan direnç üzerindeki etkileri

The role of the secondary school principals? cultural leading qualification in influncing the resistance against alterations

PDF İndir

  1. Tez No: 234825
  2. Yazar: NİLGÜN SÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA ÜNAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Kültürel liderlik, Değişim, Değişme direnç
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 231

Özet

Kurum kültürü, özellikle 1980' li yıllardan bu yana kurumlar açısında önemli bir etken görülmekle birlikte bunu izleyen yıllarda eğitim kurumları tarafından da benimsenmeye başlamıştır. Okul kültürü, kurumda çalışanların paylaştığı duygular, etkinlikler, beklentiler, varsayımlar, inançlar, tutumlar ve değerlerden oluşan bir yapı olarak tanımlanır.Dolayısıyla yönetici, çalıştığı okulun bir kültürünün oluşturulmasını, tanıtılmasını ve gerektiğinde değiştirilmesini önemli bir görev olarak görmelidir. Güçlü bir okul kültürü oluşturulduğunda yöneticinin denetim için ayırdığı zaman azalacaktır.Gelişen dünyayla birlikte her alanda değişimin yaşanmasının yanı sıra eğitim dünyasında da hızlı bir değişim yaşanmaktadır. Eğitim dünyasındaki bu gelişme, eğitim sistemlerini ve kurumlarını da değişim yönünde zorlamaktadır. Çünkü okul sisteminin ve anlayışının mevcut haliyle bilgi çağına özgü ihtiyaçlara cevap verebilmesi ve uyum sağlayabilmesi oldukça zordur. Dolayısıyla eğitimin sunuş biçiminden teknolojik alt yapısına, idari örgütlenmesine ve finansal yapısına kadar birçok alanda değişikliklerin yapılması gerekmektedir.Değişimin başarılı bir şekilde uygulanmasında okul yöneticisinin rolü çok büyüktür. Değişim etkilediği kişilerin katılımı ile gerçekleşeceğinden dolayı öncelikle öğrenci, öğretmen, yönetici ve ebeveyn gibi değişik gruplar tarafından benimsenmesi gerekmektedir. Bu açıdan değişimde görev alacak olanların değişim için yetiştirilmesi gerekmektedir. Değişim sırasında çalışanların katılımı, desteği, işbirliği, motivasyonu ayrı bir önem taşımaktadır. Okul yöneticileri bu noktada kültürel liderlik özelliklerini kullanarak değişime olan direnci kırarak, değişim yönetiminde başarılı taktikler uygulayarak canlı bir kurum havası yaratabilmelidir.Bu araştırma ile Orta öğretim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin ?Orta Öğretim Okulu Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Rollerinin, Değişime olan Direnç üzerindeki Etkileri? konusunda görüşleri tespit edilmeye çalışılarak bu doğrultuda öneriler getirilmiştir. Okullarda var olan durumu tespit etmek üzere, anket geliştirilmiştir. Anket üç bölümden oluşmaktadır. I.Bölümde araştırmaya katılanların demografik değişken özellikleri tespit edilmeye çalışılmış, II. Bölümde ise yönetici ve öğretmenlerden kurum yöneticilerinin kültürel liderlik özelliklerine ve değişime direnç konusunda bu özelliğini kullanıp, kullanamaması durumlarına ilişkin cümlelere cevap vermesi istenerek, okul yönetiminde bu konuda var olan durum tespit edilmeye çalışılmıştır. III. Bölümde ise eklemek istedikleri düşüncelere yer verilmiştir.Araştırmanın evrenini, 2007-2008 Öğretim yılında İstanbul ili Büyükşehir Belediyesine bağlı, Anadolu yakasındaki Kadıköy, Üsküdar, Ümraniye, Maltepe, Kartal ilçeleri, orta öğretim kurumlarında (Genel Lise, Anadolu Meslek ve Meslek Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi, Özel Lise) görev yapan yönetici ve öğretmenlerden oluşturmaktadır. Örneklem ise, evrenden random (raslantısal) yoluyla seçilmiş 17orta öğretim okulunda görev yapan 58 yönetici ve 263 öğretmen olmak üzere toplam 321 öğretmenden oluşmaktadır.Elde edilen bulgular SPSS 15 bilgisayar programında, istatistiksel yöntemler T Testi, tek yönlü varyans analizi kullanılarak hesaplanmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, Araştırmaya katılan öğretmenlerin ½ sinin eğitim fakültesi mezunu, buna yakın bir oranda da deneyimli öğretmenler oldukları yine benzer bir oranda meslek liselerinde görev yaptıkları, yüksek lisans yapan öğretmen sayısının oldukça düşük düzeyde olduğu ve ¾ oranında ise öğretmen deneklerinanketi cevaplandırdıkları gözlemlenmiştir.Yöneticilerin değişime sahip çıkmaları, değişim öncesi yeterli ön hazırlık yapmaları, değişimlere ilişkin uygulamalara öncülük etme ve çalışanların kendisine güven duymalarını sağlama, değişim uygulamalarına aktif olarak katılmaları, okul kültürünü oluşturan ortak değerlere önem verdiğini davranışlarıyla göstermeleri noktasında kadınların erkek öğretmenlere oranla daha yüksek düzeyde algılama ve değerlendirme eğiliminde oldukları gözlenmiştir. Yine okul yöneticilerinin okul yapısına, kültürüne uygun değişiklikler yapma yoluna gitmeleri, gerçekten ihtiyaç olduğunda değişiklik yapmaları, değişimi destekleyici davranış faaliyetlerini ödül sistemiyle destekleme yoluna gitmeleri konularında kadın öğretmenler erkek öğretmen ve yöneticilere göre daha pozitif düşünceye sahip oldukları anlaşılmıştır.Ayrıca yöneticilerin; değişimin gerekliliğini, hedef ve stratejilerini açıklamak üzere toplantılar yapmaları, değişimle ilgili uzman kişileri okula davet ederek gerekli bilgiyi kazanmalarını sağlamaları, çalışanları; bilmedikleri uygulamalar ve ortamlarla karşılaşmalarının yaratacağı sıkıntı ve endişelerin gereksizliği konusunda ikna etme yoluna gittikleri, değişimin yararlarını açıklamaları, değişimle, önceki bilgi ve becerilerinin kaybedilmeyeceğini, bunu yanı sıra değişimle çalışanlar arasındaki ilişkilerin daha iyi olacağını, değişimin, yeni teknolojileri öğrenmek zorunda bırakacağını kesin bir dille belirtmeleri, değişim süreci boyunca sürekli olarak çalışanları bilgilendirmeleri, yönetmelikler, programlar vb. değişimlere ilişkin uygulamalara öncülük etmeleri, değişimle ilgili neler yapacağı konusunda çalışanlarını serbest bırakmaları gibi konularda da yine kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre daha pozitif bakış açısına sahip oldukları görülmektedir.Erkek öğretmenlerin kadınlara göre görüşlerini ifade edebilme konusunda daha rahat davranabildikleri, yine erkelerin doğaları gereği kadınlara oranla dominant olma, liderlik yapma güdülerinin bilinçaltında etki yaratmasından dolayı yöneticilerine daha az gerçekçi, eleştirel gözle baktıkları söylenebilir.Okul müdürüne yakın pozisyonda çalışan yöneticilerin, müdürlerinin çalışanlarıyla dostluk ilişkisi içinde oldukları, kendilerine güven duymalarını sağladıkları, okuldaki uygulamalara aktif olarak katıldıklarını düşünürken; öğretmenler bunun aksi yönünde düşünceye sahiptirler. Yine okul müdürlerinin, okul kültürünü oluşturan ortak değerlere önem verdiğini davranışlarıyla göstermeleri, Okulun havasını(iklimini) çok iyi bilerek, değişimi ona göre gerçekleştirmeye çalıştıkları, değişimin gerekliliğini, hedef ve stratejilerini açıklamak üzere toplantılar yaptıkları, değişimle ilgili uzman kişileri okula davet ederek gerekli bilgiyi kazanmalarını sağladıkları gibi konularda yönetici pozisyonunda bulunan deneklerin, öğretmenlere göre daha olumlu görüş birliğinde oldukları görülmektedir.Ayrıca yöneticilerin, çalışanları; bilmedikleri uygulamalar ve ortamlarla karşılaşmalarının yaratacağı sıkıntı ve endişelerin gereksizliği konusunda ikna ettikleri, çalışanlarda görülebilecek performans düşüklüklerinde; tepkileri arkadaşlık ilişkileri ile ortadan kaldırmayı bildikleri, değişimin, yeni teknolojileri öğrenmek zorunda bırakacağını kesin bir dille belirttikleri, çalışanlara okul için değerli olduğunu hissettirdikleri, değişim sırasında, çalışanların görüşleri de alınarak planlama yaptıkları, değişimlerin okulu geliştireceğine inanmaları için çalışanlarına somut uygulamalar gösterdikleri gibi konularda öğretmenlere göre daha pozitif düşünceye sahip olurken, öğretmenlerin bunun tam aksi yönünde görüş belirttikleri görülmektedir.Buna göre yöneticilerin okulda gerçekleşen durumlara ilişkin algılarının ve verdikleri yanıtların öğretmenlere oranla çok daha yüksek olması, okulda var olan durumu olduğundan pozitif algılama eğiliminde oldukları, yine yönetime yakın pozisyonda yapılan çalışmalarda aktif olarak yer aldıklarından dolayı, idarecilerin ( yöneticilerin ) empatik ve politik davrandıkları sonuçlarına varılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre; genel liseler, meslek lisesi, özel liseler arasında eğitim durumu ve kıdem durumlarına göre çok büyük farklılıklar gözlemlenmemiş, ancak her bir okul türü açısından bakıldığında bir takım farklılıklara rastlanmıştır. Bu farklılıklar çoğunlukla genel lise ve özel liseler lehinedir. Meslek liselerinde bu durum aksi yöndedir.

Özet (Çeviri)

Culture of institutions has become a significant effect for institutions since 1980?s. In the following years, this has been adopted by educational institutions as well. School culture is defined as feelings, activities, expectations, presumptions, beliefs, attitudes and values shared by the staff.Therefore principals must consider as one of their significant duties to form their schools? culture, present and change it when it is necessary.The recent developments in the world through many changes in every area led to rapid changes in the educational field as well. This development in the educational field forces both the educational system and instutions for making changes. Because it is so hard with the current school system and perception to answer the needs of modern technology and adapt to it. Therefore making alterations is necessary for the way of educational presentation, technological base, administrative structure and financial state.The school principal has the major role in carrying out the alteration successfully. The alteration is achieved by the participation of the people involved therefore it should be adapted first by different groups such as students, teachers, administors and parents. So the people who have the duty of making changes should be trained for such a task. The staff?s participation, support, cooperation and motivation have a special kind of importance during the alteration. At this point school principals can create an animated atmospher in their schools by using their cultural leading qualification, iradicating resistance and carrying out successful tactics in alteration management.By this research the opinions of the teachers and administrators working at secondary schools have been defined with regard to? The role of the secondary school principals? cultural leading qualification in influncing the resistance against alterations? and consequently proposals has been stated fort his matter. A questionnaire has been prepared to define the stiuation at schools. This questionnaire consist of three parts.In the first part the attempt has been to define the demographic factor qualifications of the participants. In the second part the teachers an administrators have been asked to answer the questions concerning the cultutal leading qualification of their principals and whether they use it in tackling with the resistance against alteration or not, so it has been attempted to define the current situation regarding this matter at school management. The third part?s for any additional information.The enviroment of the research consists of the administrators and teachers working at secondary schools ( Academic High Schools, Anatolian Vocational and Vocational High Schools, Industrial Vocational High Schools and Private High Schools ) in district of Kadıköy, Üsküdar, Ümraniye, Maltepe and Kartal in the Asian Side of İstanbul under the administration of İstanbul Municipality in the educational year 2007-2008. As for the example, it totally consists of 321 teachers, 58 administrators and 321 teachers from 17 secondary schools chosen randomly from the enviroment.The finding are calculated by using satistical methods T test, one way variance analysis on spss 15 computer programme.According the results of the research, the questions were answered by the teachers who took part in the research, so the observation is that ½ of them are graduates of Education Faculties, with a close rate to this one are experienced teachers, also with a similar rate one working in vocational high schools, very few of them have post graduate degree ¾ of them are tral teachers. It has been observed that female teachers in compare with their male colleaques have a higher degree of perception and evaluation with regard to the point that principals work in earnest for the alteration, make some basic preparations prior to the alteration, undertake the leadership of carrying out the steps towards alteration and behave earnestly to show the importance considered for common values of a school culture. Also it has been clear that female teachers in compare with male teachers and administrators are more positive about the point that principals make convenient alterations to the structure and culture of their schools, make these alterations whenever they are really needed and reward every supportive action towards alteration.Another observation is that female teachers in compare with their male colleques have more possitive point of views with regard to that principals arrange meetings to declare the necessity of the alteration with its objectives and strategies, invite experts to their schools for providing the necessary information, convince the staff to avoid their unnecessary worries and concerns which caused by confronting new unfamiliar situation and environment, explain the benefits of the alteration, express with cerainity that former knowledge and skills wont be lost by alteration and the relations of the staff will be better by alterations which forces people at the same time to learn the use of modern technology, provide the staff continuously with information during the period of alternation, undertake the leadership of some actions concerning alteration such as regulations, programmes etc. And give the staff the freedom of choosing what they do for alteration.It can be said that male teachers can Express their ideas more freely than their female colleaques, also they are naturelly more dominant than female teachers, and they have less realistic but more critical opinions towards their principals because of the effects came from the leadership motive lays in their subconscious.Administrators who work closely to their principals think that they have friendly relationsWith their staff, encourage self confidence in them and have active participation in every action at school, but on contrary, teachers disagree with their ideas. It has been observed that administratiors in compare with the teachers have more positive opinions with regard to the point that school principals behave in a manner showing the importance they consider for common values of the school culture, know the school situation very well and accordingly try to make the alteration, hold meetings to declare the necessity of the alteration with its objectives and strategies and invite experts of alteration to the school to provide the staff with all necessary information.According to another observation, teachers disagree with the administrators who believe that principals convince the staff to avoid their unnecessary worries and concerns caused by confronting new unfamiliar situation and environment, know how to tackle the problems of some staff?s low performance by using their friendly relations, explain with certain words that alteration forces the learn of modern technology, make the staff feel how much they are important for the school, making plans during the period of alteration by asking the staff?s opinions, show the staff some tangible examples to make them believe that the alteration leads to the development of the school.Basing on this, the result is that the administrators? answers are more positive than the teachers? and they think more highly of the new situation of their schools, administrators are inclined to perceive the current situation at their schools more positive than it is, also they behave diplomatically and tactfully, because they work actively in a close position to their principals.According to the results of the research no great differences have been noticed in accordance with school kinds such as academic high schools, vocational high schools, private high schools or seniority and edeucational situation, however when it is regarded as school kinds, some differences have been noticed. These differences are mostly in the favour of academic and private high schools and contrary to this is the position of vocational high schools.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    368340

    Ortaöğretim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin karar verme stratejilerine etkisi

    The effect of high school administrators' cultural leadership roles on decision making strategies

    MERVE MAVİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SİNAN YÖRÜK

  2. Tez No

    592672

    Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin kültürel liderlik rollerini gerçekleştirme düzeyleri ile iş doyumu arasındaki ilişki

    The relationship between school administrators' performing cultural leadership roles and job satisfaction according to the perception of teachers

    DERYA AKGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLAY ASLAN

  3. Tez No

    370467

    Okul yöneticilerinin kültürel liderlik düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki

    The relationship between the cultural leadership levels of school administrators and teachers' organizational trust

    MUSTAFA HAMİ AY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimUşak Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYNUR BOZKURT BOSTANCI

  4. Tez No

    740478

    Ortaöğretim kurumlarının örgüt kültürü tipolojisi

    Organizational culture typology of secondary educational institutions

    GÜLTEN TÜRKAN GÜRER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TEMEL ÇALIK

  5. Tez No

    652919

    Liderlik stilinin ve liderlik yoğunluğunun örgüt kültürüne etkisinin incelenmesi

    Examining the effect of leadership style and leadership intensity on organizational culture

    AHMET ALİREİSOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN

Geri Dön