Bilişsel yaklaşıma dayalı kişiler arası sorun çözme becerileri kazandırma (bsç) programının etkililiği: Okul öncesi dönem çocukları üzerinde bir araştırma
The effectiveness of the interpersonal cognitive problem-solving program: An investigation children who attend preschool
- Tez No: 235705
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Sorun çözme, kişiler arası ilişkiler, okul öncesi eğitim, davranış sorunları, problem solving, interpersonal relationships, preschooleducation, behavior problems
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Çocukların gündelik yaşamlarında kişiler arası ilişkilerinde ortaya çıkansorunlar için etkili çözümler üretebilmeleri ve bu becerilerinin gelişmesi, onlarıntoplumsal uyum düzeyleriyle, duygusal doyumlarıyla, mutluluklarıyla ve öznel iyi oluşhalleriyle yakından ilişkilidir.Okul öncesi eğitim ortamlarında davranım sorunları gösteren çocukların,örneğin; huzursuz ve aşırı hareketli, beklemeye tahammül edemeyen, eşyalara zararveren, kavga eden, başkalarına vuran, çok çabuk öfkelenen ya da çok çekingen,ürkek, sıkılgan ve utangaç davranan çocukların çoğunlukla kişiler arası sorun çözmebecerilerinden yoksun oldukları gözlenmektedir. Bu becerilerin yokluğu aynızamanda arkadaş ilişkilerinin ve erişkinlerle olumlu ilişkilerin gelişmesini deengellemektedir. Kişiler arası sorun çözme becerilerinin uygun yapılandırılmış becerieğitimi programlarıyla öğrenilebilir ve öğretilebilir olduğu ilgili literatürde araştırmabulgularıyla desteklenmektedir.Bu araştırmada, Shure (1992) tarafından geliştirilen ?Bilişsel Yaklaşıma DayalıKişiler arası Sorun Çözme? (Interpersonal Cognitive Problem Solving / ICPS) ya dadiğer adıyla Ben Sorun Çözebilirim (I Can Problem Solve / ICPS) Programının 4yaşındaki çocuklar üzerindeki etkililiği sınanmıştır. Deneysel yöntemin kullanıldığı buaraştırmada, deney grubuna Ben Sorun Çözebilirim (BSÇ) programının okul öncesiçocuklar için geliştirilen formunun Türkçesi (Öğülmüş, 2001) uygulanmıştır. Buprogramın, okul öncesi eğitim alan 4 yaş çocuklarının sorun çözme becerileriningelişimi ve sorun davranışların azaltılması üzerindeki etkililiği sınanmıştır.Araştırma modeli, ön test - son test deney kontrol gruplu desene dayalı biraraştırmadır. Deney ve kontrol grubu, Ankara'da özel bir anaokuluna devam eden 38çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada deney ve kontrol grupları deneysel koşulayansız atama yoluyla belirlenmiştir. Deney grubunda yer alan çocuklara araştırmacıtarafından 4 ay süreyle 59 dersten oluşan Kişiler Arası Sorun Çözme BecerileriEğitimi Programı uygulanmıştır.Bu araştırmada iki ölçme aracı kullanılmıştır. Bunlardan biri, Spivack ve Shure(1990) tarafından geliştirilmiş olan ve dilimize uyarlaması Dinçer (1995) tarafındanyapılmış olan ?Okul Öncesi Çocuklar İçin Kişiler Arası Sorun Çözme Testi?dir. Testinaraştırma grubu için uygunluğunu belirlemek amacıyla geçerlik ve güvenirlikçalışması araştırmacı tarafından uygulama öncesinde yeniden yapılmıştır.Araştırmada kullanılan diğer bir veri toplama aracı da Achenbach ve Rescorla (2000)tarafından geliştirilen, Türkçe'ye uyarlaması Erol ve Acı (2002) tarafından yapılanÇocukların Davranışlarını Değerlendirme Ölçeğidir. Araştırmada elde edilen verilerSPSS 11.5 programıyla analiz edilmiştir. Deney ve kontrol gruplarında yer alançocukların sorun çözme puanlarının karşılaştırılması için bir faktörde tekrarlı ikifaktörlü ANOVA (Split plot ANOVA) ve sorun davranış puanlarının karşılaştırılmasıiçin ilişkisiz örneklemler için t-testi, grupların tekrarlı ölçümlerinin karşılaştırılması içinise ilişkili örneklemler için t-testi ve sorun davranışların sorun çözme becerilerinegöre yordanmasına ilişkin basit doğrusal regresyon analizi teknikleri uygulanmıştır.Araştırma sonucunda kişiler arası sorun çözme becerileri eğitimi alançocukların sorun çözme beceri puanlarının kontrol grubuna oranla anlamlı bir şekildeyüksek olduğu, deney grubunda yer alan çocukların sorun davranışlarının da anlamlıbir şekilde azaldığı saptanmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak çocuklaraverilen kişiler arası sorun çözme becerileri eğitiminin çocukların sorun çözmebecerilerini geliştirme ve davranış sorunlarını azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir.Ayrıca sorun çözme ve sorun davranış değişkenlerinin doğrusal bir ilişkiye sahipolduğu ancak sorun çözme becerisinin yani çocukların anne-çocuk sorunlarına veakran sorunlarına ilişkin olarak önerdikleri kategori ve çözüm sayılarının sorundavranışların anlamlı bir yordayıcısı olmadığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Children?s ability to produce effective solutions to the problems relatedwith their interpersonal relationships in their daily lives and to develop theseproblem-solving skills is closely associated with their level of socialadaptation, emotional satisfaction, happiness and subjective well-being.It is observed that children who display behavior problems in preschooleducation settings usually lack interpersonal problem-solving skills. Lack ofthese skills hinders the development of healthy peer relationships and positiveinteraction with adults. The research findings in the literature demonstrate thatinterpersonal problem-solving skills are teachable and learnable throughproperly structured education programmes.This study attemps to test the effectiveness of the InterpersonalCognitive Problem-Solving Program, also known as I Can Problem Solve(ICPS), developed by Shure (1990) and adapted into our language by Öğülmüş(2001), in developing problem-solving skills and reducing problem behaviors offour-year-old children who attend preschool.The study resorts to real experiment models, pretest and posttestexperiment and control groups as a research method. The sample groupconsists of 38 children at a private nursery school in Ankara. The children inthe sample were chosen for the experimental groups randomly. The researcheradministered 59 sessions Interpersonal Problem-Solving Skills EducationProgramme, to the children in the experiment group for four months. One ofthe data collection instruments used in the study was Preschool InterpersonalProblem-Solving Test developed by Spivack and Shure (1990) and adapted toTurkish by Dinçer (1995). The validity and reliability tests were done by theresearcher before the test was administered to the children in order to seewhether the test was suitable for the research group. Another data collectiontool used for this study was Child Behavior Checklist developed by Achenbachand Rescorla (2000) and adapted by Erol and Acı (2002). SPSS 11.5 was used toanalyze the data collected in the study. Split plot ANOVA was used to compareproblem-solving and independent samples t-test was used to compare problembehavior scores of the children in experiment and control groups; pairedsamples t-test was used to compare the repeated measures of the groups; andsimple linear regression analysis was used to predict problem behaviors withregard to problem-solving skills. The study results show that the problemsolvingskills scores of the children who received interpersonal problemsolvingskills education were significantly higher than those of the children inthe control group and that the problem behaviors of the children in theexperiment group reduced significantly. The findings demonstrate thatinterpersonal problem-solving skills education given to children was effectivein developing their problem-solving skills and reducing their problembehaviors. Further, it is found out that there is a linear relationship betweenproblem solving and problem behavior variables; however, problem-solvingcompetence, i.e. the number of categories and solutions that childrenproposed for mother-child problems or peer problems, is not a significantpredictor of problem behaviors.
Benzer Tezler
- Kişilerarası sorun çözme becerileri eğitimi programının okul öncesi dönem çocukları üzerindeki etkisi
The effect ofinterpersonal problem solving skills training programonpre-school children
SEFA KAAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. MUSTAFA DURMUŞÇELEBİ
- Prediction of COVID 19 disease using chest X-ray images based on deep learning
Derin öğrenmeye dayalı göğüs röntgen görüntüleri kullanarak COVID 19 hastalığının tahmini
ISMAEL ABDULLAH MOHAMMED AL-RAWE
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM TEKEREK
- Kişilerarası sorun çözme eğitiminin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklardaki karşı gelme belirtileri üzerine etkileri
Effects of the teaching an interpersonal cognitive problem-solving strategy on oppositional defiant problems in children with attention deficit hyperactivity disorder
CELALE TANGÜL ÖZCAN
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Çeviri dersinde yapılaşma (uygulama sorunları-yöntem önerileri)
Strukturierung im übersetzungsunterricht (probleme der praxis-vorschlage zur methodik)
A. TURGAY KURULTAY
Doktora
Türkçe
1989
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
PROF.DR. ŞARA SAYIN