Rize ili sahil kumlarında ve bazı kayaçlarda doğal gama radyoaktivite seviyelerinin belirlenmesi
Determination of natural gamma radioactivity in sands along the coastal region of Rize and some rocks
- Tez No: 238441
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZMİ TURAN OKUMUŞOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bu çalışmada esas olarak Rize ili sahil kumlarında ve bazı kayaçlarda doğal gama radyoaktivite seviyeleri belirlendi. Bunun yanında ayrıca kumların tane büyüklüğü, ağır ve hafif kum mineralleri gibi fiziksel parametrelerle radyoaktivitenin ilişkisi araştırıldı, sahilin radyometrik haritası çıkarıldı ve Rize sahili boyunca ağır kum minerallerinin varlığı ve özellikleri incelendi. Kum mineralleri x-ışını kırınımı metodu kullanılarak teşhis edildi. Minerallerin oksit ve nadir toprak element içerikleri ICP-MS kullanılarak analiz edildi. 238U ve 232Th radyoaktivite değerlerinin ağır minerallerin elemental analiz değerleri ile arasında düzgün bir ilişki, hafif minerallerin elemental analiz değerleri ile zayıf bir ilişki bulundu. 40K radyoaktivite değerleri için ise bunun tersi gözlendi. Ayrıca jeolojik haritanın incelenmesi sonucu ilginç bulunan İkizdere-Güneyce ve Çayeli-Kaptanpaşa bölgesindeki kum ve kayaç örneklerinin de doğal radyoaktivite düzeyleri belirlendi.Manyetik, manyetik olmayan ve hafif kum minerallerinde ortalama aktivite konsantrasyonları sırasıyla, 232Th için 59.88±5.72, 79.54±7.16 ve 21.13±2.03 Bq.kg-1, 238U için 35.93±3.41, 51.86±4.76 ve 18.45±1.76 Bq.kg-1, 40K için 251.32±12.64, 196.70±9.25 ve 515.63±28.50 Bq.kg-1 olarak belirlendi. Çeşitli kum tane büyüklüklerinde ölçülen radyoaktivite değerleri değiş göstermektedir. 40K hariç en yüksek aktivitenin en ince tane boyutunda olduğu bulundu. Kayaçlar için, 232Th, 238U ve 40K ortalama radyoaktivite değerleri sırasıyla; 38.16±4.04, 21.68±2.72 ve 464.60±46.14 Bq/kg olarak belirlendi. Kayaçlar ve kum örnekleri için ortalama soğurulan doz değerleri sırasıyla 27.05 and 29.95 nGy.h-1 olarak hesaplandı. Bu değerler nüfusa göre ağırlıklı dünya ortalama değeri olan 60 nGy.h-1 değerinin yaklaşık yarısıdır. Bölge için yıllık etkin doz hızı hesaplandı. Bu değerin 20-50 µSv.y-1 aralığında değiştiği ve ortalamanın 30 µSv.y-1 olduğu bulundu. Bu sonuç, tavsiye edilen 5000 µSv.y-1 değerinden çok düşüktür. Radyum eşdeğer aktivitenin ortalama değeri 111.36 Bq.kg-1 olarak hesaplandı ve bu değer de tavsiye edilen 370 Bq.kg-1 limit değerin dörtte biri düzeyindedir.
Özet (Çeviri)
In this study natural gamma radioactivity levels was primarily determined for sands from the coastal region of Rize and for some rocks. Besides, the correlation of the radioactivity with physical parameters such as grain size and heavy mineral and light mineral fractions was investigated and radiometric mapping of the coast was obtained and the asset of heavy mineral sands was investigated. Sand minerals were identified using X-ray diffraction methods. Major oxides and rare-earth element contents of the minerals were analyzed using ICP-MS. It was found that between radioactivity of 238U and 232Th and heavy mineral elements are high correlation, while light mineral elements are weak correlation. For radioactivity of 40K reverse found. Furthermore natural radioactivity was also determined in sand and rocks on the geologic map interested in İkizdere-Güneyce and Çayeli-Kaptanpaşa regions. The average activity concentrations of magnetic, nonmagnetic and light fraction mineral sand samples were respectively 59.88±5.72, 79.54±7.16 and 21.13±2.03 Bq.kg-1 for 232Th, 35.93±3.41, 51.86±4.76 and 18.45±1.76 Bq.kg-1 for 238U, 251.32±12.64, 196.70±9.25 and 515.63±28.50 Bq.kg-1 for 40K. The measured activity concentrations in various grain size fractions for sand varied significantly. It was found that higher activity was associated with the finest (
Benzer Tezler
- Rize ili Fırtına ve Hemşin nehir suları ile bölgedeki deniz suyu örneklerindeki trityum aktivite düzeylerinin belirlenmesi
Determination of tritium levels Fırtına ,Hemşin rivers and sea water samples in Rize
ÇİĞDEM FINDIKLI KAĞANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Fizik ve Fizik MühendisliğiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP KESER
- Doğu Karadeniz sahil şeridinde (Trabzon, Giresun ve Rize) bulunan kadın balıkçıların sosyo ekonomik durumları
Socioa economic structure of the fisherwomen working in the Eastern Blacksea (Trabzon, Giresun and Rize) coastline
BURÇİN TAŞGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Su ÜrünleriRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKTUĞ DALGIÇ
- Rize ili Ardeşen ilçesi Pirinçlik ve Yukarıdurak köyleri çay işletmelerinin ekonomik durumları ve gelir dağılımı
Başlık çevirisi yok
MEHMET YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELAHATTİN ERAKTAN
- Biyokömür uygulamalarının Karadeniz Bölgesi toprağının pH'sına ve bazı biyolojik aktivite parametrelerine etkileri
The effects of biochar applications on the pH of the Black Sea region soil and some biological activity parameters
ABDULLAH ARIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ COŞKAN
- Doğu Karadeniz'de kırsal mimari: Rize-Fındıklı-Hara Köyü-Köseoğlu Osman Cengiz Evi
Rural architecture in Black Sea region: Rize-Findikli-Hara Village-Koseoglu House example
SEDA CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSÜN TANYELİ