Erken Cumhuriyet İstanbul'unda kentsel değişim (1928-1950)
Urban transformation in Istanbul in the Early Republican Period (1928-1950)
- Tez No: 239007
- Danışmanlar: PROF. DR. UĞUR TANYELİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 430
Özet
Bu çalışma, Erken Cumhuriyet dönemi İstanbul'unun planlanma aşamalarını belirli bir zaman aralığında incelemek ve İstanbul'un kentsel değişiminin arka planını anlamaya çalışmak amacını taşımaktadır. Bu doğrultuda, İstanbul'un kentsel değişim ve dönüşümünün bürokratik eylem dökümlerinden ibaret olmadığı; tekil değil, farklı değişim güzergahları çizmeye olanak veren bir çoğulluk içinde gerçekleştiği üzerinde durulmaktadır.Çalışmanın ana eksenini oluşturan 1928-1950 yılları arasında ortaya çıkan kentleşme konusundaki arayışlar, bunların gündeme getirdiği planlama ve yerleşim kararları araştırılarak değişim ve etkinlik bölgeleri ayrıştırılmıştır. Bu çalışmada ele alınan ve kamusallığın bir aracı olan her mekan İstanbul'un fiziksel, ekonomik, sosyal, politik ve kültürel dönüşümlerine tanıklık etmiştir. Bu araştırmalar sonucunda ulus-devlet inşasının İstanbul'daki yansımaları, İstanbul'daki imar girişimleri ve kentsel müdahalelerin hangi değişim güzergahlarını tariflediği, bu girişimleri var etmek için ortaya konan düşüncelerin fiziksel çevredeki değişimlerle nasıl ilişkili olduğu, aktörlerin (Cumhuriyet bürokrasisi, imar yönetimi, imar plancısı, plan kullanıcısı) davranışları ve zihniyet yapıları, ortaya çıkan direnme mekanizmaları ve tepkiler çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu çözümlemeler ise dönemin bilgi üretim süreçlerinin nasıl işlediğini; bu dönemde plan, planlama kavramların nasıl tanımlandığını; kent, kentlilik ve kentsellik kavrayışlarının nasıl biçimlendiğini anlamayı sağlamaktadır.Planlama kararları alınırken başlıca sorunun kenti mükemmel, değişmez, bozulmaz tahayyül etmek olduğu görülür. Plansız olduğu düşünülen kent planlıya dönüştürerek zihinlerdeki standarda kavuşturulmak istenir. Bu doğrultuda planlamanın olabildiğince dışarıdan biri tarafından gerçekleştirilmesini sağlama, yani yabancı uzmana başvurma yöntemi planlamayı meşrulaştırma araçlarından biri olur. Ortaya çıkan yönetsel, yasal, ekonomik, teknik sorunlar ve eksiklikler ise genellikle bu sorunlarla ve eksikliklerle karşılaştıkça çözülmeye çalışılır. Dolayısıyla, plan da planlama uzmanı da bir temsiliyet nesnesi olarak kullanılır. Ancak, görmezden gelinmemesi gereken, kentsel müdahalelere karşı ortaya çıkan direnme mekanizmaları, tepkiler, talepler, önerilerdir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine planning stages of Istanbul in the Early Republic period within a certain period of time and to comprehend the background urban change in Istanbul. In this context, it has been underlined that the urban change and transformation in Istanbul does not consist only of bureaucratic action inventories, and that it has not been carried out in a singularity, but in a plurality which enables to draw various change routes.The search for the urbanization between 1928 and 1950, which forms the main axis of the study, is studied by examining the resolutions on planning and settlement and by analyzing the transformation and the activities brought about by the same search. All venues which are handled in this study and which are a means of being public have witnessed physical, economic, social, political and cultural transformations in Istanbul. As a result of all the research, the following have been analyzed: the reflections in Istanbul of building a nation state; what kind of change routes the attempts of urban development and interventions in Istanbul define; how the thoughts which were introduced to get these changes come into existence are related to the changes in the physical environment; the attitudes and mentalities of the actors such as the bureaucracy of the Republic, urban development managements, development planners, and end user of the plans; the resistance structures and the reactions that came about. These analyses provide opportunities to comprehend how the information production processes of that period worked, how the terms of plan and planning were defined in the period, and how the notions of city, being a city resident and urbanity were shaped.While making the urban planning decisions, it is seen that the main concern has been to imagine the city as perfect, stable and imperishable. The city, which is believed to be unplanned, has been made reach at the standard in the planners minds by providing the plans. In this context, having the planning done, as much as possible, by an outsider, that is getting help from a foreign expert, appears to be a means to legitimize the planning. Any governmental, legal, economic and technical problems and shortfalls that come along are usually sorted out as they appear. Consequently, both the plan and the planning expert have been used as an object of representation. However, what should not be disregarded is the resistance mechanisms, reactions, demands and suggestions that arise against the urban interventions.
Benzer Tezler
- Erken cumhuriyette modernleşmenin mekânsal temsilleri: İstanbul'da sokak isimlendirmeleri
Spatial representations of modernization in the early republic: Street naming in Istanbul
SEMİH ÇAĞMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL BAKTIAYA
- Carnival celebrations in Istanbul: The changing perception and experience of Apokries and Baklahorani
İstanbul'da karnaval kutlamaları: Apokries ve Baklahorani'nin değişen algısı ve deneyimi
NAZ VARDAR
- Erken Cumhuriyet dönemi İstanbul'unda Kurban Bayramları (1923-1938)
Sacrificial Festivals in Early Republican Istanbul (1923-1938)
ABDULSAMET AĞDAŞ
- Mütareke Dönemi'nden erken Cumhuriyet Dönemi'ne istanbul'da sosyal ve ekonomik hayatta kadının yeri
Women in social and economic life in istanbul from Armistice Period to Early Republic Period
AYŞEGÜL YAĞÇI
- Bir garip cürmü meşhud: Erken Cumhuriyet döneminde polisiye/adliye haberleri
A summary offence so wierd: Crime reporting in the Early Republic
GÖKHAN ARIKAN
Doktora
Türkçe
2024
İletişim BilimleriHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE NEVİN YILDIZ
