Eşrefzâde İzzettin ve tefsiri: ?Enîsü'l-Cenân
Eşrefzade İzzettin and his tafsir ?Enisu?l-Cenan
- Tez No: 240596
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA BİLGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 400
Özet
Anlamak, açıklamak ve anlamlandırmak gibi eylemler, bizi çevreleyen gelenek evreni içinde, sahip olduğumuz kültür mirası ile gerçekleşir. Tefsir ilminin gayesi de, muradullahı en doğru, en iyi ve en güzel biçimde anlayıp anlamlandırmaktır.Yazma eserler, kültür mirasımızın sahip olduğu tüm kazanımları taşıma ve yansıtma özelliğine sahip olmaları bakımından vazgeçilmez bir konumdadırlar. Çünkü onlar dilsel yapıtlardır ve dil, her çağ ve devirde anlamların, bizi çevreleyen gelenek evreninin taşıyıcısı durumundadır.Osmanlı İmparatorluğu için artık gerileme ve çöküş dönemleri olarak isimlendirilen XVII. ve XVIII. asırlarda, devletin ilk başkenti olan Bursa'da Kâdiriyye/Eşrefiyye tarîkatı şeyhi Eşrefzâde İzzettin (1083/1672 ? 1153/1740)'in 1116/1704 -1135/1723 yılları arasında kâleme aldığı ?Enîsü'l-cenân fî Tefsiri'l-Kur'ân ?adlı tefsiri, BUYEBE Kütüphanesi Genel 976-986 numaralarda kayıtlı on iki ciltlik, Arapça, yazma bir eserdir.Osmanlı İmparatorluğu'nun Anadolu ve Rumeli topraklarındaki en gelişmiş popüler tarikatlarından biri olan Kâdiriyye'nin Eşrefiyye kolunun Bursa'daki merkez tekkelerinden biri olan İncirli Dergâh'ında postnişîn olan Şeyh Eşrefzâde İzzettin'i ve tefsiri Enîsü'l-cenân'ı konu alan, Eşrefzâde İzzetin ve Tefsiri: ?Enîsü'l-cenân ? isimli bu tez çalışması, Giriş, iki ana bölüm ve Sonuç'tan oluşmaktadır.Tezin Giriş bölümünde, Osmanlı tasavvuf anlayışını biçimlendiren tarihî arka plan ortaya konulmaya çalışılmış, ?Eşrefzâde İzzettin ve Enîsü'l-cenân fî Tefsiri'l-Kur'ân'ı ? başlıklı birinci bölümde, müellif; asrı, hayatı, ilmî şahsiyeti, bağlı olduğu tarîkat, eser; kaynakları, genel olarak metot ve muhteva özellikleri ve literatür içindeki yeri bakımından tanıtılmıştır. ?Enîsü'l-cenân'ın Tefsir Metodolojisi? başlıklı ikinci bölüm ise, ?Rivâyet Metodolojisi? ve ?Dirâyet Metodolojisi? şeklinde iki alt başlığa ayrılmış ve her bir başlık altında yer alan temel disiplinlere ait tefsir bilgileri ve ilgili tefsir örnekleri incelenmiştir.Sonuç bölümünde, Kâdiriyye/Eşrefiyye tarîkatı şeyhi Eşrefzâde İzzettin ve tefsiri Enîsü'l-cenân'ın bugünün dünyası için ifade ettiği anlam ortaya konulmaya çalışılmış, eserin belli başlı karakteristik özelliklerine vurgu yapılarak Sonuç bölümü tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Actions like understanding, explanation, and interpretation are realized within the environment of tradition that surrounds us with cultural heritage. The aim of discipline of Tefsir is to understand and interpret the wishes of Allah the best, the truest and an excellent way.Handwritten manuscripts are in an indispensable place with the quality of having and reflecting all gains of our cultural heritage. Because they are linguistic works and language in every age and period is the conveyor of meanings and that of the environment of tradition.In the ages of XVII and XVIII named as the Retreat and Collapse Periods , Shaikh Eşrefzâde İzzettin(1083/1672 ? 1153/1740) the master of Kâdiriyye/ Esrefiyye tariqa in Bursa -the first capital city of Ottoman Empire - had written his Koran interpretation between years 1116/1704 -1135/1723 . Named as ?Enîsü'l-cenân fî Tefsiri?l-Kur'ân, it is a twelve bound handwritten manuscript, Arabic in BUYEBE library (Bursa Handwritten Manuscript and Ancient Printed Works Library) recorded in 976-986 general numbers.This thesis named ?Eşrefzâde İzzettin and Enîsü'l-cenân ? discusses Shaikh Eşrefzâde İzzettin who is head of a dervish lodge in İncirli Dergâhı which is one of the main dervish lodges of Esrefiyye brunch of Kâdiriyye ?one of the popular most developed tariqas in Anatolian and Rumelia parts of Ottoman Empire . This thesis consists of introduction, two main chapters and a conclusion.In the introduction of the thesis, the background of the history which shaped the conception of Ottoman Sûfîsm is tried to be designated. In the first chapter entitled `?Eşrefzâde İzzettin and Enîsü'l-cenân fî Tefsiri?l-Kur'ân?ı?, it is introduced both the author to his period, his life, his scientific personality, the tariqa that he is committed to, and his work to its bibliography, its features of method and contents in general and its place in literature.The second chapter named ?The Commentary Methodology of Enîsü'l-cenân? is subtitled as `?Hearsay Methodology?? and `? Discernment Methodology?? and in each subtitle, interpretation information of the main disciplines and related Koran interpretation samples are studied.In the chapter of conclusion, it is tried to be put forth the meaning for today?s world of Shaikh Eşrefzâde İzzettin who was the head of Kâdiriyye /Eşrefiyye tariqa and his commentary entitled Enîsü'l-cenân, and it is concluded focusing on some certain characteristic features of the work above mentioned.
Benzer Tezler
- Eşrefzade Mehmet Şevketi'nin eğitim anlayışı ve görüşleri
Eşrefzade Mehmet Şevketi's view point of education
MUSTAFA ŞANAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSOY TAŞDEMİRCİ
- Menâkıb-ı Eşref-zâde'nin sözlüğü [Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]
Dictionary of Menâkıb-ı Eşrefzâde [Concordance and functional dictionary]
ŞULE KANDEMİR ÖKSÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSEN ERSOY
- İlm-i Simyâya dair iki mecmua ve Eşrefzâde Ali'nin şiirleri (İnceleme-metin-sözlük)
Başlık çevirisi yok
KADER YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN SARIÇİÇEK
- Kültür ve edebiyatımızda İznik ve İznikli şâirler
Iznik and İznik's poets in Turkish culture and literature
FERDA SAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- XIX. yüzyılın ortalarında İznik'in sosyo - ekonomik durumu: Nüfus ve temettuat defterlerine göre
In the middle of XIX century the socia - economic and demographic situation of İznik: According to the temettuat and population registers
İSMAİL ÖZGÖREN