Artvin Hatila yöresindeki saf doğu ladini meşcerelerinde yükselti ve bakı etmenlerine göre ölü örtü ayrışması ve bazı toprak özelliklerinin değişiminin araştırılması
Influence of elevation and aspect on some soil proporties and litter decomposition in pure stand of oriental spruce, in Hatila area, Artvin
- Tez No: 246334
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYDIN TÜFEKÇİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Doğu ladini (Picea orientalis), İps thypographus, bakı, yükselti, toprak özellikleri, meşcere özellikleri, ölü örtü ayrışması, Oriental spruce (Picea orientalis), İps thypographus, aspect, slope position, soil properties, stand characteristics, litter decomposition
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Topoğrafya, Anamateryal, iklim, canlılar ve zamanla birlikte toprak oluşumunu etkileyen beş temel süreçten birisidir. Topoğrafyanın en önemli bileşenlerinden olan bakı ve yükselti mikroiklim ve toprak özellikleri yanında bitki türlerinin karışımında, çeşitliliğinde, alan verimliliğinde ve ölü örtü ayrışmasında önemli derecede etkiye sahiptir. Orman ağaçlarına zarar veren böceklerin zarar derecelerinin bakı ve yükseltiye bağlı olarak değişim gösterdiği de bilinmektedir. Burada sunulan çalışmamızda; (1) Artvin Hatilla yöresinde yayılış gösteren saf doğu ladininin meşcere ve toprak özellikleri üzerinde yükselti ve bakının etkisinin araştırılması, (2) doğu ladini meşçerelerine zarar veren kabuk böceğinin (Ips typographus) ölü örtü ayrışması üzerindeki etkisi ve bu etkinin bakı ve yükseltiye bağlı olarak değişim gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Hatilla Vadisi Milli Parkı'nın iki farklı bakısında (kuzey ve güney bakılarda) ve Doğu Ladininin saf meşçere olarak yayılış gösterdiği bu bakıların alt (1700-1900m) ve üst (2000-2200 m) yükseltilerinde 3 farklı zarar düzeyinde deneme alanları alınmıştır. Bu üç farklı zarar düzeyine göre, [yani, (a) çok zarar görmüş, (b) az zarar görmüş ve (c) zarar görmemiş (kontrol)] seçilmiş deneme alanlarında, her bir zarar düzeyi için 3 tekrarlı, 20x20 m genişliğinde deneme parseli alınmıştır. Her bir parselin meşçere özellikleri (meşcere yaşı, çapı, boyu, sıklığı, göğüs yüzeyi vb) ve toprak özellikleri (0-15 cm, 15-35 cm ve 35-65 cm) belirlenmiştir. Her bir böcek zarar düzeyindeki parsellerden alınan ibreler kullanılarak ölü örtü ayrışma deneyi farklı iki bakı ve her bir bakının iki farklı yükseltisine bırakılarak, ayrışma seyirleri bir yıl süreyle izlenmiştir. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, güney bakı, üst yükseltiler ve böceğin zarar verdiği meşcerelerin toprak özellikleri bakımından daha fakir olduğu ve bu fakir alanlar üzerinde gelişen ağaçların yaşı, çift kabuk kalınlığı, göğüs yüzeyi, sıklığı gibi meşcere özellikleri daha yüksek olarak belirlenmiştir. Ayrışma bakımından ise ölü örtü ayrışması böceklerin zarar verdiği meşçerelerde, kuzey bakılarda ve her iki bakının alt yükseltilerinde daha hızlı olduğu saptanmıştır. Doğu ladininin saf olarak yayılış gösterdiği alanların üst yükseltilerinin ve güney bakılarının toprak özelliklerinin (özellikle besin elementleri, organik madde) daha fakir, meşcere özelliklerinin (yaş, çap, sıklık vb) ise daha yüksek olmasının böceklerin verdiği zarar şiddetini arttıran en önemli faktörler olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Together with parent material, climate, biota and time, topography is one of the five fundamental elements of the soil forming process. Topographical land forms (slope aspect and position) have a significant influence on microclimate and soils, as well as on plant species composition, community development, site productivity and litter decomposition rates. It is also know that the intensity of I. typographus attack on trees varies greatly between aspects and slope positions. The objectives of this study were to (1) study the effects of aspects (north and south) and elevation belts [(1700-1900 m) and (2000-2200 m)] on stand and soil characteristics of pure oriental spruce in Hatila Valley Park, in Artvin, (2) investigate whether Ips typographus damages on oriental spruce tree species change litter quality variables and thus alter litter decomposition rates compared to the adjacent stands which were moderately damaged or not damaged by Ips typographus. At each elevation belt, oriental spruce stands were divided into three Ips typographus infested levels namely as (1) highly damaged stands (HD) with high tree mortality (2) moderately damaged stands (MD) with low tree mortality and control stands (Control) with uninfested trees). Three 20 x 20 m plots were established at each infested and uninfested stand type. In each plot, each tree (stem >8 cm diameter at breast weight) was measured for height, diameter, double bark thickness, and tree architecture was noted. Age of few mature and taller trees in each plot was also determined. Canopy cover was determined in the field by visually estimating the amount of cover in each plot. Soil samples (0-15 cm, 15-35 cm ve 35-65 cm) were also collected in each plot. The litter bags method was carried out in the field to determine the differences in litter decomposition rates between the insect damaged levels, aspects and slope positions. All results showed that south-facing sites, top slope positions and highly damaged stands had low fertility soils than North-facing sites, bottom slope and control stands. Trees growing on soil of low inherent fertility showed higher stand density, basal area, double bark thickness, tree diameter. Litter placed on north-facing site, at bottom slope position and under highly damaged stands decomposed faster than those on south-facing site, at top slope poistion and under control stands. It was concluded that lower soil fertility and higher stand characteristics on south-facing sites, at top slope position and within highly damaged stnads contributed to the susceptibility of oriental spruce to Ips typographus attack.
Benzer Tezler
- Artvin yöresindeki ayı (Ursus arctos), kurt (Canis lupus) ve yaban domuzu (Sus scrofa)'nun besin tercihleri
Food preferences of brown bear (Ursus arctos), wolf (Canis lupus) and wild boar (Sus scrofa) in Artvin
GÖKÇE ALİ KELEŞ
Doktora
Türkçe
2022
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT SAĞLAM
- Artvin Hatila Vadisi Milli Parkı doğal kaynak değerlerinin rekreasyonel niteliğinin incelenmesi
The study of Hatila Valley National Park's natural resource values of uality recreational quality
BANU ÇİÇEK SALİHOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Peyzaj MimarlığıKaradeniz Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHİM ANŞİN
- Artvi̇n i̇li̇ Hati̇la Vadi̇si̇ ve çevresi̇ndeki̇ carabidae fami̇lyasi üzeri̇ne çalişmalar
Studies on the family carabidae at Hatila Valley and surrounding in artvin
ALİM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEMEL GÖKTÜRK
- Artvin bölgesi yapraklı karayosunu (musci) florası'na katkılar (Hatila Vadisi Milli Parkı karayosunları)
Contributions to the moss flora of Artvin region (Hatila Valley National Park?Turkey)
NEVZAT BATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
BotanikKaradeniz Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURAN ÖZDEMİR
- Anadolu (Apis mellifera anatoliaca) ve Kafkas (Apis mellifera caucasica) bal arılarında dalgalanan asimetri
Fluctuating asymmetry in Anatolian (Apis mellifera anatoliaca) and Caucasian (Apis mellifera caucasica) honey bees
DERYA KOÇ