Türk İslam edebiyatında 'ilahiler, nefesler ve devriyeler'
Turkish Islamic literature 'ilahi, nefes and devriye
- Tez No: 249720
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
İslâm medeniyeti, her hususta olduğu gibi edebiyat alanında da kendi dairesi içindeki toplumların üzerinde etkili olmuştur. İslâm'ı kabul edip bu dinin müntesibi olan topluluklar kültür, edebiyat ve sanat alanında İslâmî edebiyat ve sanat kaidelerine ve kalıplarına uymak zorunda kalmışlardır. Bu zorunluluğun yanında İslâm öncesi her kavim bu arada kendi örf ve âdetini de muhafaza etmiştir.Türklerin İslâmiyet'ten önce vücûda getirmiş oldukları edebiyat ana hatlarıyla incelendiğinde görülecektir ki, o dönemin edebiyatı ekseriyetle sözlü edebiyat ürünleri olup iptidâî bir kavim edebiyatı hüviyetindedir. Yalnız müesseselerde değil, edebiyatta, dil, din, ahlak ve adetlerde bile kavimi şahsiyetin mevcudiyeti kendini açıkça göstermektedir.Türkler, İslâmiyet'le H. 751 yılında tanışmıştır. Ancak, Türklerin Müslüman olmaları 8. ila 10. yüz yıllar arasında olmuştur. Türklerin Müslüman olmalarıyla Türk tarihi, İslâm tarihi ve dünya tarihinde pek çok değişiklikler olmuştur. Din ve medeniyet değişmesiyle Türk edebiyatı da değişiklik göstermiştir.Türklerin ilk devirlerdeki edebî eserleri kavim rûhundan ağır ağır kopmuş, kendi duygu ve düşüncelerini ortaya koymaya başlamıştır.H. V. asırda acemlerle olan coğrafi, siyasi ve iktisâdi münasebetleri vesilesiyle, acem edebiyatının şekil ve kaidelerini taklit ederek yeni yeni usûl ve şekiller geliştirmişlerdir. Acem edebiyatı Türkler için yüz yıllar boyu örnek olmuştur. Bu örnek oluş yalnız kelime, vezin ve nazım şekilleriyle değil edebiyatın özüne acem rûhu ve zevki hâkim olmuştur.Türkler Müslüman olduktan sonra İran edebiyatını örnek almışlar, ondan çok etkilenmişlerdir. Özellikle, H. VII. ve VIII. yüz yıllardan başlayarak Türk İslam edebiyatında İslâm inanç ve tasavvufunun şiirimiz üzerinde pek derin ve esaslı tesirler yaptığını görüyoruz. Bu etkiyi yalnızca ?sûfîyane? şiirlerde değil, din dışı şiirlerde bile görmek mümkündür.Millet hayatında görülen dînî, siyâsî, içtimâî, iktisâdî ve kültürel değişiklikler zaman içinde edebi eserlere de tesir etmiştir. Özellikle müslüman Türk yazar ve şairleri, asırlar sonra kendi duygu ve düşüncelerini sanatçı kişilikleriyle birleştirerek dünya şaheseri denilebilecek büyük edebî eserler vücuda getirmişlerdir.Biz Türk İslam edebiyatı nazım şekilleri başlığı altında bu şaheserlerden“İlâhi, Nefes ve Devriye”konularını detaylı bir şekilde örnekleriyle anlatmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
İslâmic civilization, as in all matters, has influence on society within their own circle in the field of literature.The communities which acknowledged İslâm have to obey the İslâmic rules in the field of culture, literature and art.At the same time, every nation before İslâm, maintains their own customs.When literature before İslâm was examined, we see it is generally oral literature that means it belongs to previous nations. We see the effects of previous nations not only in institutions but also in culture, language, religion, literature and customs.Turks have met İslâm in H.751. However, Turks have become Muslim between 8 and 10 centuries. There have been many changes in Turkish history, İslâmic history and world history within being Muslim. Turkish literature has shown changes with religion and civilization.Early literary works of Turks begin to reflect their own feelings and thoughts.Because of geographical, political and economical interactions, they were effected by ?acem? literature and they have developed new styles according to ?acem? literature?s rules.After Turks have become Muslim, they have taken the example of Iranian literature and have been impressed by it. Particularly, starting from VII. and VIII. Centuries, we see the profound effect of the İslâmic belief on the Turkish-İslâmic literature. It is possible to see this effect not only on ?sofiyane? poems but also poems apart from religion.Religious, political, economical, social and cultural changes seen in life of people have effected literature in times. Especially Muslim Turkish writers and poets have written great literary works that can be accepted as masterpieces combining their own feelings and thoughts with their artistic personality.We try to explain“İlâhi, Nefes and Devriye”in details under the title of verse forms of Turkish-İslâmic literature.
Benzer Tezler
- Arşivlerdeki Bayâti ilâhilerin makam ve usûl yönünden incelenmesi
An analysis of Bayâtî ilahis in the archives in terms of makam and usûl
FİLİZ AKINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT AK
- Latîfî Tezkiresi: Millet Kütüphanesi Günay-Turgut Kut Bölümü 40 numaralı nüsha (İnceleme-metin)
The Tezkire of Latîfî: Ms. 40 Millet Library Günay-Turgut Kut Collection (Analyse-text)
AYŞEGÜL OKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH UĞUR
- Türk İslam Edebiyatında duânâmeler ve Mevhibetü'l-Vehhâb
Prayer risalashs in Turkish İslamic Literature and Mevhibetü'l-Vehhab
YETER YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA UZUN
- Türk-İslam edebiyatında manzum Hz. Ali 'sad kelime' tercümeleri: Tenkitli metin
Başlık çevirisi yok
RABİA ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKSOY
- Türk islam edebiyatında hac ve kurban motifleri( şair sultanlar örneği)
The motifs of the pilgrimage and the offering of sacrifice in Turkish and islamic literatür (the sample of poet sultans)
ŞERİFE UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHMET YILMAZ