Marx'da makine metaforu
Machine metaphor in Marx's theory
- Tez No: 250073
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZELİHA ETÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Siyasal Bilimler, Philosophy, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
- Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu tezde Marx'ın kapitalizm eleştirisi Marx'ın metinlerindeki makine kavramı üzerinden anlatılacaktır. Makine ve işçi arasındaki ilişki, sermaye ve ücretli emek ilişkisine paralel olarak anlaşılabilir. Marx'ın kuramında makine, öncelikle mekanik üretim aracı olarak ele alınmıştır. Marx kuramsal çalışmalarına üretim araçlarının tarih içindeki evrimini inceleyerek başlamıştır. Ardından toplumsal kurumları ve emekçinin içinde bulunduğu insanlıktan çıkmış/makineleşmiş hayat şartlarını betimlerken de makine metaforuna başvurmuştur. Marx'ın kuramı bütünlük içinde incelendiğinde, Marx'ın kuramının iki önemli vurgusu, makine metaforu üzerinden görünür hale gelecektir: i) Yabancılaşma ve makinenin bir parçası haline gelmek (Yabancılaşmayla kastedilen emekçilerin hem ürettiklerine hem de kendi hayati ihtiyaçlarına yabancılaşmalarıdır) ii) Toplumsal düzenin yeniden üretimi (Yeniden üretim ile kastedilen toplumu oluşturan bireylerin ve toplumdaki mevcut sömürü ilişkilerinin yeniden üretimidir) Marx makineye karşı değildir, kendisinin de pek çok yerde açıkça belirttiği gibi Marx'ın karşı olduğu makinenin kapitalist kullanımı yani sermaye makinesidir. Marx'ın ?burjuva toplumu? kavramı, merkezinde sermaye makinesinin yer aldığı bir makineler ağı olarak düşünülebilir. ?Askeri makine?, ?bürokratik makine?, ?baskı makinesi?, ?devlet makinesi? gibi burjuva toplumunun diğer makineleri, sermaye makinesini korur ve sömürü ilişkilerini yeniden üretirler. Bununla birlikte, sermaye makinesi ve bir makineler ağı olarak ?burjuva toplumu?; doğa gibi, rakip sermaye makineleri gibi tehditlerle karşı karşıya gelir. Bu tehditlerin en önemlisi işçi sınıfının; sömürü ilişkilerine ve insanlıktan çıkartan/makineleştiren yaşam koşullarına karşı isyan etmesidir. Kolektif/toplumsal emeğin iradesine dayanan adil ve eşitlikçi bir düzeni inşa etmek işçi sınıfı hareketinin amacı olmalıdır.Marx'ın kuramında makine metaforunun yeri üzerine tartıştıktan sonra, kuramsal tartışmaları gündelik hayatta örneklemek amacıyla, popüler kültür ürünleri içindeki tanıdık makine metaforları incelenecektir. Bir analiz metodu olarak Barthes'ın semiyolojisi -Robocop, Terminator, Metropolis, Modern Zamanlar filmleri ve MolleIndustria'nın bilgisayar oyunları gibi popüler kültür içindeki tanıdık makine mitlerine uygulanacaktır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, I seek pathways to understand Marx's critique of capitalism in terms of his concept of machine. The relationship between machine and labourer parallels to the relationship between capital and waged labour. At first, machine used as a mechanical device of production in Marx's theory. Marx started his theoretical endeavor by analyzing evolution of means of production. Afterward, he used the very same metaphor of machine for social institutes and laborer?s dehumanized/mechanised life conditions. Holistically analyzing Marx's theory, two axis of Marx's emphasis on machine metaphor become apparent: Alienation and becoming a part of machine (By means of alienation of both to their vital needs and production); Reproduction of social order (By means of both reproduction of individuals and exploitative relations in society). Marx's opposition is not toward to machines ;as clearly expressed by himself, but to capital machine. Marx's term of ?bourgeouis society? can be understood as a network of machines and a capital machine placed in the center of society. Other machines such as ?state machine?, ?military machine?, ?repression machine?, and ?bureaucracy machine? protect capital machine and reproduce exploitative relations. However, capital machine and the bourgeois society, face threats like environment, labour class and rival capital machines. The most important threat to bourgeouis society; revolt of labour class to overthrow exploitative relations and dehumanizing/mechanised living conditions. Building an equal and just social order depending on the will of collective/social labour, should be an aim for labour class movement.After discussing the role of machine metaphor in terms of Marx's theory, to exemplify the theory in everyday life practices, I will analyze some well known machine metaphors in popular culture. As an analytical method, I will try to employ Barthes' semiology to reveal popular culture mythologies about machines including: The Robocop, The Terminator, Metropolis, Modern Times movies and computer games produced by MolleIndustria
Benzer Tezler
- Marx, Lukacs ve Marcuse'de yabancılaşmanın sebep ve sonuçları
Reasons and results of alienation for Marx, Lukacs and Marcuse
CEREN KALFA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL SANCAR
- Kapitalizmin evriminin diyalektiği: Bir Veblen soyutlaması
The evolution of capitalism is dialecting: A Veblen abstract
BURÇİN SARAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA İNCİ
- Çağdaş teknoloji dolayımında beden politikaları ve yeni özgürleşme imkanları
Body politics and new possibilities of liberation through contemporary technologies
HAZAL AKPINAR
- Child labour in Dickens's Oliver Twist and David Copperfield
Dickens'ın Oliver Twist ve David Copperfield romanındaki çocuk işçiler
SALİM YOUNUS ABDULLAH SHARAF
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtılım ÜniversitesiEdebiyat ve Kültür Çalışmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZADE LERZAN GÜLTEKİN
- The effects of the industrial revolution as reflected in Charlotte Brontë's Shirley, Charles Dickens' Hard Times and Elizabeth Gaskell's North and South
Sanayi devriminin Charlotte Brontë'nin Shirley, Charles Dickens'ın Hard Times ve Elizabeth Gaskell'ın North and South romanlarına yansıyan etkileri
MEHMET AKİF BALKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtılım Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LERZAN GÜLTEKİN