Tahric literatürü ve hadis tenkidindeki yeri
The literature of takhrij and its place in criticism of hadith
- Tez No: 250080
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET GÖRMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 319
Özet
Tezde tahrîcin tarihin değişik dönemlerinde aldığı manalar belirtilmiş, onu ?bir hadisi yazılı bir kaynaktan bulmak? olmadığı, tahrîcin ?isnadı ve metni, rical ve metin farklılıkları ile beraber hadisi küllî bir şekilde değerlendirmek, belirli prensiplerle inceleyip hadisin sıhhat derecesini açıklamak ve hadisin daha iyi anlaşılabilmesi için elde edilmesi mümkün olan bütün malzemeye ulaşıp hadisi anlayabileceği bir şekilde günümüz insanına sunmak? şeklinde açıklamanın doğru olacağı sonucuna varılmıştır.`Hadis tenkidinin mukaddimesi' veya `hadis ilimlerinin pratik bir uygulaması' olarak nitelendirilebilecek olan tahrîcin Hadise en önemli katkısının; muhtevasında hadis olan kitaplarda dağınık bir halde bulunan hadislerin Hadis ilmi açısından denetimini sağlamak, hadisin aslî kaynakları ile bu kitaplar arasındaki irtibatı ortaya koymak olduğu belirtilmiştir. Ayrıca eski dönem tahrîc literatürünün yanı sıra günümüzde yapılmış tahrîc eserlerine de değinilmiştir.Sadece hadis ilminde değil İslamî bütün ilim dallarında araştırma yapacak herkesi ilgilendiren bir süreci anlatan tahrîcin ana kaideleri, hadis usulü ilminin ışığı altında hadisleri asıl kaynaklarına ulaştıracak metotlar geliştirmeye çalışan âlimlerin gayretleri ile oluşmuştur. İlk dönem hadis âlimlerinin hadisleri değerlendirirken gözettiği kaidelerden olan hıfz, marifet, fehm ve mümarese gibi hususlar iyi tetkik edilmeden yapılacak tahrîc çalışmalarının eksik kalacağı belirtilmiş, son dönemdeki bazı âlimlerin tahrîclerinin değeri de arz ve tenkit edilmiştir.Çalışmada, elektronik ortamda hadislere ulaşma yolları incelenmiş, bilgi teknolojileri ışığında hadis programlarının yeri ve tahrîcte bu programlardan nasıl yararlanılması gerektiği anlatılmıştır. Ayrıca tezde, hadislerin rivayet ve dirayet açısından doğru bir şekilde anlaşılıp yorumlanmasına tahrîcin yapacağı katkı ele alınmış, hadislere verilecek hükümde tahrîcin etkisi belirtilmiş, cidal maksatlı ve mezhep mensubiyetinin sonucu olarak yapılan tahrîc uygulamalarına da değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
Firstly, the meaning of takhrij in different periods is discussed and then it is underlined that takhrij does not mean just locating a hadith in a written source. In conclusion, the most correct definition of takhrij is suggested as: Tahrij means a complete evaluation of a hadith concerning the narrators to whom it is ascribed to and the wording, together with the difference of narrators and wording, studying the hadith within the frame of certain principles and explaining its degree of authenticity, and presenting the hadith in a format to be easily understood by people of our time by finding out all available material to serve this purpose.The most important contribution of takhrij, which can be taken as ?introduction to criticism of hadith? or as a practice of hadith studies, to the field of hadith is being able to make a sound evaluation of the authenticity of the hadiths found separately in different works containing hadith and reveal the connection between these books and the essential sources of the relevant hadith. Also, along with the early takhrij literature, contemporary works of takhrij are referred to.Takhrij is not only a matter of concern in the field of hadith, but it helps the researchers on all branches of Islamic studies. The early scholars of hadith developed the main principles of takhrij under the light of hadith methodology. They strived to establish the way to authenticate the hadiths by their original sources. The studies made without a serious consideration of the principles like hifz (memorization), marifa (knowledge/expertise), fahm (comprehension), and mumarasa (continuous study on the field) will be incomplete. The takhrij studies by some late period scholars are also introduced and discussed from a critical perspective.The ways to reach hadith sources through computer-based methods are also studied, and the place of hadith programs under the light of information technologies and how can they be utilized for takhrij is explained. In addition, the contribution of takhrij to understanding and interpreting hadith correctly with respect to riwaya and diraya is also discussed, the role of takhrij at evaluating a hadith is explained, and finally, the takhrij practices with the aim of supporting madhab-based arguments are also mentioned.
Benzer Tezler
- İllet sebebi olarak ıztırâb (Tirmizî'nin el-'İlelü'l-Kebîr'i özelinde)
Idtirab: As a cause of illah (On the basis of Tirmidhî's al-'İlal al-Kabîr)
GÜLBEYAZ ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAHİLE KIZILKAYA YILMAZ
- Mevzûât literatüründe bulunan mevkuf rivayetler
In the legislation literature found mawquf narrations
MUCAHİD KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİ ÇAP
- Kadınların hukuki ve sosyal statülerine ilişkin hadisler (Kütüb-i Sitte'de)
The Hadith about the women's juridical and social status (in Kutub al-Sitte)
VELİ ABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DEMİRCİ
- Hiyel meselesi ve hadis edebiyatındaki yeri: Buhârî örneği
The issue of hiyyel and its place in hadith literature
LOKMAN ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinHitit ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH MEHMET YILMAZ
- Hadis ilmi açısından Osmanlı Manzum Hadis Edebiyatında yer alan rivâyetler
Narrations in Ottoman Verse Hadith Literatüre with respect to hadith dicipline
MUSTAFA YÜCEER
Doktora
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN UYSAL