Nogaylar, Nogay göçleri ve Türkiye'deki iskânları
Nohgays, Noghay migrations and their settlement in Turkey
- Tez No: 250104
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH GÜNDOĞDU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Tarih, Uluslararası İlişkiler, Sociology, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 459
Özet
Rusya'nın, 1552'de Kazan'ı ve 1556'da Astrahan'ı hakimiyeti altına alması, Türk dünyası aleyhine genişleme politikasında dönüm noktası olmuştur.1774 Osmanlı-Rus savaşı sonrası Kırım'ın Rus hakimiyetine geçmesiyle, binlerce aile Osmanlı topraklarına göç etmek zorunda kalmıştır. Rusların, Kırım'da kolonileştirme programını uygulamaya başlamasıyla, 1810-1827 yılları arasında muhtelif büyüklükte göçler olmuşsa da özellikle Kırım Savaşı'nın sonlarına doğru Kırım'da, Rusların kendilerini Kazan'a gönderecekleri fikri yayılınca, 16 bin Kırımlı göç etmiş ve Dobruca'ya yerleştirilmiştir.Göç hareketinin tam durduğu düşünülürken, 1859'da Şeyh Şamil'in teslim olmasıyla 16 bin kadar Nogay, Kerç ve Kefe üzerinden Osmanlı topraklarına geçmek üzere Kırım'a girmiştir. Kışı burada geçiren Nogaylar, Kırımlıları da etkilemiş, yeni bir göç dalgası başlatmışlardır. 1860-1862 yılları arasında Rus makamlarına göre pasaport alanların sayısı 227.361'dir. 19 Şubat 1862'ye kadar Osmanlı topraklarına ulaşan muhacirlerden iskanı gerçekleşenler 255.414'dür. 1859'da yüz binlerce Nogay ve Kafkas muhaciri Osmanlı sınırına dayanınca, göçmen işlerini yapmak üzere 5 Ocak 1860'da ?Muhacir Komisyonu? kurulmuştur.Karadeniz'in kuzeyindeki, Kerç, Kefe gibi limanlarda aylarca bekleyerek, bulabildikleri gemilerle, tehlikeli yolculukların ardından Osmanlı topraklarına ulaşabilen Nogaylar, kışın geldikleri için iskan edilemeyip, geçici iskan yerlerine yerleştirilmişlerdir.Muhacirlere, yevmiye verilmiş, navlun ve araba ücretleri ödenmiş, evleri inşa edilmiştir. Ekebilecekleri araziler verilip, öküz, tohum ve inek temin edilmiştir. Halkın yardımlarına rağmen, ekonomik sıkıntılar nedeniyle zor duruma düşen Nogaylar'dan geri dönmek isteyenler olmuştur.Toplamda 64.892'yi bulan Nogay muhacirlerinin, iskan edilecekleri yerleri, boş olan arazilerden kendilerinin seçmelerine, akraba ve kabileleriyle birlikte iskan edilme isteklerine izin verilmiştir. En fazla iskan 24.405 kişi ile Adana'da yapılırken, 15.364 kişi Konya'da, 7.265 kişi Ankara'da ve 4.945 kişi Dobruca'da iskan edilmiştir.
Özet (Çeviri)
After the 1774 Ottoman-Russian war, thousands families had to move to Ottoman Empire. Implemented the colonialist programe by Russians in Crimean, magnitude emigrations had been lived between 1810 and 1827, and many Crimean people started to move to Dobruca based on the concern that Russia would send them into exile to Qazan and 16.000 people were settled in Dobruca.Surrendering of Sheikh Shamil, approximately 16.000 Noghay moved to the Ottoman Empire.According to the Russian records, 227.361 people received passport between 1860-1862. Only the population settled was 255.414 until 19th February 1862 out of the people migrated to the Ottoman Empire. In 1859 hundreds thousands of Noghay and Caucus emigrants arrived to the Ottoman border therefore a ?Commission for Emigrants? was established in 5 January 1860.The Noghays moving to the Ottoman Empire happened in very difficult conditions. Since they came in winter they could not settled permanently but temporarily.Daily money was given to the emigrants, their transport costs were covered and their houses were built starting from the beginning. They were provided fields for farming. Emigrants arriving after very difficult conditions thought to return back to Crimean because of the economic difficulties.Noghay emigrants 64.892 in total were allowed to select their own lands for settlement and to live together with their relatives and tribes. The most populous settlers were in Adana with 23.600 people. 15.364 people in Konya, 7.265 people in Ankara and 4.945 people in Dobruca were settled.
Benzer Tezler
- Oğuz-Kıpçak dil etkileşimi: Türkiye Nogaycası örneği (Ses ve biçim bilgisi)
Oghuz-Kipchak language contact: A case study of Noghay language spoken in Turkey (Phonology and morphology)
NUR SENA TAŞÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- Nogay Türklerinin yemek kültürü üzerine bir araştırma: Konya örneği
A research on the food culture of Nogay Turkish: The case of Konya
AYŞE NUR USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKarabük ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN AVNİ KIRMACI
- Kırımdan Bursa'ya göç eden muhacirler ve yerleşme problemleri (1853-1914)
The settlement problems of immigrants and emigrants from Crimea to Bursa (1853-1914)
ŞEMSETTİN SEYHAN
- XIX. yüzyıldan XX. yüzyıla Ankara'da göç ve iskân (1856-1918)
Migration and Resettlement in Ankara from the XIXth to XXth Centuries (1856-1918)
YUNUS PUSTU
- Nogay Türkleri ile ilgili sosyolojik bir araştırma (Konya örneği)
A sociological research about the nogai Turks (Example of Konya)
FATMA ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL KAYA