Çalışanların örgütsel vatandaşlık ve üretim karşıtı iş davranışlarının nedenlerine ilişkin bir model önerisi
A model proposal of antecedent about organizational citizenship behaviours and counterproductive work behaviours of workers
- Tez No: 250109
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ DÖNMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, İşletme, Psychology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Örgütsel vatandaşlık davranışları, üretim karşıtı iş davranışları, algılanan örgütsel destek, iş güvencesizliği, psikolojik zorbalık, adil dünya inancı, örgütsel adalet, Organizational citizenship behaviours, counterproductive work behaviours, perceived organizational support, job insecurity, mobbing, belief in a just world, organizational justice
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Bu araştırma örgütsel adalet bağlamında son yıllarda üzerinde durulmaya başlanan bir bireysel değişken olan ?adil dünyaya inanç?ın örgütsel adalet algısı, örgütsel destek algısı, iş güvencesizliği ve psikolojik zorbalık ile örgütsel vatandaşlık ve üretim karşıtı iş davranışları arasındaki ilişkilerde bir aracılık rolünün bulunup bulunmadığını inceleme amacıyla yürütülmüştür. Ayrıca, ilgili literatürde örgütsel vatandaşlık ve üretim karşıtı iş davranışlarıyla olan ilişkileri ayrı ayrı araştırılan bu değişkenler bir arada ele alınarak söz konusu davranışların yordanmasına yaptıkları göreli katkılar incelenmiştir.Çalışma Ankara ilinde kamu ve özel sektöre ait çeşitli işyerlerinde çalışan 400 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öncelikle örgütsel adalet algısı, örgütsel destek algısı, iş güvencesizliği ve psikolojik zorbalık ile örgütsel vatandaşlık ve üretim karşıtı iş davranışları arasında adil dünya inancının aracılık rolüne ilişkin modelin sınanmasına daha sonra regresyon analizlerine yer verilmiştir.Bulgular, adil dünya inancının aracı değişken olarak yer aldığı bir modelin adalet algısı ile örgütsel vatandaşlık ve üretim karşıtı iş davranışları arasındaki ilişkileri doğrudan bir ilişki bulunduğunu öneren bir modelden daha iyi yordadığını göstermiştir. Diğer yandan iş güvencesizliği yaşamanın hem örgütsel vatandaşlık hem de üretim karşıtı iş davranışlarını yordadığı bulunmuştur. Algılanan örgütsel desteğin kurallara uyma, savunmacı katılım ve sosyal katılımı pozitif olarak, sabotaj ve geri çekilmeyi ise negatif olarak yordadığı tespit edilmiştir. Psikolojik zorbalığın kurallara uymayı negatif, işlevsel katılımı pozitif olarak; sabotaj, geri çekilme, çalma ve kötüye kullanmayı ise negatif olarak yordadığı bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This research has been executed for the purpose of examining whether there is a mediation role in the relations between organizational citizenship and counterproductive work behaviours, and perceived organizational justice, perceived organizational support, job insecurity and mobbing of ?belief in a just world? that is a variable recently started to be dealt with in the context of organizational justice. Also, these variables whose relations of each with organizational citizenship and counterproductive work behaviours has been separately examined in the related literature are dealt with together and examined their relative contributions into predicting said behaviours.The study has been carried out with 400 worker participants who work at public and private organizations placed in Ankara. In the study, it is primarily dealt with testing the model related with mediation role of belief in a just world between perceived organizational justice, perceived organizational support, job insecurity and mobbing with organizational citizenship and counterproductive work behaviours, and then regression analysis.The findings have indicated that a model in which belief in a just world tool is included as a variable predicts more precise than a model that offers a direct relation between perceived justice, and organizational citizenship and counterproductive work behaviours. On the other hand, it has been found that feeling job insecurity predict both organizational citizenship and counterproductive work behaviours. It has identified that perceived organizational support predict obeidence, advocacy participation and social participation positive manner, while sabotage and withdrawal in negative manner. It is found that mobbing predict obeidence in negative manner, functional participation in positive manner, and sabotage, withdrawal, theft and abuse in negative manner.
Benzer Tezler
- İşyeri maneviyatının, çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışı ve üretim karşıtı iş davranışı üzerinde etkisi
The effects of workplace spirituality on organizational citizenship behavior and counterproductive work behavior
FAİK SABRİ ÇAVUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANSER BİLİR
- Determinants of organizational citizenship and counterproductive work behavior: The role of personality, job characteristics, job satisfaction and organizational commitment
Örgütsel vatandaşlık ve üretim-karşıtı iş yeri davranışlarının belirleyicileri: Kişilik özellikleri, iş özellikleri, iş doyumu ve örgütsel bağlılığın işlevi
ÖYKÜ ARKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
İşletmeOrta Doğu Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE PINAR ACAR
DOÇ. DR. MUSTAFA SİNAN GÖNÜL
- Knowledge as an object of psychological ownership and knowledge hiding via territoriality among knowledge workers
Psikolojik sahiplenmenin nesnesi olarak bilgi ve bilgi işçilerinin bölgecilik aracılığıyla bilgi saklama davranışında bulunmaları
DENİZ İSPİRLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
İşletmeCelal Bayar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ KÖSE
- Moderating effects of employees' dark and light personality traits and cultural tendencies in the relationships of workplace mistreatment with work-related outcomes
Çalışanların karanlık ve aydınlık kişilik özelliklerinin ve kültürel değişkenlerin iş yerinde kötü muamele ve iş ile ilgili değişkenler arasındaki ilişkilerde düzenleyici rolü
ELİF BİNGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiÇankaya ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI GÖNCÜ KÖSE
- Mediating and moderating psychological processes in the links of abusive supervision with instigated incivility, CWBS, OCBS, and multidimensional work motivation
İstismarcı yöneticiliğin işyeri nezaketsizliği, üretim karşıtı iş davranışları, örgütsel vatandaşlık davranışları ve çok boyutlu iş motivasyonu ile ilişkilerinde yer alan düzenleyici ve aracı psikolojik süreçler
SAMİ OKAN ONARAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiÇankaya ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI GÖNCÜ KÖSE