Göstergebilim araştırmalarının çeviri sürecine etkisi ve dilsel göstergelerin çevirmen tarafından alımlanması
The affect of semiogical research on the process of translation and the reception of the linguistic indicators by the translator
- Tez No: 253026
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RECEP AKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
?Göstergebilim Araştırmalarının Çeviri Sürecine Etkisi: Dilsel Göstergelerin Çevirmen Tarafından Alımlanması? başlığını taşıyan bu çalışmada, iletişimin var olmasını mümkün kılan dilsel göstergeler üzerine ortaya atılmış olan kuramlara dayanarak, dilsel göstergelerin çevirmen tarafından nasıl alımlandığı üzerine bir inceleme yapılmıştır. Dilsel göstergenin özü her dönem en çok merak uyandıran araştırma konusu olmuştur ve bu konuda günümüze değin pek çok kuram ortaya atılmıştır. Ancak ne var ki bu konuda genel geçerli ve tüm bilim çevrelerince kabul edilen bir kuram oluşturulamamıştır. Bu çalışmada göstergebilim içerisinde en fazla öne çıkmış olan kuramcıların gösterge kuramları ve yöntemleri doğrultusunda çevirmenin kaynak metni alımlarken ve erek metni kurarken dilsel göstergelerin onda yarattığı etkiler belirlenmeye çalışıldı.Çalışmanın birinci bölümünde Platon'dan bu yana dilsel göstergelerin özü ve yapısı üzerine ortaya atılmış olan görüşler irdelenmiştir. Göstergelerin karmaşıklığı gün ışığına çıktıkça, onlara olan merak artmış ve araştırmalar daha da derinleşmiştir. Göstergelerin dış dünyada yer alan nesnelerin birer yansıması olduğu düşüncesi, günümüzde sadece kültürel ve ideolojik boyutta kabul edilmektedir. Yani göstergeler, biz insanların kültürel ve ideolojik yansımalarıdır ve onları alımlamamız yine ideolojik düşüncelerimiz doğrultusunda gerçekleşmektedir.İkinci bölümde metin, gösterge bağlamında ele alınmış ve metnin gerek içerik yapısını gerek yüzeysel yapısını çözümlemede kullanılan göstergebilimsel yöntemlere yer verilmiştir.Çalışmanın üçüncü bölümünde söz konusu dilsel göstergelerin her dönem ihmal edilen, ancak belki de en önemli yanı olan yorumlayıcı/alımlayıcı yönleri ele alınmıştır. Kimi dönem tamamen ihmal edilen, kimi dönem ise kendisine göstergenin alımlanmasında sınırsız bir özgürlük tanınan alımlayıcı kişi, göstergenin işlevini yerine getirmesi bakımından kilit noktadır. Okuyucu kişiyi tek doğru anlamı bulmaya zorlayan yansıtmacı ve yapısalcı kuramların aksine, postyapısalcılıkla birlikte ortaya çıkmış olan birden fazla anlam anlayışı okuyucunun etkin rolünü ortaya sermiştir. Bu bölümde ağırlıklı olarak İtalyan Göstergebilimci Umberto Eco'nun alımlama göstergebilimine yönelik görüşlerinden faydalanarak, yorumlayıcının gösterge işlevindeki rolü incelenmiştir.İletişimin her türlüsünde en fazla öneme sahip olan gösterge, çevirinin merkezinde yer alır. Çevirmen hem kaynak metni çözümlerken hem de erek metni oluştururken dilsel göstergelerle boğuşmaktadır. Çevirmenin asıl uğraş konusu dilsel göstergelerdir. Bu sebepten dördüncü bölümde, daha önceki bölümlerde yer alan bilgilerden faydalanarak, çevirmenin kaynak bir metni çözümlerken karşılaşabileceği zorluklara, kullanabileceği yöntemlere ve dilsel göstergelerin onu ne derecede yanıltabileceğine değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, called ?The Affect Of Semiogical Research On The Process Of Translation: The Reception Of The Linguistic Indicators By The Translator?, an investigation has been conducted on how the translator receives the linguistic indicators by basing it on theories suggested about the linguistic indicators which made it possible to communicate. The core of the linguistic indication has always been an intriguing research subject and lots of theories have been put forward so far. However, there has been no theory accepted in general by the whole science world. In this study, in accordance with the hypothesis and methods of the most leading theorists in semiology, the affect of the linguistic indicators on the translator has been determined while s/he is receiving the source text and establishing the target one.In the first part of the study, the suggested aspects going back to Plato about the core and structure of the linguistic indicators have been examined thoroughly. As the complexity of the indicators was revealed, a higher interest was brought up toward them and this led a deeper investigation. That is , indicators are our cultural and ideological reflections and the way how we receive them accords with our ideological thinking as well.In the second part, semiological methods have been included which were discussed in the context of indication and used in analyzing both the content and surface structure of the text.In the third part of the study, the interpretive/receptive aspects of the linguistic indicators have been included which happen to be the most important but always been ignored at all times .The receptive person, who is sometimes ignored and sometimes let free to receive the indicator, has got the key role in respect to the indicator which is properly functioning. By constrast with the reflective and structural theories forcing the reader to find a particular meaning, several comprehension concepts presented the efficient role of the reader. Predominantly in this section, the role of the interpreter on the indication function has been analyzed by taking use of the Italian semiologist Umberto Eco?s points of view towards receptive semiology.The indicator having the most significance in any kind of communication is located in the centre of the translation. The translator struggles with the linguistic indicators while s/he is both analysing the source text and composing the target text. What the translator?s task mainly is to deal with the linguistic indicators. Therefore in the fourth part ,by taking use of the knowledge in the previos sections; the possible difficulties which a translator might face ,the methods s/he might use and how much the linguistic indicators might mislead him/her during the translation process have been discussed.
Benzer Tezler
- Çağdaş soyut sanatta ontolojik temeller
Ontological foundations of contemporary abstract art
SÜLEYMAN ÖZDERİN
- Erkek dergilerindeki reklamlarda kadın temsilinin toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında incelenmesi
Scientific analyses of women representation in men's magazines in the context of gender roles
BANU HÜLYA ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT TUFAN
- Orijinalkopya bir mimarlığa doğru: Mimarlıkta bir yüzer gösteren
Towards an original-copy architecture: A floating signifier in architecture
ZEYNEP GÜL SÖHMEN TUNAY
- The Appropriateness of semiotic text anaysis to the literature courses thaught in the foregin language deparments of the universities
Göstergebilimsel anlatı (metin) çözümlemesinin üniversitelerinin yabancı diller eğitim bölümlerinde sunulan yazın eğitimine uygunluğu
SİNTEN GÜRAÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiYabancı Dil Olarak İngilizce Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE DİLEK ERBORA
- Sinemada göstergebilim çalışmasına uygulamalı bir örnek: Kim ki Duk'un bin jip filminin incelenmesi
An applied example to semiological study in cinema: Analysis of Kim Ki Duk's Bin Jip
SALİH KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT ŞİMŞEK