The Appropriateness of semiotic text anaysis to the literature courses thaught in the foregin language deparments of the universities
Göstergebilimsel anlatı (metin) çözümlemesinin üniversitelerinin yabancı diller eğitim bölümlerinde sunulan yazın eğitimine uygunluğu
- Tez No: 92465
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE DİLEK ERBORA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Göstergebilim, Göstergebilimsel Yöntem ve Eğitim Alanında Kullanılması Göstergebilim terimi göstergeleri inceleyen bilim dalı ya da göstergelerin bilimsel incelenmesi olarak tanımlanır. Gösterge, kendi dışında bir şeyi temsil eden, ve temsil ettiği şeyin yerini tutabilecek nitelik ve özelliklere sahip olan her çeşit biçim, nesne olgu olarak düşünülebilir. Bu farklı nesne, biçim ve olguların bir araya gelmesiyle kendi içinde belli işleyiş kuralları olan dizgeleri, bir diğer deyişle, anlamlı bütünler oluştururlar. Oluşturulan bu bütünlerin her bir birimi de gösterge olarak tanımlanabilir. Bu açıdan ele alındığında yazınsal metinlerin de kendi içinde işleyen, kendine özgü tanım ve kuralları olan bir dizgeye ait olduğu varsayılabilir. Yazınsal metinler, söylediğinin dışında da birşeyleri işaret ederek, değişik yaklaşım ve yorumlara olanak veren anlamlı bütünlerdir. Kesin bir tanımlaması bulunmayan, kolayca sınıflandınlamayan bu tür dizgelerin incelenmesi, yöntemsel ve betimsel açıdan tutarlı ve işlevsel bir çözümleme yöntemini zorunlu kılar. Böyle bir yöntem sunmak ise yazınsal göstergebilimin temel amaçlan içinde yer alır. Yazınsal göstergebilim, kuramsal bir çözümleme modeli oluşturmaya yönelik bir çalışmadır. Öte yandan, bu tür bir çalışma“yazınsal metin,”ve bu metin türünü diğer metin türlerinden ayıran özellikler üzerinde durarak, genelde 'yazın'ın ne olduğunu sorgulamayı da amaçlar. Yazmsallık kavramı, 1950'li ve 1960'h yıllarda insanbilim ve dilbilim gibi temel bilim alanlarındaki çalışmaların izlediği yeni eğilim ve bakış açılarından destek alan biçimcilik, yapısalcılık, yapısökücülük gibi belli başlı eleştiri kuramlarının da etkisiyle yeniden ele alındı. Böylelikle, yazınsal olarak adlandırılan metinleri diğer metin türlerinden ayıran metnin yapışma özgü nitelikler, yani metiniçi nitelikler bulunup bulunmadığı üzerinde duruldu. Yazınsal göstergebilim açısından yazın, belli bir toplumsal kültür tarafından kabul edilen ve kendine özgü niteliklerle donanmış iki temel düzlemden, anlatım ve içerik düzlemlerinden, oluşan metinler toplamıdır. Metin, yazınsal göstergebilim açısından, söylem, yani dilsel boyuttaki birimlerin ilişkileri; anlatım düzlemi ile anlatı, yani anlam ve öyküleme boyutundaki birimlerin ilişkileri; içerik düzlemi ve bu düzlemlerin birbirleriyle olan ilişkilerinden oluşan anlamlı bir bütündür. Günümüzde yazınsal metinleri açıklamaya, çözümlemeye, anlamlarım değerlendirmeye, kısaca söylemek gerekirse, incelemeye yönelik pek çok okuma,eleştiri, yorumlama ve çözümleme yöntemi var. Bu farklı inceleme yöntemleri arasında göstergebilimsel yöntem, öncelikle yapı üzerine bir araştırma olarak kendini gösterir (öykü, roman, tiyatro yapıtı, reklam metni vb.). Yazın araştırmalarına yeni bir bakış açısı getirmiştir 'yaşam' 'yapıt'ilişkisi üzerine kurulu bir incelemenin yetersiz kalacağı noktalarda işlevseldir. Bunun dışında, yapıtı kendi dışındaki parametrelerle açıklamaya çalışan“toplumbilimsel”,“ruhbilimsel”açıklama yöntemlerinin yapıttan çok yazar ağırlıklı çözümlemeler olduğu gözlemlenmiştir. Oysa anlam, yapıtın içkin yapısında vardır.“Yapı”nın en önemli öğesi ise“ilişki”dir. Karştlık, benzerlik, çelişkinlik gibi. Göstergebilimsel yaklaşımda inceleme nesnesi 'metin'dir. Kendi içinde işleyen kuralları olan, kendine ait bir yapısı olan bir örgelenimdir. Bu yapı içinde her öğe değerini öteki öğelerle kurduğu bağıntılardan alır (benzerlik/karşıtlık gibi). Göstergebilimsel araştırma, çözümleme, anlamsal öğelerin ilişkiler ekseninin saptanmasında ve anlamlamanın üretim aşamasında devreye girer. Eğitimde göstergebilim, 'metin' gerçeğini doğrudan öğrenciye sunar. Metinsellik nedir? Yazınsal metni ortaya çıkaran, onu diğer metin türlerinden ayıran özellikler nelerdir? Öğrenciler metni metin yapan özellikler üzerinde düşünmeye ve bir sınıflandırma çalışması yapmaya yönlendirilir. Böyle bir çalışmada öncelikle anlamın örgelenişi betimleneceğine göre, öğrencinin işlem alam 'sözcükler', 'imgeler', temel karşıtlıklar, ve metnin farklı birimleri arasında varolan anlamlı ilişkiler olacaktır. Özellikle metnin söylemsel yapısı üzerinde durulacağından, bir anlatının söylem özellikleri de değerlendirilebilir. Metnin temel amacı saptanabilir. Ayrıca, göstergebilimsel inceleme, özelikle sözcükler ve onların farklı anlam değerleri üzerinde durduğundan öğrenciyi sözlükle çalışmaya, sözlük okumasını öğrenmeye ve bu yönde bir edince yönlendirir. Bundan sonraki aşamaysa bu edincin yazılı anlatım dersleriyle edime dönüştürülmesidir. Bu tür bir çalışma öğrencinin hem sözcük dağarcığım geliştirir, hem de kullandığı yabancı dilin sözcüksel yapısının inceliklerine, olanaklarına duyarlı hale gelmesinde etkilidir. Giderek anlatım olanakları boyutunda edinim sağlanmış olur. Metni oluşturan öteki öğeler, örneğin anlatıcı, anlatıcının öyküye, karakterlere, olay örgüsüne bakış açısı ve bu öğelerle olan ilişkisi önemli bir okuma edimidir. Bu noktada sınıflandırma çalışmaları öğrencinin metne olan duyarlığını arttırır. Göstergebilimsel metin açıklaması, bir 'özet' değildir. Metnin işlevsel öğelerinin saptanmasıyla anlam yolunda bir arayıştır, yöntemli bir çabadır. Böyle bir çözümlemeizleksel alanları da öğrenciye sunar: Kahramanın kırgınlığı, hüznü, dalgınlığı, genel bir kötümserlik alanına mı açıhyor? melankoli mi? ölüm mü? Öğrenci bu tür benzeri alanları daha iyi saptayabilir çünkü yorumdan çok metnin işaret ettiği somut öğeler üzerinde çalışacaktır. Böylelikle sapmalar önlenir, yanlış yönlenmeler engellenir. Bu tür bir çalışmada“estetik değer”kavramı da önemlidir. Yazınsal metin estetik bir nesnedir. Onu bir inceleme nesnesi olarak ele almak, son aşamada estetik değerini betimlemede de yardımcı olur. Böylelikle öğrenci, yazınsal metni diğer metin türlerinden ayırdetme olanağı bulur. Bu açıdan bakıldığında, bu tür çalışmalar yazın olgusuna ilişkin bir duyarlığın oluşturulmasında da etkilidir. Öğrencinin, yazarın dilsel, sözbilimsel tekniklerini anlamasını sağlar. Kısaca özetlemek gerekirse, göstergebilimsel okuma yöntemi, yabancı dil ediniminde ve edinilen yabancı dilin geliştirilmesinde özellikle yabancı dilde kaleme alınmış yazınsal metinlerin değerlendirilmesinde, etkili bir yöntemdir. Bu alanda edinilen bilgi ve ilerlemenin yazalı ve sözlü anlatım gibi diğer alanlarda da kullanılmasıyla öğrenciye/okura fayda sağlar. Çalışma iki temel bölümden oluşmakta. Birinci bölümde, anlaübilim; anlatı çözümlemesinin belli başlı bölüm ve özellikleri; göstergebilim; okuma edimi; bir okuma kuramı olarak göstergebilim ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise, birinci bölümde değinilen kuramsal bilgilerin bir sınıf içi çalışmasıyla uygulamaya konulması ve değerlendirilmesi aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Translation of advertisement in magazines: An analysis according to Hands J. Vermeer's Skopos theory
Dergilerdeki reklamların çevirisi: Hans J. Vermeer'in Skopos teorisine göre bir inceleme
AFİFE BENGÜL MERTTÜRK DURU
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. FİLİZ ÖZBAY
- Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilköğretim programına uygunluğunun incelenmesi: Gösterge bilimsel bir betimleme
The examination of appropriateness of school books of primary education: A semiological analysis
KAMİL İŞERİ
Doktora
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiTürkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYŞE KIRAN
- Toplumsal cinsiyet temalı filmlerin üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algıları ve spora özgü başarı motivasyonları üzerine etkisi
The effect of gender-themed films on university students' perceptions of gender and their sports-specific achievement motivation
EFECAN TEZCAN
Doktora
Türkçe
2022
SporTrabzon ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İDİRİS YILMAZ
- Sağlık sektöründe bilinçaltı reklamcılığın uygulanabilirliği
Applicability of subliminal advertising in health sector
SEVİL HAVARE
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ReklamcılıkSüleyman Demirel ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÖMER LÜTFİ ANTALYALI
- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'ndeki yönetim uygulamalarının yönetim süreçleri açısından değerlendirilmesi
The appropriateness of the management activities in the Directorate of Youth an Sports in terms of managerial proceses
TENNUR YERLİSU