İşlevsel dilbilgisi çerçevesinde Türkçedeki ilişkisel süreçlerin betimlenmesi
Description of relational processes in Turkish within the framework of functional grammar
- Tez No: 253535
- Danışmanlar: PROF. DR. V. DOĞAN GÜNAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Dizgeci-İşlevsel Dilbilgisi Kuramı, tümcenin temsilleştirilmesi, geçişlilik çözümlemesi, ilişkisel süreçler, niteleyici ve özdeşleyici süreçler, türce ve değer ve ad tümceleri, Systemic-Functional Grammar Theory, clause as representation, transitivity analysis, relational processes, attributive and identifying processes, token and value and nominal sentences
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Halliday'in İşlevsel Dilbilgisine Giriş adlı kitabında da belirttiği gibi, dildeki anlamın temel bileşenleri işlevsel bileşenlerden oluşmaktadır. Bu bakış açısına göre tüm diller düşünsel ve kişilerarası olmak üzere iki tür anlam etrafında örgütlenmiştir. Bu bileşenlere ?üst-işlev? adı verilir.Bu üst-işlevler, tüm dillerde ortak olan iki genel amaç ile temsil edilirler: (i) etrafında olup bitenleri anlamlandırmak; (ii) dili kullanarak diğer insanlar üzerinde etki yaratmak. Amacı etrafında olup biteni anlamlandırmayı sağlamak olan dili ve buna bağlı olarak metni, anlamdan kopararak, yalnızca yapısal bir birim olarak düşünmek mümkün değildir.Dizgeci-İşlevsel Dilbilgisine göre, metin dilbilgisel değil anlamsal bir birimdir. Anlam ?söz? yoluyla belirtilir ve sözler olmadan birinin bir metnin anlamına yönelik yorumunu açık hale getirmek mümkün değildir. Dizgeci-İşlevsel Dilbilgisi, dili ?düşünsel, kişilerarası ve metinsel olmak üzere- üç farklı boyutta aynı anda çözümlemeyi olanaklı kılmaktadır.Dizgeci-İşlevsel Dilbilgisi çerçevesinde Türkçede ilişkisel süreçleri betimlemeyi planladığımız bu çalışmanın temel araştırma soruları şunlardır:1)İlişkisel süreçler Türkçede hangi biçimlerde ortaya çıkmaktadır?2)Türkçede ?ad tümcesi? olarak nitelendirilen tümce türünün ilişkisel süreçteki yeri nedir?3)Halliday'in ilişkisel süreçler çerçevesinde betimlediği süreçler ve eylemler Türkçedeki durumla ne oranda örtüşmektedir?
Özet (Çeviri)
As it is stated by Halliday in ?An Introduction to Functional Grammar?, the fundemantal components of meaning in language are functional components. According to this perspective, all languages are organized around two main kinds of meaning; the ideational or reflective, and the interpersonal or active. These components are called ?metafunctions?.Metafunctions are represented by two general purposes of all uses of languages: to understand the environment; and to act on the others in it. The third component is the textual metafunction, which is related with the other two.Because the first general purpose is to understand the environment, it is not possible to think of a text only in terms of its structure, without considering the meaning. According to the Systemic-Functional Grammar, the text is a semantic, not a grammatical one. The meanings are realized through wordings and without a theory of wording, there is no way of making explicit one?s interpretation of the meaning of a text.Systemic-Functional Grammar Theory makes it possible to analyse the text with its three dimensions ?the ideational, interpersonal and textual- at the same time.Within the framework of Systemic Functional Grammar, this study aims to describe the relational processes in Turkish with these questions:1)How do the relational processes occur in Turkish?2)What is the relation between the nominal sentences ?as a syntactic structure- and relational processes ?as a functional process- in Turkish?3)In what other ways do the relational processes occur except for the nominal sentences?To make it possible to find answers to the primary investigation questions, ?functional analysis, transitivity analysis and the ?token and value? are used.
Benzer Tezler
- Metonymy in Turkish: A corpus-based cognitive linguistic analysis
Bilişsel dilbilim kuramı çerçevesinde Türkçe'de metonomi: Derlem-temelli bir inceleme
SERAP ALTUNAY
Doktora
İngilizce
2024
DilbilimMersin Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR İBE AKCAN
- Türkçede katılımcı rolleri kodlayan durum ulamının dizgesel ve dağılımsal görünümü
System and distributional view of the status subject coding participant roles in Turkish
SEVİM İŞBİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY SEBZECİOĞLU
- Syntactic and semantic analysis of modal adverbs in Turkish
Türkçe kiplik belirteçlerinin anlambilimsel ve sözdizimsel açıdan incelenmesi
YAŞAM UMUT BILDIRCIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Türk Dili ve EdebiyatıMersin Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. YEŞİM AKSAN
- Türkçe'de ayrık yapılar
Cleft constructions in Turkish
ÖZGE CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiGenel Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF.DR. LÜTFİYE OKTAR
- Türkçede ilgi tümceciklerinin yapısı: -Dık ve -an biçimbirimlerinin seçim stratejisi
The structure of relative clauses in Turkish: The strategy for election between -dik and -an morphemes
ALEKSANDRİNA STEFANOVA GÜNDOĞAN
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN