Türk kültüründe şamanizmin izleri
Turkey culture traces of shamanism
- Tez No: 254301
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Şamanizm, milattan önceki yıllardan bu zamana kadar Türklerin ve çevresindebulunan toplulukların yaşadıkları bölgelerde uyguladıkları Şaman ya da Kam adıverilen din adamları aracılığıyla gerçekleştirilen bir inanç ve uygulamalarıntamamıdır. Şaman ise, ruhlar, tanrılar ve insanlar arasında aracılık yapan dinadamına verilen isimdir. Şamanizm kelimesi Tunguzcadaki Şaman İsmindengelmektedir Tunguz halkları bu sözcüğü büyücü, sihirbaz anlamında kullanmaktadır.Şaman sözcüğü Rusça aracılığıyla Orta Asya'ya ve Sibirya'ya yayılmıştır. Şamanlar,Kısaca insanlar ve tanrılar arasındaki ilişkileri düzenler, insanların kötü ruhlardankorunmasını, hastalıkların iyileştirilmesini sağlarlardı.Şamanizm'in tanımı ile ilgili araştırmacıların farklı görüşleri var; bazıaraştırmacılar, Şamanlığı bir din olarak kabul ederken bazıları ise din olarak kabuletmez. Onlara göre, ne Şamanlık ne de Kamlık asla bir dinin adı olmamıştır.Günümüzde Şamanlık, büyücü, sihirbaz ya da kâhin olarak adlandırılan büyüselyeteneklere başvuran herkes için kullanılan bir kavram haline gelmiştir. Dahasonraları Müslüman, Budist ya da Hıristiyan olan Türk halklarında Şamanizm'inizlerine hala rastlanır. Bugün Altay ve Abakan Türkleri ile Yakutlar ancak resmenHıristiyan oldukları halde, aslında koyu Şamanist'tirler. Ülkemizde de geçerli kimi halkgelenek ve inanışlarında da Şamanizm'in kalıntılarını görmek mümkündür. Şamaninanışına göre evren üç bölümden oluşmaktadır. Gök, Yeryüzü ve Yeraltıdır.Türklerin Gök tanrı inanışına göre, Ebedi ve her şeyin yaratıcısı olan Tanrı tektir.Herhangi bir şekle sokulamaz. Dolayısıyla putlar ve putların konduğu tapınaklaryoktur. Eski Türk inancına göre Tanrı bütün vasıfları ile manevi, büyük tek kudrethalindedir. Güneş, ay, yıldızlar ateş ve yer sular yardımcı kutsallar durumundadır.VIİslam dinini kabul etmiş olan Türkler ve diğer kavimler eski dinlerinden kalanbirçok inanç, gelenek ve ayinleri yeni dinlerine katmışlardır. Şamanizm geleneklerininbirçoğu İslam inancından gelmiş gibi, yüzyıllar boyunca sürüp gelmektedir. Bazıaraştırmacılara göre, Anadolu da karşımıza çıkan Alevilik ve Bektaşilik `in kaynağıEski Türk dini olan Şamanizm'dir.
Özet (Çeviri)
Shamanism is the total belief and implementations realized by means of religiousman called Shaman or Kam and implemented by the Turks and the groups living intheir vicinity, since the years before Christ until today in the regions they live.Shaman is the name given to the religious man acting as the intermediary betweensprits, gods and people. The words Shamanism comes from the name Shaman inTungustic language. Tunguz people use this word in the meaning of magician,sorcerer. The word Shaman has spread to Middle Asia and Siberia by means ofRussian. Shamans, in short regulated the relationships between humans and thegods, and provided the protection of the people from evil spirits and the cure of thedisease.Researchers have different opinion related to the definition of Shamanism. Whilesome researchers accept shamanism as a religion, some do not accept it as areligion. According to them, neither Shamanism nor Kamism never became the nameof a religion. Today Shamanism has become a concept used for anybody whoresorted to magical abilities called as magician, witch or clairvoyant. The traces ofShamanism are still among the Turkish people who became Muslin or Christian lateron. Today, even though Altay and Abakan Turks and Yakuts became Christianofficially, in fact they are extreme Shamanists. It is still possible to see the remains ofShamanism in some people's tradition and believes that are effective today.According to Shaman belief, universe consists of three sections. Sky, Ground andUnderground. According to the Turkish Sky god, God who is the creator of everythingand who is eternal is the only one. God can not be shaped into anything. Thereforethere are no icons and the places of worship. According to old Turkish belief, God,VIIIwith all its qualities is the only great spiritual power. Sun, moon, stars, fire and watersare auxiliary holy creations.Turkish and other tribes that have accepted the Islam religion has added manybeliefs, traditions and ceremonies remaining from their old religions to the newreligions. Most of the Shamanism traditions have continued as if they originated fromIslam, for many centuries. According to some researchers, the source of Shiism andBektashism we see in Anatolia, Shamanism is the old Turkish religion.
Benzer Tezler
- Kazak Türklerinin halk kültüründe geçiş dönemleri
Transition periods in folk culture of Kazakh Turks
GULZANA NAUANOVA
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Anadolu seramik sanatında Şamanizmin etkisi
Influence of Shamanism on Anatolian ceramics art
ELMAS CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarSakarya ÜniversitesiSeramik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZLI GÜLGÜN ELİTEZ
- Türk kültüründe Şamanizm'in izleri ve yansımaları
Traces and refllecti̇ons of Shamani̇sm i̇n Turki̇sh culture
FERİDE HASRET
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Giyim EndüstrisiHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞENAY ALSAN
- Türkülerde yeryüzü unsurları ile ilgili mitolojik ögeler
Mythological elements related to earth factors in folk songs
ERKAN MEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜM KURT
- Türk romanında şamanizm
Shamanism in Turkish novel
SEREN YILDIRGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYİT BATTAL UĞURLU