Gelişmekte olan ülkelerde vergi reformları ve Türkiye'de gelir üzerinden alınan vergiler açısından değerlendirme
Tax reforms in developing countries and evaluation for income taxes in Turkey
- Tez No: 257039
- Danışmanlar: DOÇ. DR. M. CAHİT GÜRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 381
Özet
Türk vergi sisteminin; vergi taraflarının ve toplumun beklentilerini karşılamaktan uzak olduğu, bu nedenle de reforma tabi tutulması gerektiği akademik, idari, siyasi çevrelerin sıkça dile getirdiği bir gerçektir. Sistemdeki aksaklıkların giderilmesi amacıyla zaman zaman bazı değişiklikler yapılsa da, kısmi nitelikli bu değişikliklerin reform ihtiyacımızı tatmin edemediği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; yetersiz bulduğumuz bu düzenlemelerin ötesinde etkinlik, basitlik, adalet, saydamlık, verimlilik ve diğer reform ilkeleri bağlamında bütünlüğü sağlayan kapsamlı bir reform önerisi sunmaktır.Reform önerilerimizin oluşturulmasında uygun sistemin tespit edilmesi için, vergi sistemimizin alternatifi olan Düz Oranlı Gelir Vergisi, İkili Gelir Vergisi ve Harcama Vergisi Sistemlerinin temel özellikleri, bu sistemlerin sağladıkları avantajlar ve dezavantajlar incelenmiştir. Türkiye ile benzer şartları taşıyan Rusya, Slovakya, Romanya, Meksika, Brezilya vergi reformlarının özellikleri araştırılmış, reformlarının sonuçları, reform ile ulaşılmak istenen etkinlik, basitlik, adalet ve diğer reform ilkeleri bakımından değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda; reformist ülkelerin küreselleşme hareketleri ve vergi rekabetinden etkilendikleri, yeni uygulamaya başladıkları vergi sistemlerini literatürdeki asıllarından farklılaştırarak kendi sosyo-ekonomik koşullarına uyarladıkları, gelişmekte olan bu ülkelerin yaptıkları reformlarda en temelde ekonomik etkinliği artırmayı hedefledikleri, etkinlik ve basitliğin sağlanmasında genellikle başarılı oldukları, adalet ilkesini gerçekleştirmekte ise bazı tavizler verdikleri sonucuna ulaşılmıştır.Türk vergi sisteminde son dönemde yapılan bazı değişiklikler sistemde kısmi iyileşme sağlamıştır. Ancak vergi yükü, vergi oranları, hasılat bileşimi, vergi tabanı, kayıt dışı ekonomi, denetim, AB'ye uyum gibi temel vergilemeye ilişkin konulardaki sorunlara bağlı olarak kapsamlı reform ihtiyacının devam ettiği görülmektedir. Bu ihtiyacın reformist ülkelerin deneyimleri ve reform ilkeleri kapsamında tatmin edilebilmesi; gelir ve kurumlar vergisinin daha entegre hale getirilmesine, kayıt dışı ekonomi ile etkin mücadele edilmesine, vergi yükünü taşınabilir seviyelere düşürülmesine, vergi itaat ve bilincini artırılmasına, dolaylı-dolaysız vergi hasılatı dağılımının dengelenmesine, vergi tabanının genişletilmesine ve vergi harcamalarının kontrol altına alınmasına bağlıdır.
Özet (Çeviri)
That the Turkish Tax System is insufficient to meet the expectations of the tax payers and the community and hence need to be reformed is a fact that is often expressed in the academical, governmental and political circles. Although from time to time some changes were implemented in order to correct for the deficiencies in the system, the superficial nature of these changes is far behind to satisfy our need for reform. The purpose of this study is to put forth a comprehensive reform proposal integrating efficiency, simplicity, fairness, transparency, efficiency and other pertaining reform principles, beyond the current regulations that we think inadequate.Drawing on the basic features and advantages and disadvantages of the alternatives in our tax system including flat tax, dual income tax and expenditure tax, we seek to determine an appropriate system to build our proposals. The characteristics of the reforms in the Russia, Slovakia, Romania, Mexico, Brazil which have conditions similar to Turkey were investigated and the consequences, the effectiveness of these reforms were evaluated in terms of efficiency, simplicity, fairness and other reform criterion. The results of the investigation show that reformist countries have been effected from globalization and tax competition and they adapt the newly implemented tax systems to their social-economical conditions, diverting substantially from the systems that set in the literature. The main target of the reforms in these developing countries is to enhance economical efficiency. They generally achieve efficiency and simplicity despite compromising for fairness.The recent changes implemented in Turkish Tax System provide partial improvements in the system. However, the need for a comprehensive reform continues to exist with respect to issues such as tax burden, tax rates, tax revenue composition, tax base, informal economy, control and integration with the E.U. The satisfaction of this need depends on the tighter integration of income and corporate tax, effective tackling of the informal economy, reduction of tax burden to bearable levels, enhancement of tax awareness and compliance, balancing direct and indirect tax revenues, expansion of the tax base and the control of the tax expenditures.
Benzer Tezler
- Yoksullukla mücadelede ve gelir dağılımını iyileştirmede evrensel temel gelir (ETG) sisteminin Türkiye'de uygulanabilirliği
The applicability of universal basic income (UBI) system in Turkey in the fight against poverty and improving income distribution
TARIK DURAN
- International capital flows and their impact on the Turkish economy
Uluslararası sermaye akımları ve Türk ekonomisi etkisi
AHMET ÇİMENOĞLU
- İstikrar politikaları ve Türkiye ekonomisinin (1980-1990) dönemi dış ticaret yapısının genel bir değerlendirmesi
Başlık çevirisi yok
JALE YALINPALA
