Geri Dön

Acquisition of relative clauses in Turkish

Türkçe?de ortaç yapılarının edinimi

  1. Tez No: 257148
  2. Yazar: NESLİHAN YUMRUTAŞ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MİNE NAKİPOĞLU-DEMİRALP
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 174

Özet

Bu çalışmada Türkçe'yi anadil olarak edinen çocuklarda ortaç yapılarının edinimiincelenmektedir. Türkçe'de ortaç yapıları iki şekilde oluşturulur. Genelde baş ad, ortaç yantümcesinin öznesi ise yantümcenin eylemine ?(y)An, özne dışında bir öğe ise de yantümcenin eylemine -DIĞ takısı eklenir. Bu çalışmada ortaç yapılarının sergilediği bu ikili sistemin, bir diğer deyişle ?(y)An ve -DIĞ gerektiren farklı yapıların varlığının edinimi zorlaştıran bir durum olduğu/ olacağı ve Türkçe'yi edinen çocuklar için doğru ortaç takısının seçiminin çok da kolay olmayacağı varsayımında bulunulmaktadır.Çalışmamızda Resim Uyaranlı Ortaya Çıkarma Tekniği kullanılarak, anadili Türkçe olan 48 çocuk (yaş aralığı: 3;3-8;2) üç ayrı gelişimsel süreçte test edilmiştir. Deneydeki test maddeleri, baş adın ortaç yantümcesindeki işlevlerinin -özne, nesne, tümleç ve eğik nesne- farklılaştırılması sonucu oluşturulmuş, ayrıca ortaç yantümcesinin anlamsal (dönüştürülebilirlik) ve sözdizimsel (geçişlilik) özelliklerinin yanı sıra baş adın ana tümcedeki konumu, bu değişkenlerin ortaç yapısının ediniminde bir rol oynayıp oynamadıklarını belirlemek amacıyla çeşitlendirilmiştir.Elde edilen sonuçlar, özne ortaç yapılarıyla, nesne ortaç yapılarının üretiminde büyük bir asimetri ortaya koymuştur. İçinde bulundukları gelişimsel sürece bakılmaksızın, çocukların özne ortaç yapılarında nesne ortaç yapılarına göre çok daha hatasız ve yetkin bir üretime sahip oldukları saptanmıştır. Çalışmanın en ilginç bulgularından biri Türkçe edinen çocukların nesne ortaç yapısı kullanımından (-DIĞ) kaçınmak için özne ortaç yapısı kullanımına, bir diğer deyişle (-(y)An) takısı kullanımına yönelmeleri olmuştur. Test edilen çocuklar, bu çalışmada üretilmesi hedeflenen nesne ortacı gerektiren yapıların yarıdan fazlasını (-y) An yapısını kullanarak üretmişlerdir. Çalışmayla ortaya çıkan diğer ilginç bir bulgu da yetişkin Türkçe'sinde kullanılmayan fakat çocuk verisinde yaygınca rastlanılan artık adıl kullanımı olmuştur.Ortaya çıkan deneysel verilerin sonuçları, biçimbirimsel (özne-eylem uyumu gerektirmemesi, Türkçe'de ortaç yapılarına özgü olması) ve sözdizimsel (U ? -yer değişimi gerektirmemesi) olarak daha az karmaşık olan ?(y)An ortaç takısının Türkçe edinen çocukların dilbilgisi gelişimlerinin ilk zamanlarında varsayılan (default) ortaç takısı olarak kabul edildiğine işaret etmiştir.Çocuk verisinde rastlanan artık adılların ise, çocukların nesne ortaç yapılarını, özne ortaç yapılarından farklılaştırmak için geliştirdikleri bir ayırt etme stratejisi olduğu görüşü üzerinde durulmuş ve bu kullanımın çocukların ?(y)An takısını ?çok amaçlı ortaç takısı? olarak görmeleri sonucu ortaya çıktığı iddia edilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study analyzes the acquisition of relative clauses in Turkish. Turkish is a language with a dual system of relative clause formation. It differentiates between subject (SR) and nonsubject (NSR) relatives. SR makes use of the nominalizing particle -(y)An and NSR the particle ?DIĞ which are selected on the basis of the nature of the relationship of the head noun to the relative clause in Turkish. The choice of correct morphology cannot be an easy task for Turkish-speaking children as they would be challenged by the dual system of relative clause formation in the language.In the present study, experimental data is used. Using a picture-cued elicitation technique, 48 monolingual Turkish-speaking children in three developmental groups (age range: 3;3-8;2) are tested. The experiment is designed to elicit relative clauses in a relativization site of various syntactic positions: subject; direct/indirect/oblique objects. The semantic (reversibility) and syntactic (transitivity) properties of sentences with RCs as well as the position of the head noun in the main sentence are also diversified to see the role of these variables in children?s production of relative clauses.The findings have revealed a big asymmetry in children?s performance of SRCs and NSRCs. Children, regardless of their age groups, performed better on SRCs than NSRCs. The interesting finding of the present study, however, has been that children used subject relativization strategy to avoid nonsubject relativization and this use constituted half of all the nonsubject relative constructions used by each child, regardless of age. A further pattern that emerged has to do with the massive use of resumptives (RP) by children, the use of which is ungrammatical in adult Turkish.The diverse results of the experimental data found in this study have been explained in an account that considers ?(y)An as an unmarked relative clause participle in Turkish-speaking children?s early grammar. ?(y)An strategy is claimed to be less costly since it requires the least computation both morphologically (no subject-verb agreement) and syntactically (no A-movement). I further claimed that the resumptive pronouns and NPs encountered in the child data can be considered as a device that Turkish speaking children resort to so as to disambiguate nonsubject relative clauses from subject relative clauses. In sum, it has been shown that resumptive use is triggered by children?s use of ?(y)An participle as an ?All-purpose Relativizer? in Turkish.

Benzer Tezler

  1. İkinci dil olarak Türkçede ilgi tümceciklerinin edinimi

    The acquisition of the relative clauses in Turkish as a second language

    ÖZGÜN ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SELÇUK İŞSEVER

  2. Mechanisms and strategies in the processing and acquisition of relative clauses in Turkish monolingual and Turkish-English bilingual children

    Ana dili olarak Türkçe ve Türkçe-İngilizce öğrenen çocukların ilgi tümleçlerini anlama ve işleme mekanizma ve stratejileri

    DUYGU ÖZGE

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    DilbilimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. THEO MARİNİS

    PROF. DR. DENİZ ZEYREK

  3. Referring to entities and conveying source of information: Development of children's communicative skills

    Varlıklara atıfta bulunma ve bilgi kaynağını aktarma: Çocukların iletişim becerilerinin gelişimi

    BERNA ARSLAN UZUNDAĞ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    DilbilimKoç Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE AYLİN KÜNTAY COPTY

  4. Immediate and long term effects of form focused instruction in the learning of English relative clauses by Turkish EFL learners: Implications for the levels of embeddedness in RRCs

    Gramer ağırlıklı dil öğretim yöntemlerinin, Türk öğrencilerin ilgi-tümcelerini öğrenmedeki ivedi ve uzun vadeli etkileri ve bunun içiçelik sıralaması (Levels of embeddedness) ile bağlantısı

    IDYLLE FRIDMAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2001

    DilbilimBoğaziçi Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BELMA HAZNEDAR

  5. The noun phrase accessibility hierarchy (NPAH) in the acquisition of English restrictive relative clauses by Turkish adult learners of English

    Yetişkin Türk öğrencilerinin ilgi tümcelerini öğrenmede izledikleri sıra ve bunun ad öbeklerinin erişimlik sıralaması (NPAH) ile bağlantısı

    AYNUR BAYSAL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    DilbilimAnadolu Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL DURMUŞOĞLU KÖSE