Taking the right, selling it in the market: commodification and commercialization of health care in Turkey since the 1980s
Bir hakkı alıp piyasada satmak: Türkiye'de 1980 sonrası sağlık hizmetlerinin metalaşması ve ticarileşmesi
- Tez No: 257164
- Danışmanlar: PROF. DR. MİNE EDER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bölümü
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu tez, 1980'den günümüze Türkiye'de sağlık hizmetlerinin metalaşması sürecini, verilen hizmetlerin ticarileşmesi ve özelleştirilmesi üzerinden incelemektedir. Çalışmada ele alınan zaman aralığı, sağlık hizmetlerinin bir hak olmaktan çıkıp, piyasada satılıp-alınan bir metaya dönüştüğü yaklaşık 30 senelik süreyi kapsamaktadır. Bu dönüşümü netleştirmek ve karşılaştırmalı bir analiz sunmak için, 1980 öncesi ve özellikle, devletin ?sosyal devlet? özelliğini benimsediği ve sağlık hizmetlerini bir hak olarak vatandaşlarına sağlaması gerektiğini beyan ettiği 1960lardaki anlayış da incelenmektedir. 1960larda hem anayasa hem de sosyalizasyon yasası ile yerleştirilmeye çalışılan hak temelli sağlık hizmeti anlayışı, istihdam durumuna göre sağlanan sosyal sigortalar içinde bulunan sağlık sigortası uygulamasıyla eş zamanlı mevcudiyeti nedeniyle gelişememiş ve tezde değinilen başka nedenler sonucunda başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 1980lerde kamu sağlık kurumlarının işletme haline dönüşmesi ile birlikte, hak temelli yaklaşımdan uzaklaşılmış, sağlık hizmeti, devlet ve özel sektörün rekabet içinde bulunduğu piyasada satılan bir metaya dönüşmeye başlamıştır. Ticarileşen sağlık sektörünün dışladığı nüfusun belirli bir kesimini devlet koruması altına almak için 1990larda çıkarılan para ve mal varlığını soruşturmaya dayalı, vatandaşlık ve hak temelli sağlık anlayışından uzak politikalar da nüfusun tümünü sağlık güvencesi altına almayı başaramamıştır. 2000lerde ise tüm nüfusu kapsam altına alacağı iddia edilen genel sağlık sigortası, gerek ödeme zorunluluğu getirdiği aylık primler, gerek hizmet alımı esnasında ödenmesi şartı konan katkı payları ile sağlığı vatandaşlık üzerinden değil, ödeme kapasitesi olanlar için yaygınlaştırmıştır. Genel sağlık sigortası dışında yasalaşan yabancı yatırım ve kamu sağlık kurumlarının özelleştirilmesi uygulamaları sağlık hizmetlerinin bir hak olarak tahayyül edilmesini bile imkansız hale getirip, bu hizmetlerin kar amacıyla satılan bir çeşit meta olduğu fikrinin kuvvetlenmesine neden olmustur. Tezde, sağlık hizmetlerinin bir haktan bir metaya dönüştüğü bu süreç eleştirel bir bakış açısı ile ele alınmakta ve bir sosyal hak olan sağlığın metaya dönüşmesiyle toplumda meydana gelen dışlanma ve eşitsizliğin altı çizilmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the processes that caused the commodification of health care through commercialization and privatization of the services in Turkey since the 1980s. The time scope covered approximately three decades in which the status of health care transformed from a right to a commodity to be bought and sold in the market. In order to clarify this transformation and provide a comparative analysis, the pre 1980 period, especially the understanding of health care in the 1960s is also scrutinized, as it was the decade when the state has embraced the characteristic of being a ?social state? and declared its responsibility for the provision of health care to its citizens as a right. In the 1960s, the citizenship based health care understanding that was aimed to be established both by the 1961 constitution and the socialization law, could not develop properly due to the simultaneous presence of the employment based social security schemes that covers health insurance and universalization of health care failed due to several other reasons, which are mentioned in the thesis. In the 1980s with the transformation of public healthcare institutions into business enterprises, rights based approach was left and health care began to be transformed into a commodity being sold in a market where public and private sector competed with each other. The means based policies enacted in the 1990, which aimed to cover a certain part of the population excluded by the commercialized healthcare sector, displayed crucial contrast with the rights based understanding and failed to provide the whole population the guarantee to health care. In the 2000s, the general health insurance that was claimed to cover the whole population, managed to universalize the access to healthcare services to the people who were able to pay the monthly premiums and contribution payments. Apart from general health insurance, the laws on foreign direct investment and privatization of public healthcare facilities forestall even the imagination of health care as a right while strengthening the idea that those services are commodities sold in order to gain profits. In the thesis, this period of commodification of health care is analyzed with a critical perspective and the exclusion and inequality created among the society through the transformation of right to health care to a commodity is underlined.
Benzer Tezler
- İstanbul'da konut değerini etkileyen faktörler.Anadolu yakası örneği
Başlık çevirisi yok
KENAN GÖÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiBölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE ÇIRACI
- Gümrük Birliği sürecinin Türk sermaye piyasasına etkileri
The Effects of Customer Union course on Turkish capital market
ÖNDER HALİSDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
EkonomiMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ULUDAĞ
- Para piyasasında banka dışı mali kesimde finansal farklılaşma: Factoring, forfaiting, leasing ve özel finans kurumları
Başlık çevirisi yok
MÜGEHAN ACARASLAN
- Yapay sinir ağları kullanılarak Türkiye gün öncesi piyasası elektrik fiyat tahmini
Turkish day ahead market electricity clearing price forecasting using artificial neural network
ASLIHAN DALGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLGÜN KAYAKUTLU
- Opsiyon sözleşmelerinin risk yönetim aracı olarak bankalarda kullanılması
The Use of option contracts as a risk management tool in the banks
ÖZLEM SARAÇOĞLU