Türk ve Avrupa Topluluğu Rekabet Hukukunda pazar paylaşımı ve pazara girişin engellenmesine yönelik anlaşmalar
Market sharing and the agreements on prevention of entry to the market according to the Turkish and European Community's Competition Law
- Tez No: 804553
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Bu çalışmanın konusu, Rekabet hukukunda pazar paylaşımı ve pazara girişin engellenmesine yönelik anlaşmalardır. Rekabet Hukukunun temelinde“rekabet”kavramını yer almaktadır. Hayatın içinde insan olan her yerde rekabet vardır. Fazlası ve eksikliği zarar olgusu ile yan yana duran rekabet kavramını genel olarak bir yandan çeşitli özgürlüklerin, öte yandan kısıtlamaların olduğu bir ortamda meydana gelen bir“yarış”olarak tanımlayabiliriz. Rekabet kavramı denildiğinde“tam rekabet”kavramları ve“işleyebilir rekabet”kavramları ön plana çıkmaktadır. Tam rekabet piyasa yapısı ön kabul olarak“atomisite”koşulu olarak adlandırılan çok sayıda alıcı ve satıcıların olmasını,“şeffaflık”koşulu olarak adlandırılan tam bilgilenmeyi,“mobilite”koşulu olarak bilinen malların ve üretim faktörlerinin tam hareketliliğini,“homojenlik”koşulu olarak bilinen her firmanın tek tip ürün üretmekte ve satmakta olmasını,“rasyonellik”koşulu olarak adlandırılan bütün birimlerin akılcı davranacakları önkoşulunu, sektörel ve coğrafi olarak piyasalara giriş ve çıkışların serbestliğini, devletin yansızlığını ve devletin kamusal malları üretmesi koşulunu içermektedir. Tam rekabet piyasasında belirli ürün satan bir sürü satıcı vardır. Piyasaya giriş engeli maliyet değildir. Farklı satıcıların sattığı aynı ürün için fiyat dışındaki bütün hususlar karar vericidir. Ürünün fiyatını kabullenen taraftırlar. Tam rekabet koşulları gerçek hayattaki olgulardan uzak göründüğü için daha gerçekçi olarak“işleyebilir rekabet”kavramı geliştirilmiştir. İşleyebilir rekabet, tüketici egemenliğinin sağlamasını, kaynak tahsisinde etkinliğin sağlanmasını, seçme özgürlüğünün sağlanmasını yeniliklerin teşvik edilmesini gelir dağılımın daha adil hale getirilmesini ekonomide demokrasinin sağlanmasını düzenlemelerin etkinleştirilmesini başarılı olanların ödüllendirilmesini başarısızların piyasadan elenmesini içeren bir kavramdır. İşleyebilir rekabet piyasası reel ekonomide daha uygulanabilirdir. Fiyatı belirleme oyuncuların elindedir. Bu bağlamda potansiyel rekabet, sağlayıcı giriş ve çıkışlarının olması, alıcı ve satıcı rakipler arasında anlaşmaların olmaması mal farklılaşması yoluyla kalite rekabetinin olması gibi koşulları ön plana çıkmaktadır. Rekabet politikaları genel olarak serbest pazar ekonomisinin geçerli olduğu sistemlerde, teşebbüslerin ekonomik özgürlüğünü korumak amacıyla pazarda yoğunlaşmayı önlemeyi, pazarın yarışmacı yapısının korunmasını, büyük işletmeler karşısında küçük ve orta büyüklükte olan işletmelerin pazarda faaliyetlerini sürdürebilmelerini ve bunun sonucunda tüketicilerin bu süreçte azami faydayı sağlamalarını hedeflemektedir. Rekabet ile amaçlanan çok sayıda alıcı ve satıcının yer aldığı ve bunlardan hiçbirinin tek başına fiyatı etkilemek gücüne sahip olmadığı aynı zamanda malın homojen bilgi akışının tam ve piyasaya giriş engellerinin bulunmadığı bir piyasadır. Rekabet hukukunun konusu, rekabet koşullarının gerçekleştirilmesi için gerekli tedbirlerin alınması ile bu koşulların gerçekleşmediği piyasalarda faaliyet gösteren teşebbüslerin rekabet piyasasında faaliyet gösteriyormuş gibi davranmalarını sağlamaktır. Rekabet hukuku, devletin serbest rekabet ortamını kurmak ve korumak için koyduğu kuralların bütünüdür. Rekabet hukukunun amacı ise, verimli kaynak dağılımını sağlamaya yönelik olarak etkili bir serbest rekabet düzeninin kurulması ve ayakta tutulmasıdır. Kanunkoyucu'nun Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'u hazırlarkenki amacı gerekli hukuki düzenlemeleri yaparak rekabetin korunmasını sağlamaktır. Nitekim, rekabet bir piyasa ekonomisinde yalnızca kaynakların etkin kullanımını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda rakip malların fiyatlarının düşmesini ve bu pazarda daha büyük paya sahip olmak isteyen teşebbüslerin ürünlerinin kalitelerini artırmalarına ve yeni teknolojileri üretimde kullanmalarına yol açar. Serbest rekabetçi yapının getirdiği bu dinamizm ülke ekonomisinin sürekli ve dengeli kalkınmasını sağlar. Fiyatların düşüşü ve kalitenin artışı ise tüketicileri ve toplumun tamamını korumak gibi sosyal faydalar sağlamaktadır. Rekabet hukuku kuralları, serbest pazar ekonomisinin vazgeçilmez unsuru olan rekabetin korunmasını ve işlerliğinin sağlamasını hedeflemektedir. Rekabetin korunmasına ilişkin düzenlemelerin olmadığı bir sistemde, gerçek anlamda piyasa ekonomisinden söz etmek mümkün olmayacaktır. Rekabetin bir piyasada varolabilmesi için piyasa şartları önem arz etmektedir. Giriş engellerinin olduğu piyasalarda rekabet azalma ve yok olma eğilimi gösterir. Bu sürecin sonunda yoğunlaşma ve tekelleşmeler ortaya çıkar. Rekabet düzeni ise pazara giriş engellerini ortadan kaldırarak küçük işletmelerin korunmasına yardımcı olmaktadır. Ülkemizde var olan ve kısaca“ekonomik piyasa dinamiklerine dayalı olarak yönlendirildiği ekonomik düzen”olarak tanımlanabilen piyasa ekonomisinde piyasa işlerliğinin sağlanması ve korunması için uygulanan politikanın temel merkezi unsuru rekabettir. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (RKHK), Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki mal ve hizmet pazarlarının tümünde sağlıklı bir rekabet ortamının kurulması ve korunması için uygulanacak kuralları düzenlemiştir. Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar RKHK'da düzenlenen temel yasaklardan biridir. Bu çalışmamızda RKHK'un birinci yasaklama alanına dahil olan teşebbüsler arası anlaşmalar ve özellikle RKHK'un 4. maddesinin II. paragrafında örnekleyici biçimde sayılan rekabete aykırı anlaşmaların bir grubunu teşkil eden“teşebbüsler arası pazar paylaşımı ve pazara girişin engellenmesine yönelik anlaşmalar”incelenmiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde Türk Rekabet Hukuku'nda rekabeti kısıtlayan anlaşmalar, konuya ilişkin Avrupa Birliği Adalet Divanı ve Komisyon kararları ile karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Zira, RKHK, Türkiye'nin Avrupa Topluluğu'na üyelik aşamalarında hukuki paralelliği sağlamak gayesiyle, Avrupa Topluluğu (AT) Rekabet Hukuku esas alınarak hazırlanmıştır. Türk Rekabet Hukuku ile AT Rekabet Hukuku arasındaki benzerlikler, politik kaygılarla gerçekleştirilen iki hukuk düzeni arasındaki paralellikten çok daha ileridir. RKHK ve RK tebliğ ve diğer düzenlemelerinin pek çoğu, AT mevzuatının birebir çevirisidir. Nitekim RKHK'un 4.maddesi rekabetin sınırlanması, kısıtlanması ve engellenmesine ilişkin olarak rakip teşebbüslerin kendi aralarındaki ilişkiler sonucunda birbirlerinden bağımsız olarak hareket etme serbestisini ortadan kaldıran, kendi aralarında ortak tavır sonucunu doğuran ve diğer rakip teşebbüslerin hareketlerini etkileyen çıkar yollu davranışları yasaklayan Avrupa Topluluğu Kurucu Roma Anlaşması'nın 85. maddesi birinci paragrafı ile büyük ölçüde benzerlik arz etmektedir. Ayrıca, AT Komisyonu ve Adalet Divanının rekabet hukukuna ilişkin kararları, Rekabet Kuruluna rehber olabilmektedir. 30 yıllık bir geçmişe sahip olan bu organların uygulama ve kararlarını dikkate almak hem süre kazanmak hem de Avrupa ile entegrasyon yolunda ilerleme kaydetmek için büyük yarar sağlamaktadır. Türk Rekabet Hukuku mevzuatı ve doktrini gerek Rekabet Kurumu kararları, AT Rekabet Hukukundaki yenilikleri dikkatle izlemekte ve takip etmektedir. Rekabet Kurumu kararları aracılığıyla Rekabet Kanunu'nu sistematik olarak AT içtihatlarını da göz önünde bulundurarak uygulamaktadır. Böylece, gerek Türkiye'de yatırım yapan yabancı teşebbüsler, gerek yerli teşebbüsler, gerekse tüketiciler piyasada rekabetin korunmasının verdiği güven duygusu ile ticaret yapmaktadırlar. Tüm bu sebeplerle, bu çalışmamızda Türk Rekabet Hukuku uygulaması mehaz Avrupa Topluluğu Rekabet Hukuku ile karşılaştırılarak ele alınmıştır. Bu bağlamda gerek Türk Rekabet Hukuku gerek AT Rekabet Hukuku açısından rekabeti kısıtlayan bir anlaşmanın varlığından bahsedebilmek için kimlerin bu anlaşmalarda taraf kabul edildiği, yani“taraf”kavramı ve anlaşmaların unsurlarının, amaçlarının ve etkilerinin ne olması gerektiği soruları incelenmiştir. Çalışmamızın merkezini oluşturan ikinci bölümünde ise, piyasanın paylaşımına ve pazara girişin engellenmesine yönelik rekabeti sınırlayıcı anlaşmalar ele alınmıştır. Nitekim, maliyetlerini aşağıya çekemeyen fiyat ve kalite açısından rakiplerin gerisine düşen teşebbüsler pazar paylarını kaybetmekle karşı karşıya kalan teşebbüsler pazarda kalabilmek için aralarındaki rekabetten vazgeçerek, karlarını birlikte artırma yoluna gidebilirler. Pazardaki faaliyetlerini pazarda mevcut rakiplerinin varlığına rağmen devam ettirebilmek için teşebbüsler yasakta olsa pazardaki rakiplerinin davranışlarını garanti altına almak için coğrafi bölge paylaşımı, müşteri paylaşımı ile ilgili gizli ya da açık anlaşmalar yapabilirler. Ayrıca teşebbüsler mevcut rakiplerin artmaması ve pazardan elde ettiği gelirin azalmaması için pazara yeni girişleri engelleyebilirler. Anlaşma sonucunda üretim miktarının kısılmasından ya da fiyatların yüksek seviyelerde belirlenmesinden tüketiciler zarar görür. Fiyatları aralarındaki anlaşmalarla garanti altına alan teşebbüsler, ayrıca ürünlerin kalitesini ve çeşidini ya da dağıtım kolaylıklarını geliştirmek için yarışmaktan vazgeçerek tüketiciye zarar verebilirler. Böylece anlaşma dışında kalan rakipler düşük fiyatlara dayanamayıp piyasa dışına itilirler. Teşebbüslerin bölgeleri ya da müşteri gruplarını paylaşmaları da rekabet ortamını bozarak tüketici tercihlerinde daralmaya yol açar. Özellikle yatay anlaşmalar yoluyla piyasaların paylaşılması, rakip teşebbüsler arasındaki rekabetin ortadan kalkması, teşebbüslerin belirlenen pazarlar bakımından tekel benzeri bir konuma gelmesi ve alıcı veya tüketicilerin ticaret ve seçim özgürlüğünün sınırlanması gibi, son derece zararlı etkiler doğurmaktadır. Çalışmamızın üçüncü ve son bölümü ise piyasa paylaşımı ile pazara girişin engellenmesine yönelik rekabeti sınırlayıcı anlaşmalara uygulanacak yaptırımlara özgülenmiştir. Teşebbüsler arası anlaşmalar yoluyla rekabet ihlalinin gerçekleşmesi için doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıma ya da böyle bir amacı taşımasa bile böyle bir etkiyi doğurma ya da doğurabilecek nitelikte olması yeterlidir. Bunun sonucunda zararlı bir sonucun ortaya çıkması şart değildir. Rekabeti sınırlayıcı anlaşmalardan pazara girişin engellenmesine ve pazarın paylaşımına yönelik anlaşmaların varlığından bahsedilmesi halinde Rekabet Kurumu rekabeti koruyucu sıfatı ile teşebbüslere yaptırım uygulamaktadır. Bu yaptırımlar hem idare hukuku hem de özel hukukta geçerli olan yaptırımlardır. Bir gerçek ya da tüzel kişinin teşebbüsün Pazarın paylaşımına yönelik anlaşmalardan zarar görmesi halinde Rekabet Kuruluna durumu şikayet hakkı bulunmaktadır. Rekabet Kurulu, yaptığı inceleme sonucunda rekabeti sınırlamak ya da etkilemek amacıyla pazarın paylaşıldığına ve bu paylaşım nedeniyle rekabetin etkilendiğine karar vermesi halinde pazarın paylaşımında aktif olan teşebbüslere idari para cezası verebilir. Zararı oluşan gerçek ya da tüzel kişiler uğradıkları zararı ispat etmeleri halinde Mahkeme kanalıyla zararlarının tazminine başvurma hakları bulunmaktadır. Çalışmamızın son kısmında, yaptığımız incelemeleri değerlendirerek vardığımız sonuçlar özetmiştir. Çalışmamızda ulaştığımız sonuçlardan birisi giriş engelleri kavramının yaygın inanışın aksine mutlaka olumsuz bir kavram olarak değerlendirilmemesi gerektiğidir. Bir piyasaya yeni girişlerin olmamasının nedeni pazarın girişlerin çekici olmayacağı kadar rekabetçi olması da olabilmektedir. Piyasada yaşanan etkin rekabet sürecinin sonucunda ortaya çıkan giriş engelleri illegal olarak değerlendirilmemelidir. Bu unsurların girişleri engellemediği söylenmemektedir; ancak rekabetçi süreçte ortaya çıkan faktörler örneğin, patent, know-how gibi unsurlar, rakipler tarafından aranan unsurlar olmaktadır ve bu unsurları rakiplerin elde edememesi, piyasa dışında kalmalarına sebep olmaktadır. Giriş engelleri değerlendirilirken iktisadi teşvik unsurlarını, yenilikçiliği, icatçılığı besleyen rekabetin zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Çünkü iktisadi ve toplumsal gelişmenin bu en önemli dinamiğinin engellenmesi söz konusu olabilir. Çalışmamızın pazarın paylaşımına ve pazara girişin engellenmesine yönelik anlaşmalarla ilgili ulaştığı sonuç ise söz konusu anlaşmaların gerek Türk Rekabet Hukuku'nda gerek AT Rekabet Hukukunda kendini belli olaylarda, belirli bir pazar içinde gerçekleşerek ortaya koyabildikleridir. Kısacası, her olay ve pazarın koşulları ayrı bir fenomen olarak farklı bir incelemeye gerek duymaktadır. Bu sebeple, pazarın paylaşımına ve pazara girişin engellenmesine yönelik anlaşmaların incelenmesi, somut olaylar değerlendirilerek ortaya çıkan bir metotla ve çeşitli kıstaslarla yapılabildiğidir.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is market sharing in competition law and agreements to prevent entry to the market. The concept of“competition”is at the core of Competition Law. Wherever there are people in life, there is competition. We can define the notion of competition, which stands side by side with the phenomenon of excess and deficiency of harm, as a“race”that takes place in an environment where there are various freedoms on the one hand and restrictions on the other. When“competition”is mentioned, the concepts of“perfect competition”and“viable competition”come to the fore. A perfectly competitive market structure includes: a large number of buyers and sellers (which is called the“atomicity”condition); availability of full information (known as the“transparency”condition); full mobility of goods and production factors (known as the“mobility”condition); the fact that every seller has the same type of product which is identical in nature (known as the“homogeneity”condition); the precondition that all actors will act rationally, (which is called the“rationality”condition); sectoral and geographical freedom of entry and exit to the markets; the neutrality of the state, and the condition for the state to produce public goods. In a perfectly competitive market, there are many vendors selling certain products. The barrier to entry is not cost. For the same product sold by different sellers, all aspects other than price are decisive. They are the parties that accept the price of the product. Since the conditions of perfect competition seem far from real-life phenomena, the concept of“workable (effective) competition”has been developed as a more realistic idea. Workable (effective) competition is a concept that includes ensuring consumer sovereignty, ensuring efficiency in resource allocation, ensuring freedom of choice, encouraging innovations, making income distribution more fair, ensuring democracy in the economy, making regulations more effective, rewarding the successful ones, and eliminating the unsuccessful ones from the market. Effective competition is more applicable in the real economy. It is up to the players to determine the price. In this context, conditions such as potential competition, supplier entrances and exits, absence of agreements between buyer and seller competitors, and quality competition through product differentiation come to the fore. In systems with a free market economy, competition policies generally aim to prevent concentration in the market in order to protect the economic freedom of undertakings, to protect the competitive structure of the market, to enable small and medium-sized enterprises to continue their activities in the market against large enterprises, and as a result, to provide the maximum benefit to consumers in this process. What is aimed with competition is a market in which there are many buyers and sellers and none of them has the power to affect the price alone, and at the same time, the homogeneous information flow of the goods is complete and there are no barriers to entry into the market. The subject of competition law is to take the necessary measures to create the conditions for competition and to ensure that undertakings operating in markets where these conditions are not met act as if they are operating in the competitive market. Competition law is the whole of the rules set by the state to establish and protect the free competition environment. Its purpose is to establish and maintain an effective free competition order in order to ensure efficient resource allocation. The aim of the Law on the Protection of Competition (Rekabetin Korunması Hakkında Kanun) is to ensure the protection of competition by making the necessary legal arrangements. This is because competition not only ensures the efficient use of resources in a market economy, but also results in a price decrease among the competing goods and causes the enterprises that want to have a larger share in this market to increase the quality of their products and to use new technologies in production. This dynamism brought about by the free competitive structure ensures the continuous and balanced development of the country's economy. The decrease in prices and the increase in quality provide social benefits such as protecting the consumers and the whole society. Competition law rules aim to protect and ensure the functionality of competition, which is an indispensable element of a free market economy. In a system where there are no regulations regarding the protection of competition, it would not be realistic to talk about a market economy. Market conditions are important for competition to exist in a market. In markets with barriers to entry, competition tends to decrease and disappear. As a result, concentration and monopolization occur. Competition helps protect small businesses by removing barriers to entry. Competition is the main central element of the policy implemented to ensure and protect market operability in the market economy that exists in our country, Turkey, and can be briefly defined as“the economic order in which is directed based on economic market dynamics”. The Law No. 4054 on the Protection of Competition (RKHK) regulates the rules to be applied in order to establish and maintain a healthy competitive environment in all of the goods and services markets within the borders of the Republic of Turkey. Agreements between undertakings that aim to directly or indirectly prevent, distort or restrict competition in a certain goods or service market, or that cause or may cause such an effect, are one of the main prohibitions set forth in the RKHK. This study examines agreements between enterprises included in the first prohibition area of RKHK, and especially the“Agreements for market sharing between enterprises and prevention of entry to the market”which constitute a group of anti-competitive agreements that are listed in an exemplary way in paragraph 2 of Article 4 of the RKHK. In the first part of our study, the agreements restricting competition in Turkish Competition Law are discussed in comparison with the decisions of The Court of Justice of the European Union and the Commission. Because, the RKHK has been prepared on the basis of the European Community (EC) Competition Law in order to ensure legal parallelism within the framework of the Turkey's membership process to the European Community. The similarities between the Turkish Competition Law and the EC Competition Law are much more prominent than the parallelism between the two legal orders realized with political concerns. Most of the RKHK and Turkish Competition Authority (RK) communiqués and other regulations are literal translations of the EC legislation. As a matter of fact, Article 4 of the RKHK, regarding the limitation, restriction and prevention of competition, just like the first paragraph of Article 85 of the Treaty of Rome, forbids the rival undertakings' freedom to act independently as a result of the relations among themselves, which results in a common attitude among themselves and which affects the actions of other rival undertakings. In addition, the decisions of the EC Commission and the Court of Justice on competition law can guide the Turkish Competition Authority. Taking into account the practices and decisions of these bodies, which have a history of 30 years, is of great benefit both to save time and to make progress on the path of integration with Europe. The Turkish competition legislation and doctrine, as well as the decisions of the Turkish Competition Authority, carefully monitor and follow the innovations in the EC Competition Law. The Competition Authority applies the Competition Law systematically through its decisions, taking into account the EC jurisprudence. Thus, foreign enterprises investing in Turkey as well as domestic enterprises and consumers trade with the sense of confidence provided by the protection of competition in the market. For all these reasons, in this study, the application of Turkish Competition Law is discussed by comparing it with the European Community Competition Law. In this context, this study asks, in terms of both Turkish Competition Law and EC Competition Law, who should be accepted as a“party”in these agreements, or in other words, who are the“parties”and what the elements, purposes and effects of the agreements should exist in order to be able to talk about the existence of an agreement restricting competition. In the second part, which forms the center of our study, agreements restricting competition for market sharing and preventing market entry are discussed. As a matter of fact, it is a possibility that undertakings that cannot reduce their costs and fall behind their competitors in terms of price and quality, faced with losing their market share, give up the competition among themselves and increase their profits together in order to stay in the market. In order to continue their activities despite the presence of their existing competitors in the market, undertakings may make secret or open agreements regarding geographical region sharing and customer sharing in order to guarantee the behavior of their competitors in the market, even if it is prohibited. In addition, it is possible that undertakings prevent new entrants to the market so that existing competitors do not increase and their income from the market does not decrease. As a result of such agreements, consumers are harmed by the reduction in the production amount or the setting of high prices. The undertakings that guarantee the prices through the agreements between them may also harm consumers by giving up competing to improve the quality and variety of the products or the ease of distribution. Thus, competitors who are out of the deal cannot stand the low prices and are pushed out of the market. The sharing of regions or customer groups by undertakings also disrupts the competitive environment and leads to a narrowing in consumer preferences. Particularly, the sharing of markets through horizontal agreements creates extremely harmful effects such as the elimination of competition between rival undertakings, the monopoly-like position of undertakings in terms of designated markets, and the limitation of the freedom of trade and choice of buyers or consumers. The third and last part of our study focuses on the sanctions to be applied to the agreements restricting competition for the prevention of entry by market sharing. In order for a violation of competition to occur through agreements between undertakings, it is sufficient to have the aim of preventing, distorting or restricting competition directly or indirectly, or to cause or may cause such an effect even if it does not have such a purpose. The occurrence of a harmful result is not necessary. In case of the existence of agreements to prevent entry to the market, and to share the market from agreements restricting competition, the Competition Authority imposes sanctions on undertakings in its capacity of being the protector of the competition. These sanctions are valid in both administrative law and private law. A real or legal person has the right to complain to the Competition Authority in case the undertaking suffers from the agreements on market sharing. If the Competition Authority decides that the market is shared in order to limit or affect competition as a result of its examination and that competition is affected by this sharing, it may impose administrative fines on undertakings active in market sharing. Natural or legal persons who have suffered damage have the right to apply for compensation through the Court if they prove the damage they have suffered. In the last part of our study, we summarize the results we reached by evaluating the examinations we made. One of the results we reached in our study is that, contrary to popular belief, the barriers to entry to the market should not always be considered as a negative concept. The reason for the absence of new entrants to a market may also result from the fact that the market is so competitive that entry is not attractive. The barriers to entry that arise as a result of the effective competition process in the market should not be considered illegal. It is not said that these elements do not block the entrances; however, the factors that emerge in the competitive process, such as patents and know-how, are the elements sought by the competitors, and the inability of the competitors to obtain these elements cause them to stay out of the market. While evaluating the barriers to entry, care should be taken not to harm the competition that feeds economic incentives, innovation and invention. Indeed, it is possible to harm this most important dynamic of economic and social development. The conclusion of our study regarding the agreements for sharing the market and preventing entry to the market is that the agreements in question can manifest themselves both in Turkish Competition Law and in the EC Competition Law by taking place in certain cases, within a certain market. In short, each event and market conditions require a different analysis as a separate phenomenon. For this reason, the examination of the agreements for sharing the market and preventing entry to the market should be made with a case-by-case method and various criteria that emerge by evaluating concrete events. L'objet de cette étude est le partage de marché dans le droit de la concurrence et les accords visant à empêcher l'entrée sur le marché. Le concept de « concurrence » est au cœur du droit de la concurrence. Partout où il y a des gens dans la vie, il y a de la concurrence. On peut définir la notion de concurrence, qui côtoie le phénomène d'excès et d'insuffisance de nuisance, comme une « course » qui se déroule dans un environnement où se côtoient diverses libertés d'une part et des contraintes d'autre part. Lorsque la « concurrence » est mentionnée, les concepts de « concurrence parfaite » et de « concurrence viable » viennent au premier plan. Une structure de marché parfaitement concurrentielle comprend : un grand nombre d'acheteurs et de vendeurs (ce que l'on appelle la condition « d'atomicité ») ; disponibilité d'informations complètes (condition connue sous le nom de condition de“transparence”) ; pleine mobilité des biens et des facteurs de production (condition dite de“mobilité”) ; le fait que chaque vendeur a le même type de produit qui est de nature identique (condition dite « d'homogénéité ») ; la condition préalable que tous les acteurs agiront rationnellement (que l'on appelle la condition de « rationalité ») ; la liberté sectorielle et géographique d'entrée et de sortie des marchés ; la neutralité de l'État et la condition pour que l'État produise des biens publics. Dans un marché parfaitement concurrentiel, de nombreux vendeurs vendent certains produits. La barrière à l'entrée n'est pas le coût. Pour un même produit vendu par différents vendeurs, tous les aspects autres que le prix sont déterminants. Ce sont les parties qui acceptent le prix du produit. Étant donné que les conditions d'une concurrence parfaite semblent éloignées des phénomènes réels, le concept de «concurrence viable (efficace)» a été développé comme une idée plus réaliste. La concurrence viable (efficace) est un concept qui comprend la garantie de la souveraineté des consommateurs, l'efficacité de l'allocation des ressources, la garantie de la liberté de choix, l'encouragement des innovations, une distribution des revenus plus équitable, la garantie de la démocratie dans l'économie, l'amélioration de l'efficacité des réglementations, la récompense de celles qui réussissent, et éliminer ceux qui n'ont pas réussi du marché. La concurrence effective s'applique davantage à l'économie réelle. C'est aux joueurs de déterminer le prix. Dans ce contexte, des conditions telles que la concurrence potentielle, les entrées et sorties de fournisseurs, l'absence d'accords entre les concurrents acheteurs et vendeurs et la concurrence de qualité par la différenciation des produits sont mises en avant. Dans les systèmes à économie de marché, les politiques de concurrence visent généralement à empêcher la concentration du marché afin de protéger la liberté économique des entreprises, de protéger la structure concurrentielle du marché, de permettre aux petites et moyennes entreprises de poursuivre leurs activités dans le marché contre les grandes entreprises et, par conséquent, de fournir le maximum d'avantages aux consommateurs dans ce processus. Ce que vise la concurrence, c'est un marché sur lequel il y a de nombreux acheteurs et vendeurs et aucun d'eux n'a le pouvoir d'influer seul sur le prix, et en même temps, le flux d'informations homogène des marchandises est complet et il n'y a pas d'obstacles à l'entrée sur le marché. L'objet du droit de la concurrence est de prendre les mesures nécessaires pour créer les conditions de la concurrence et pour garantir que les entreprises opérant sur des marchés où ces conditions ne sont pas remplies agissent comme si elles opéraient sur le marché concurrentiel. Le droit de la concurrence est l'ensemble des règles fixées par l'État pour établir et protéger l'environnement de la libre concurrence. Son objectif est d'établir et de maintenir un ordre de libre concurrence efficace afin d'assurer une allocation efficace des ressources. L'objectif de la loi sur la protection de la concurrence (Rekabetin Korunması Hakkında Kanun) est d'assurer la protection de la concurrence en prenant les dispositions juridiques nécessaires. En effet, la concurrence assure non seulement l'utilisation efficace des ressources dans une économie de marché, mais entraîne également une baisse des prix des biens concurrents et amène les entreprises qui souhaitent avoir une plus grande part de ce marché à accroître la qualité de leurs produits et utiliser les nouvelles technologies dans la production. Ce dynamisme induit par la libre structure concurrentielle assure le développement continu et équilibré de l'économie du pays. La baisse des prix et l'augmentation de la qualité procurent des avantages sociaux tels que la protection des consommateurs et de l'ensemble de la société. Les règles du droit de la concurrence visent à protéger et à garantir la fonctionnalité de la concurrence, qui est un élément indispensable d'une économie de marché libre. Dans un système où il n'existe aucune réglementation concernant la protection de la concurrence, il ne serait pas réaliste de parler d'économie de marché. Les conditions du marché sont importantes pour que la concurrence existe sur un marché. Sur les marchés avec des barrières à l'entrée, la concurrence a tendance à diminuer et à disparaître. Il en résulte une concentration et une monopolisation. La concurrence aide à protéger les petites entreprises en supprimant les barrières à l'entrée. La concurrence est le principal élément central de la politique mise en œuvre pour assurer et protéger l'opérabilité du marché dans l'économie de marché qui existe dans notre pays, la Turquie, et peut être brièvement définie comme“l'ordre économique dans lequel est dirigé en fonction de la dynamique économique du marché”. La loi n° 4054 sur la protection de la concurrence (RKHK) réglemente les règles à appliquer afin d'établir et de maintenir un environnement concurrentiel sain sur tous les marchés de biens et de services à l'intérieur des frontières de la République de Turquie. Les accords entre entreprises qui visent directement ou indirectement à empêcher, fausser ou restreindre la concurrence sur un certain marché de biens ou de services, ou qui causent ou peuvent causer un tel effet, sont l'une des principales interdictions énoncées dans la RKHK. Cette étude examine les accords entre entreprises inclus dans le premier domaine d'interdiction de RKHK, et plus particulièrement les « Accords de partage de marché entre entreprises et d'interdiction d'entrée sur le marché » qui constituent un ensemble d'accords anticoncurrentiels répertoriés de manière exemplaire dans paragraphe 2 de l'article 4 de la RKHK. Dans la première partie de notre étude, les accords restreignant la concurrence dans le droit turc de la concurrence sont examinés en comparaison avec les décisions de la Cour de justice de l'Union européenne et de la Commission. En effet, la RKHK a été préparée sur la base du droit de la concurrence de la Communauté européenne (CE) afin d'assurer un parallélisme juridique dans le cadre du processus d'adhésion de la Turquie à la Communauté européenne. Les similitudes entre le droit turc de la concurrence et le droit communautaire de la concurrence sont bien plus importantes que le parallélisme entre les deux ordres juridiques réalisé avec des préoccupations politiques. La plupart des communiqués et autres règlements de la RKHK et de l'Autorité turque de la concurrence (RK) sont des traductions littérales de la législation communautaire. En effet, l'article 4 du RKHK, relatif à la limitation, à la restriction et à l'empêchement de la concurrence, tout comme l'article 85, premier alinéa, du traité de Rome, interdit aux entreprises rivales la liberté d'agir de manière indépendante du fait de la relations entre elles, qui se traduit par une attitude commune entre elles et qui affecte les actions d'autres entreprises rivales. En outre, les décisions de la Commission des CE et de la Cour de justice sur le droit de la concurrence peuvent guider l'Autorité turque de la concurrence. La prise en compte des pratiques et des décisions de ces instances, qui ont une histoire de 30 ans, est d'un grand intérêt à la fois pour gagner du temps et pour progresser sur la voie de l'intégration à l'Europe. La législation et la doctrine turques en matière de concurrence, ainsi que les décisions de l'Autorité turque de la concurrence, surveillent et suivent attentivement les innovations du droit communautaire de la concurrence. L'Autorité de la concurrence applique systématiquement la loi sur la concurrence dans ses décisions, en tenant compte de la jurisprudence communautaire. Ainsi, les entreprises étrangères qui investissent en Turquie ainsi que les entreprises nationales et les consommateurs commercent avec le sentiment de confiance procuré par la protection de la concurrence sur le marché. Pour toutes ces raisons, dans cette étude, l'application du droit turc de la concurrence est discutée en la comparant au droit communautaire de la concurrence. Dans ce contexte, cette étude demande, en termes à la fois du droit turc de la concurrence et du droit communautaire de la concurrence, qui devrait être accepté comme une « partie » dans ces accords, ou en d'autres termes, qui sont les « parties » et quels sont les éléments, objectifs et les effets des accords doivent exister pour pouvoir parler de l'existence d'un accord restreignant la concurrence. Dans la deuxième partie, qui constitue le centre de notre étude, les accords restreignant la concurrence pour le partage du marché et empêchant l'entrée sur le marché sont discutés. En effet, il est possible que des entreprises qui ne peuvent pas réduire leurs coûts et accusent un retard de prix et de qualité sur leurs concurrents, confrontées à la perte de leur part de marché, abandonnent la concurrence entre elles et augmentent ensemble leurs bénéfices afin de rester sur le marché. Afin de poursuivre leurs activités malgré la présence de leurs concurrents existants sur le marché, les entreprises peuvent conclure des accords secrets ou ouverts concernant le partage de régions géographiques et le partage de clients afin de garantir le comportement de leurs concurrents sur le marché, même s'il est interdit. En outre, il est possible que des entreprises empêchent de nouveaux entrants sur le marché de sorte que les concurrents existants n'augmentent pas et que leurs revenus du marché ne diminuent pas. À la suite de tels accords, les consommateurs sont lésés par la réduction du volume de production ou la fixation de prix élevés. Les entreprises qui garantissent les prix par le biais d'accords entre elles peuvent également nuire aux consommateurs en renonçant à la concurrence pour améliorer la qualité et la variété des produits ou la facilité de distribution. Ainsi, les concurrents qui ne sont pas d'accord ne supportent pas les bas prix et sont évincés du marché. Le partage des régions ou des groupes de clients par les entreprises perturbe également l'environnement concurrentiel et conduit à un resserrement des préférences des consommateurs. En particulier, le partage des marchés par le biais d'accords horizontaux crée des effets extrêmement néfastes tels que l'élimination de la concurrence entre entreprises concurrentes, la position de monopole des entreprises en termes de marchés désignés et la limitation de la liberté des échanges et du choix des acheteurs ou des consommateurs . La troisième et dernière partie de notre étude porte sur les sanctions à appliquer aux accords restreignant la concurrence pour empêcher l'entrée par partage de marché. Pour qu'une violation de la concurrence se produise par le biais d'accords entre entreprises, il suffit qu'elle ait pour but d'empêcher, de fausser ou de restreindre la concurrence directement ou indirectement, ou qu'elle cause ou puisse causer un tel effet même si elle n'a pas un tel but . L'apparition d'un résultat nocif n'est pas nécessaire. En cas d'existence d'accords visant à empêcher l'entrée sur le marché et à se partager le marché des accords restreignant la concurrence, l'Autorité de la concurrence sanctionne les entreprises en sa qualité de protecteur de la concurrence. Ces sanctions sont valables tant en droit administratif qu'en droit privé. Une personne physique ou morale a le droit de porter plainte auprès de l'Autorité de la concurrence si l'entreprise souffre des accords de partage de marché. Si l'Autorité de la concurrence décide que le marché est partagé afin de limiter ou d'affecter la concurrence à la suite de son examen et que la concurrence est affectée par ce partage, elle peut imposer des amendes administratives aux entreprises actives dans le partage du marché. Les personnes physiques ou morales qui ont subi un dommage ont le droit de demander réparation auprès du tribunal si elles prouvent le dommage qu'elles ont subi. Dans la dernière partie de notre étude, nous résumons les résultats auxquels nous sommes parvenus en évaluant les examens que nous avons effectués. L'un des résultats auxquels nous sommes parvenus dans notre étude est que, contrairement aux idées reçues, les barrières à l'entrée sur le marché ne doivent pas toujours être considérées comme un concept négatif. La raison de l'absence de nouveaux entrants sur un marché peut également résulter du fait que le marché est si concurrentiel que l'entrée n'est pas attrayante. Les barrières à l'entrée qui résultent d'un processus de concurrence efficace sur le marché ne doivent pas être considérées comme illégales. Il n'est pas dit que ces éléments ne bloquent pas les entrées ; cependant, les facteurs qui émergent dans le processus concurrentiel, tels que les brevets et le savoir-faire, sont les éléments recherchés par les concurrents, et l'incapacité des concurrents à obtenir ces éléments les pousse à rester en dehors du marché. Lors de l'évaluation des barrières à l'entrée, il convient de veiller à ne pas nuire à la concurrence qui alimente les incitations économiques, l'innovation et l'invention. En effet, il est possible de nuire à cette dynamique la plus importante du développement économique et social. La conclusion de notre étude concernant les accords de partage du marché et d'interdiction d'entrée sur le marché est que les accords en question peuvent se manifester à la fois dans le droit turc de la concurrence et dans le droit communautaire de la concurrence en ayant lieu dans certains cas, au sein d'un certain marché. En bref, chaque événement et chaque condition de marché nécessitent une analyse différente en tant que phénomène distinct. Pour cette raison, l'examen des accords de partage du marché et d'interdiction d'entrée sur le marché doit être fait avec une méthode au cas par cas et différents critères qui ressortent de l'évaluation d'événements concrets.
Benzer Tezler
- Fikri Mülkiyet Hakları kapsamında hakim durumun kötüye kullanılması
Abuse of dominant position by means of the Intellectual Property Rights
AYÇA TÜRKCAN
- Avrupa Birliği (topluluk) Hukukunda devlet yardımları
State aids in the European Union (communities) Law
NAZLI MELİS AKSAN AYDURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MELTEM KUTLU GÜRSEL
- Rekabet Hukukunda teşebbüsler ve teşebbüslerin hakim durumunun tespiti
The undertakings in Competition Law and the determination of dominant position
NAZMİ OCAK
- Haksız rekabetten doğan kanunlar ihtilafı
The conflict of laws pertaining to the unfair competition
BENGÜL KAYIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİLAY UZUNALLI
- Türk ve Avrupa Topluluğu Rekabet Hukukunda birleşme ve devralmaların denetlenmesi
The Control of merger and acquisition in the European Community and Turkish Competition Law
PELİN GÜVEN