Irak'ın anayasal yapısında Türkmenlerin hukuki pozisyunu
The constitutional structure of the legal position of the Turkmen of Iraq
- Tez No: 257745
- Danışmanlar: PROF. DR. ATTİLA ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Law, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Anayasa Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Birinci Dünya savaşı ile birlikte Ortadoğu da petrol yataklarının bulunduğu bölgeleri kendi kontrolünde tutmakta karalı olan İngilizler ,Türkiye'yi bölgeden uzaklaştırmak için Türkmenlerin yoğun yaşadığı bölgeyi Musul,Erbil ve Kerkük'ü Lozan görüşmelerinin dışında tutmayı başardı.1926 yılında imzalanan Ankara Anlaşması ile Musul bölgesi İngiltere mandasındaki Irak'a bırakılmıştı.Bu tarihten sonra Irak'ta Türkmenlerin siyasi varlığını İngilizler tarafından yok edilmeye çalışıyordu. 1925 ila 1970 yılları arasında kalan dönem içerisinde beş anayasa hazırlanmış ve yürürlüğü konulmuştur. Bunlar; Irak Kanun-i Esasisi (1925 Yılı Krallık Anayasası), 1958 Yılı Irak Geçici Anayasası, 1964, 1968 ve 1970 yıllarına ait anayasalardır. Bunların yanında 1990 yılında da bir anayasa projesi hazırlanmıştır. Ancak bu anayasaların hiç biri, Türkmenlerin, Irak'taki varlığına ve haklarına değinmemiştir. Sadece 1970 Anayasası, Irak toprak birliği kapsamında bütün azınlıkların meşru haklarını tanıyan bir hüküm içermiştir. Söz konusu hüküm, 1990 yılı anayasa projesinde de yer alıyordu. 1970 Anayasası ve 1990 yılına ait Anayasa projesi sadece bu hükme yer vermekle yetinip ?azınlık? ve ?meşru haklar? kavramının açıklamasını içermemiştir.Bütün bu anlatılanların yanına, Irak Cumhuriyeti'nin kuruluşundan beri Türkmenlere uygulanan mezalim ve haksızlıkları da ekleyebiliriz. Yıllar geçtikçe ve yöneticiler değiştikçe, bu baskıcı ve zalimce uygulamalar da artmıştır ,Türkmenlere her türlü siyasi ve askeri baskılar yapıldı. Irak Devleti'nin kurulmasından sonra Irak'ta iktidar olan Arap yönetimleri,Türkmenleri siyasi yaşamdan uzak tutmaya çalışmıştır.Türkmenlerin baskı altında tutulması,Türkmenlerin 1958 yılına kadar süren kraliyet döneminde siyasetten uzak durmaya ve içlerine kapanmasına neden olmuştur.Bu tarihten sonra Irak'ta cumhuriyetin kurulması Türkmenler açısından önemli bir gelişmedir.Bu dönemde Türkmenler ,siyasi yaşama atılmak amacıyla harekete geçmiştir.Ancak ,Arap yönetimlerinin Türkmenlere yönelik baskıcı politikaları,Türkmenlerin girişimlerini sonuçsuz bırakmıştır.Genel olarak bakıldığında ,Irak'ı yöneten Arap yönetimleri :Irak'ı bir Arap ülkesi olarak görmüş,Türkmenleri ve diğer etnikleri baskı altında tutmuş ve Araplaştırmaya çalışmıştır.1979 yılında iktidarı ele geçiren Bass rejiminin iktidar olmasıyla artmıştır.Bu dönemde Iraklı Türkmenlere karşı katilamlar ve insanlık disi suçlar işlenmiştir.Türkmenler Araplaştırılmaya çalışmış,yerlerinden göç ettirilmiş ve önde gelen liderleri idam edilmiştir.Bugün Türkmenler önemli ve tarihi günler yaşamaktadır.Türkmenlerin kaderini belirleyecek önemli siyasi gelişmelerle karşı karşıya gelmektedir.Geçmişte olduğu gibi bugün de Irak'ın siyasi yapılanmasında büyük rol oynayan ABD ve İngilizler,özel olarak Türkmenleri gündem dışı tutmaya çalışmaktadırlar.Aynı politikayı işgalçilerin işbirlikçileri Kürt grupları da izlemektedirler.Türkmenleri Irak'ın siyasi sahasından silmek ve yok etmek isteyen Kürtler,Türkmenlerin yaşadıkları Türkmeneli bölgeleri Kürtleştirmek ve ele geçirmek, Musul ve Kerkük petrollerine sahip olmak için çaba harcamaktadırlar.Bu nedenle Irak'ın kuzeyini bağımsız bir Kürt devletine dönüştürmek isteyen tüm girişimlerin dolaylı olarak bölge ülkelerinin toprak bütünlüğünü de hedefleyen ve olumsuz etkileyen bir tehdit olduğunu gözden kaçırmamak gerekir.8 Temmuz 2004 tarihinde yayımlanan Irak Geçiş Devlet idaresi Kanunu, Türkmenlerin varlık ve haklarını tanıyan, yönetim, siyasi ve kültürel haklarını güvence altına alan ve Türkmence dilinde eğitim olanağını tanıyan ilk yerel anayasa niteliğindedir. Irak Geçiş Dönemi Yönetimi Kanunu ve Irak'ın 2005 Yılı Anayasasını incelersek Türkmenleri ilgilendiren konularısa ,Kerkük Meselsi Türkmence Eğitim Hakkı ,Resmi Dil olarak,idari,Kültürel, Siyasi ve Eğitimsel Haklar ,Türkmenler yeni Irak'ta siyasi ve kültürel haklarının tanınması amacıyla mücadele etmektedir.Türkmenlerin temel politikası,Irak'ın toprak bütünlüğünün sağlanmasıdır.Ancak 2003 yılından sonraki döneme bakıldığında ,Türkmenlerin yeni Irak'ta önemli bir role sahip oldukları söylenemez.
Özet (Çeviri)
The English who were determined to control the oil reservoirs in the MiddleEast by the World War I succeeded to omit Turkey from the treaty of Lausanneregarding Mosul, Erbil, and Kirkuk where the Turkmens were densely populatedin order to remove Turkey from the region. Mosul region was left to Iraq that wasunder English mandate by Ankara Treaty signed in 1926. After this date, thepolitical existence of Turkmens in Iraq was tried to annihilate by the English.Between 1925 and 1970, five constitutions were prepared and brought intoforce. These constitutions are Basic Law of Iraq ( Iraq Kingdom Constitution in1925), Temporary Constitution of Iraq in 1958), and the constitutions belongedto the years 1964, 1968, and 1970. besides these, in 1990 an constitutionsproject was prepared. However, none of these constitutions was mentionedabout the existence and rights of the Turkmens in Iraq. Only in the constitutionof 1970 there is a rule which recognizes the legal rights of all minorities in thescope of the territorial integrity of Iraq. The mentioned rule also took part in theconstitution of 1990. The constitution projects belonged to the years 1970 and1990 were only putting this rule into words, but they did not explain the terms of?Minority? and ?Legal rights?. Besides all these events, we can also add theoutrages and unjustness done to Turkmens beginning from the foundation ofRepublic of Iraq. Year by year and more and more these outrages and tyrannousbehaviors increased. All kind of political and military pressures have beenapplied to the Turkmens. After the foundation of Iraq State, the ArabicAuthorities in Iraq has tried to remove the Turkmens from the political life.Pressing the Turkmens close caused to be far from political life and to becomeintroverted during the kingdom period lasted until the year 1958. following thisdate, the foundation of the republic is an important improvement for Turkmens.In this period the Turkmens started to move in taking place in the politicalarena. But because of the tyrannous policies of the Arabs, these attempts becameinconclusive. Generally, the Arab governments who ruled the Iraq consideredthe Iraq as an Arab country and they pressured the Turkmens and other ethnicalgroups and they tried to execute an arabization policy. This pressure wasincreased by coming into power of Baath Party in 1979. In this period there weremassacres and crimes against humanity. The Turkmens were tried to bearabized and they are forced to move away from their homes and their leaderswere executed.In these days the Turkmens have been living in an important and historicalperiod. There are the political improvements leading to form the destiny ofTurkmens. As it happened in the past, the English and US that play animportant role in the political structure of the region try to keep the Turkmensaway from the agenda. The same policy is followed by the Kurdish groups whoare the collaborator of the occupants. The Kurds who want to annihilate theTurkmens from the political arena of Iraq make an effort to kurdishize andcapture the Türkmeneli region where the Turkmens live in, and also they want totake possession of the oil of the Kirkuk and Mosul. Therefore, it must not begone unnoticed that all attempts that aim to constitute a Kurdish state in thenorthern part of Iraq are to be considered as a threat aiming the territorialintegrity of the countries located in the region.The State Transition Law of Iraq issued on 8th of July 2004 is a local constitutionwhich recognizes the existence and the rights of Turkmens and make certain ofthe administrative, political, and cultural rights and provide an opportunity ineducating in Turkmen language. If we research the Transition Period Law of Iraqand the Constitution of 2005, we see the subjects that are regarding theTurkmens as Kirkuk issue, education in Turkmen Language, using Turkmenlanguage as an official language, cultural and political rights. The Turkmenshave been struggling to put their political and cultural rights through in new Iraq.The fundamental policy of the Turkmens in Iraq is that the territorial integrity ofIraq should be established. However, it is hard to say that the Turkmens have animportant role in new Iraq, evaluating the period after 2003
Benzer Tezler
- 2005 Irak Anayasası ve anayasal gerçeklik ışığında Irak Cumhuriyeti'nde devletin yapısı
The state structure in the Republic of Iraq in light of the constitutional reality and the Iraqi Constitution in 2005
OMAR ALAA MOHAMMED AL-JASIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
HukukSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL METİN
- Birleşik devlet modeli ve Irak uygulaması
United state model and Iraq's application
ADIL SAKRAN ZINE EL ABDIN ZINE EL ABDIN
- Silahların gölgesinde siyaset: Bir komitacı olarak Yakup Cemil Bey
Politics in the shadow of guns: Yakup Cemil Bey as a conspirator
ÖMER FARUK ATILGAN
- Türk dış politikası karar alma mekanizmasının işleyişi: II.Körfez Krizi (2003)
The process of decision making mechanism in Turkish foreign policy: The sample of Gulf Crisis (2003)
MUHARREM AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Kamu YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. EROL KURUBAŞ