Geri Dön

Evli bireylerde kendi ebeveynlerini algılama biçimleri, erken dönem uyum bozucu şemalar ve eşe yönelik değerlendirmeler arasındaki ilişkiler: Şema terapi modeli çerçevesinde bir inceleme

The relationships between early maladaptive schemas, perceived parenting styles, and partner evaluations in married individuals: An investigation through the schema therapy model, master?s thesis

PDF İndir

  1. Tez No: 258345
  2. Yazar: MELİS CANER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. GONCA SOYGÜT
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 237

Özet

Bu çalışmada, evli bireylerde, algılanan ebeveynlik biçimleri, erken dönem uyum bozucu şemalar ve eşe yönelik değerlendirmeler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada ayrıca, erken dönem uyum bozucu şemaların algılanan ebeveynlik biçimleri ve eşe yönelik değerlendirmeler arasında aracı bir rolünün olup olmadığı sorusuna yanıt aranmıştır. Evlilik süreleri en az 2 yıl olan evli bireyler 171 kişi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bu örnekleme kartopu örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Aktarılan değişkenlerin ölçülmesi amacıyla katılımcılara Young Ebeveynlik Ölçeği (YEBÖ), Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), Birtchnell Eş Değerlendirme Ölçeği (BEDÖ) ve demografik bilgi formu uygulanmıştır.Araştırmanın temel sorularını yanıtlamak amacıyla yürütülen regresyon analizleri sonucunda, anneye ilişkin algılanan Aşırı Koruyucu/Evhamlı, Küçümseyici/Kusur Bulucu ve Cezalandırıcı ebeveynlik biçimleri ile babaya ilişkin algılanan Aşırı Koruyucu/Evhamlı, Küçümseyici/Kusur Bulucu ve Değişime Kapalı/Duyguları Bastıran ebeveynlik biçimlerinin eşe yönelik değerlendirmelerde Bağımlılık, Kopukluk, Kontrolcülük boyutlarını yordadığı görülmüştür. Kuramsal açıdan beklenmedik bir bulgu olarak erkeklerde ebeveynin Aşırı Koruyucu/Evhamlı olarak algılanmasının eşin Güvenilebilir olarak değerlendirilmesinde de yordayıcı olduğu görülmüştür. Eşe yönelik değerlendirmelerin hangi erken dönem uyum bozucu şema alanları tarafından yordandığına ilişkin analizlerde de, Kopukluk/Reddedilmişlik, Zedelenmiş Otonomi ve Diğerleri Yönelimlilik şema alanlarının eşe yönelik değerlendirmelerde Bağımlılık, Kopukluk, Kontrolcülük boyutlarını yordadığı görülmüştür. Erken dönem uyum bozucu şemaların aracı rollerini ortaya koymak amacıyla yürütülen hiyerarşik regresyon analizi sonuçları ise, şema alanlarının algılanan ebeveynlik biçimleri ile eşe yönelik değerlendirmeler arasında aracı bir rolünün olduğunu göstermiştir. Ayrıca eşe yönelik değerlendirmelerin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amacıyla yapılan t-testleri sonucunda, kadınların eşlerini erkeklere göre daha az Bağımlı, Kopuk ve Kontrolcü; daha fazla Güvenilebilir olarak değerlendirdikleri görülmüştür.Sonuç olarak, bulgular evlilikte ilişki biçimlerinin algılanan ebeveynlik biçimleri ve erken dönem uyum bozucu şemalarla ilişkili olabileceğini göstermiştir. Ayrıca şema alanlarının algılanan ebeveynlik biçimleri ve eşe yönelik değerlendirmeler arasında aracı rolü olabileceği görülmüştür. Kuram ve uygulamaları destekleyen bu bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

This study was designed to examine the relationship between perceived parenting styles, the early maladaptive schemas and partner evaluations in married individuals. Furthermore, the mediator role of maladaptive schemas between perceived parenting styles and partner evaluations were investigated. The sample of the study consisted of 171 individuals who are married for at least 2 years. Participants were recruited by using snowball sampling method. Aforementioned variables were assessed by The Turkish versions of the Young Parenting Inventory (YPI), Young Schema Questionnaire- Short Form 3 (YSQ-SF3) and Birtchnell Partner Evaluation Scale (BPES) and demographic data form.A series of regression analyses revealed that perceived maternal Overprotective/Anxious, Belittling/Criticizing and Punitive parenting styles and perceived paternal Overprotective/Anxious, Belittling/Criticizing and Emotionally Inhibited/Restricted parenting styles predicted the dimensions of Dependence, Detachment and Directiveness of partner evaluations. Unexpectedly, perceived paternal Overprotective/Anxious parenting style predicted also the dimension of Dependability of partner evaluations. Analyses showed that dimensions of Dependence, Detachment and Directiveness of partner evaluations were also predicted by the Disconnection/Rejection, Impaired Autonomy and Other-Directedness schema domains. As for the mediation evaluations, hierarchical regression analyses showed that the relations between dysfunctional parental perceptions and partner evaluations were mediated by early maladaptive schemas. Overall, partner-based reports exhibited that women are less likely than men to evaluate their partners as Dependent, Detached and Directive; and they are more likely than men to evaluate their partners as Reliable.In conclusion, findings pointed out the predictive power of perceived parenting styles and early maladaptive scehmas on conjugal relations. Moreover, the mediator role of early maladaptive schemas between perceived parenting styles and marital satisfaction was also observed. The results were discussed with respect to the extant literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    344983

    Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması

    Reflection of gender perception of married men and women to family functions

    FULYA AKGÜL GÖK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Sosyal HizmetlerHacettepe Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SUNAY İL

  2. Tez No

    505223

    Evli bireylerde evlilik doyumunu yordayan değişkenlerin incelenmesi

    Examinations of variables that predict marital satisfaction in married individuals

    İREM BEDİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Psikolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BELMA GÖLGE

  3. Tez No

    495590

    Evli bireylerde evlilik uyumunun erişkinlerde görülen dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve çocukluk çağı ruhsal travma düzeyleri ile ilişkisi

    The relationshp between marital adjustment with adult attention deficit hyperactivity disorder and childhood trauma in married participants

    CEMİLE ESİNÇ ARZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    PsikolojiMaltepe Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. İPEK GÜZİDE PUR

  4. Tez No

    739593

    Investigation about perfectionism as a predictor of problem-solving skills and romantic relationship satisfaction of married individuals

    Evli bireylerde problem çözme becerilerinin ve romantik ilişki doyumunun bir yordayıcısı olarak mükemmeliyetçiliğin incelenmesi

    İLKNUR KAYNAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    PsikolojiYeditepe Üniversitesi

    Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR KÖRÜK

  5. Tez No

    829622

    Evli bireylerde cinsel doyum: Cinsel benlik şemaları, meta-duygudurum ve duygu ifadesinin rolü

    Sexual satisfaction in married individuals: The role of sexual self schemas, meta-mood, and emotion expression

    HATİCE KÜBRA TARAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE İKİZER

Geri Dön