Aiskhylos'un 'Oresteia' üçlemesi ışığında Türkan Şoray'ın Yılanı Öldürseler filmi
Türkan Şoray's Film Yılanı Öldürseler in the light of aeschylus' Oresteian trilogy
- Tez No: 262153
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVZAT KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Sahne ve Görüntü Sanatları, Philosophy, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
?Agamemnon?, ?Ölü Sunakları? ve ?Eumenidler? aldı bölümlerden oluşan ?Orestia? Üçlemesi'nde Aiskhylos, Atina'da, kan davası ve barbar dönemin nasıl sona erdiğini, medeniyetin hangi araçlar kullanılarak inşa edildiğini anlatmaktadır. Üçlemenin son oyunu ?Eumenidler?de, annesini öldüren Orestes'in aklanmasında Apollon ve Athena tarafından sunulan en büyük delillerden biri, çocukla anne arasında kan bağı olmadığı, annenin yalnızca babanın emanetini taşıyan bir aracı olduğudur. Dolayısıyla, bu görüşe göre Orestes, babasını (Agamemnon) öldüren annesini öldürerek suç işlememiş ? ki Klytaimnestra'nın asıl öldürülme nedeni eril düzenin çizdiği kadın tiplemesine ters düşen kişiliği ve eylemleridir ? tam tersine ailesinin onurunu korumuştur. Orestes'i aklamak için kurulan mahkemede alınan kararlar, yeni bir dönemin de habercisi olur: Barbar dönem sona ererken, medeniyet, hukuk düzeni inşa edilir. Üçlemede bu, Yunan mitolojisinin bir motifler kaynağı olarak araçsallaştırılması yoluyla yapılırken, kan davası, barbarlık gibi arkaik dönemlere ait olduğu addedilen unsurlar, teleolojik bir biçimde medeniyet, kültür ve aydınlanmaya vardırılmakta, cinsiyet rolleri açısından bakıldığında ise, barbar dönemler anaerkil döneme tekabül ettirilmektedir. Aydınlanmacı ideolojinin özcülmüşcesine sunduğu bu gerçek, Ataerkil cinsiyet politikasının misojin bir dışavurumdan başka bir şey değildir.Ataerkil cinsiyet politikasının bu misojin tutumu, Türkan Şoray'ın yönettiği, Yaşar Kemal'in aynı adlı eserinden uyarlanan Yılanı Öldürseler adlı filmde de ortaya çıkmaktadır. Kocası, aşığı tarafından öldürülen Esme'nin, düzenin kurallarına boyun eğmediği, kendisine dayatılan yolu seçmediği, bu yüzden ataerkil düzenin sürdürülmesinde tehlike arz ettiği için öldürülmesi gerekmektedir; tıpkı Klytaimnestra gibi öldürülür de. Her iki eserde de, ataerkil düzenin devamı için cinayeti işlemek zorunda kalanlar-bırakılanlar, erkek evlatlardır. Mitleri yok edip, insan aklını merkeze alan, barbar dönemlere son verip medeniyeti inşa ettiğini iddia eden ataerkil düzen, aslında kendi mitlerini yaratmakla kalmamış, ana tanrıçalar dönemine ait olduğunu ileri sürdüğü kan davası, katliam gibi unsurları sürdürmeye de devam etmiştir.
Özet (Çeviri)
Aeschylus? Oresteian Trilogy ? ?Agamemnon?, ?The Libation Bearers? and ?The Eumenides? ? tells how vendetta and the barbaric period ends, along with through which apparatuses civilisation is constituted. In the last play of the trilogy ?The Eumenides?, one of the most important evidences of Orestes? acquittal is that there is no blood bond between the child and the mother and the mother is merely the mediator who is entrusted with carrying the child of the father. In this sense, Orestes has not committed crime by killing his mother who has taken the life of his father (Agamemnon), on the contrary, he has preserved the honour of his family. Besides, the actual reason why Clytaemnestra is killed is her personality and actions that are against the woman figure that the patriarchal order has constructed. The verdict of the trial that is set for the acquittal of Orestes has also become the precursor of a new perid: the barbaric period has drawn to an end and law order has been established. While in the trilogy this has been accomplished through the instrumentalization of Ancient Greek Mythology as a source of motifs, the elements like vendetta and barbarism that belong to the archaic ages are teleologically associated with civilisation, culture and enlightenment. On the contrary, from the gender perspective, barbaric periods are made to coincide with the matriarchal period. This fact that presented by the Enlightenment ideology as if it were an essential aspect is nothing but a misogynist expression of the patriarchal gender policy.This misogynist attitude of the patriarchal gender policy has been revealed in Türkan Şoray?s film Yılanı Öldürseler, which is adapted from Yaşar Kemal?s novel with the same title. Since Esme whose husband is killed by her lover does not succumb to the rules of the patriarchal order and thus forms a threat against the continuation of the patriarchal order, she has to be executed ? just like Clytemnestra she is murdered. In both works, the ones who are made to commit murder for the sake of the maintenance of the patriarchal order are the sons. The patriarchal order that claims that it has put an end to the barbaric period and construct civilisation through annihilating the myths and putting rationality in the center, has not only constituted its own myths, but also given way to the persistence of the notions such as vendetta and slaughter which are said to belong to the periods of the goddesses.
Benzer Tezler
- Antik Yunan tragedyasında toplumsal cinsiyet bakımından çirkinin estetiği
The aesthetic of ugliness in the Ancient Greek tragedy from the aspect of gender
REHA KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
SosyolojiEge ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEREM KARABOĞA
- Rationalitatskritik in Alfred Döblins roman 'Berge Meere und Giganten'
Alfred Döblin'in 'Berge Meere und Giganten' adlı romanında us eleştirisi
CANAN AYHAN
Yüksek Lisans
Almanca
2002
Alman Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NEVZAT KAYA
- Aıskhylos'un ?zincire vurulmuş prometheus? tragedyasında baskaldırı kavramı ve 18-20. yüzyıl batı resım sanatına yansıması
The concepts ofrebellion in Aiskhylos? ? Prometheus Bound? tragedy and its reflections on west painting art in 18-20.centuries
TUNA SAĞKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜHRE İNDİRKAS
- Aıskhylos'un zincire vurulmuş prometheus oyununun adıgelerin anlatıları nartlardan yola çıkarak sahnelenmesi
Staging the play of prometheus unbound of Aeschylus by looking at narts, the narratives of adygeans
RASİH ŞAFAK TOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel Sanatlarİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DOÇ. SELEN KORAD BİRKİYE