RF ve ABD'nin Güney Kafkasya politikaları ve Türkiye'ye etkileri
The Southern Caucasian policies of RF and US and their effects on Turkey
- Tez No: 262242
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN SAYGIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bölümü
- Bilim Dalı: Uluslararası Güvenlik Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Güney Kafkasya'da bağımsızlığını kazanan Ermenistan, Azerbaycan veGürcistan, Sovyetlerin dağılmasının ardından Soğuk Savas sonrası dönemde ortayaçıkan güç mücadelelerin en etkin olarak yasandığı bir alanda egemenlik mücadelesivermislerdir.Güney Kafkasya doğu ve batı arasında bir köprü olusturan, özellikle enerjikaynaklarının batıya aktarımında kilit konumda bulunan ve Avrasya coğrafyasının enhassas konumda olan bölgelerinden birisidir. Güney Kafkasya'nın uluslararasıaktörlerin gözünde de artan jeopolitik değeri; doğusunda bulunan Hazar Havzasıenerji kaynaklarına komsuluğundan ve bu kaynakları batıya bağlayan coğrafikonumundan kaynaklanmaktadır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardındanAvrasya coğrafyasında gelisen ve ?yeni büyük oyun? olarak adlandırılan uluslararasımücadelenin temel ayaklarından birisi enerji kaynaklarının bulunduğu alanlarınkontrolü, bu kaynakların aktarımı ve denetimi olmustur.Diğer taraftan etnik temele dayalı sorunlar Gürcistan, Azerbaycan veErmenistan'ın ülke içerisinde ulus devlet çerçevesinde, milli bir bilinç yaratarakekonomik ve siyasi alanda gelisim için gerekli faaliyetlerin yürütülmesine engel teskiletmekte ve bölgeyi istikrarsız bir yapıya büründürmektedir. Dağlık Karabağ,Abhazya ve Güney Osetya gibi etnik anlasmazlık temeline dayalı silahlanmasorunları ve çatısmalar günümüzde sıcak çatısma halinden uzak görünüyorsa dahalen kesin çözüm sağlanmıs değildir. Bu durum bölge dısı güçlerin politikaları içinKafkasya açısından istismara açık bir zemin olusturmaktadır. Bu bağlamdauluslararası aktörler Güney Kafkasya'da küresel çıkarlarını koruyacak yaklasımlarsergilemektedir.Soğuk Savas'ın sona ermesi ile ortaya çıkan tek küresel güç olma durumunukorumak isteyen ABD, siyasal üstünlüğünü ekonomik üstünlükle de pekistirmekistemekte ve dünyada doğal kaynaklar bakımından zengin bölgelerde etkinlikkurmaya yönelik bir politika izlemektedir. Bu bağlamda ABD, siyasal ve ekonomikdeğerlerini yayarak bölgenin Batı ile kalıcı bütünlesmesini sağlamak, Hazar Havzasıenerji kaynakları aktarım yolları üzerinde bulunan Güney Kafkasya üzerindekietkinliğini artırarak enerji kaynak çesitliliği ve güvenliğini sağlamak ve SSCB`nindağılmasıyla Avrasya'da olusan jeopolitik bosluk alanlarını kendi çıkarlarıdoğrultusunda doldurmaya ve yönlendirmeye yönelik politikalar izlemektedir.IIIRFise; ülkesinin siyaset, ekonomi ve güvenliğinin eski SSCB coğrafyasındakigelismelerle doğrudan iliskili olduğunu kabul etmektedir. 1993 yılında hazırlananUlusal Güvenlik Doktrininde Rusya Federasyonu çıkar alanlarını tanımlamıs(Kafkasya-Orta Asya-Ukrayna-Beyaz Rusya) ve bu bölgeleri yakın çevre olaraknitelendirmistir. Bu bağlamda RF, ABD'nin Güney Kafkasya'daki etkinliğinin artmasıile birlikte bölge devletlerinin ABD etkisine ve Batı nüfuz alanına kaymasını daengellemek istemektedir. Avrupa'nın enerji ihtiyacını karsılayan en önemli aktörolarak sahne alan Rusya, enerji kaynaklarını kendi toprakları üzerinden ihraç edenHazar ve Orta Asya ülkeleri ile yaptığı anlasmalara yenilerini ekleyerek bukonumunu güçlendirmeye çalısmaktadır. Dolayısıyla Rusya, çevresindeMoskova'nın merkez olduğu bir sistem kurarken bu sistemin temel ayağını enerjiüzerine oturtarak petrol ve doğal gaz üreticisi ülkelerin kendisine orta ve uzunvadede bağımlılığını güçlendirmek istemektedir.Türkiye'nin bölgeye yönelik politikası ise; söz konusu ülkelerle kültürel isbirliğiningelistirilmesi, ekonomik iliskilerin kurulması ve gelistirilmesi, enerji kaynaklarınınisletilmesi ve dünya pazarlarına nakli asamasında etkin bir rolün üstlenilmesikonularında yoğunlasmıstır. Bu bağlamda Türkiye'nin, dünyanın bütününüetkileyebilecek küresel politikalar üretme güç ve kapasitesine sahip olmayan fakatküresel güçlerin ilgi odağında bulunan kritik bölgelere komsu bir ülke olduğudeğerlendirilmektedir. Dolayısıyla Türkiye'nin bölgesel anlamda uyguladığı politikalarda küresel güçler ile olan iliskilerine paralel olarak gelismektedir. DolayısıylaTürkiye, Güney Kafkasya'ya yönelik politikalarında genel olarak ABD'ninyaklasımları doğrultusunda bölge ülkeleri ile (Ermenistan hariç) isbirliği ve dostlukçerçevesinde iliskilerini sürdürmektedir.AB ve ABD politikaları ile aynı düzlemde bulusan Türkiye'nin alternatif boruhatlarının geçis ülkesi olma stratejisi bugün enerji tedarikçisi ve küresel enerjiyatırımcısı olmasıyla tamamlandığında daha anlamlı kazançlar sağlayabilecektir.Fakat Türk dıs politikasının gerçek anlamda yoğunlastığı alanlardaki hedeflerinigerçeklestirdiğini, yeni bağımsızlığını kazanan devletlerle kültürel ve ekonomikiliskilerini istenilen düzeyde gelistirdiğini söylemek zordur. Aslında Türkiye açısındanenerji koridoru olmanın yanı sıra kendi enerji sorunlarına çözüm olabilecekpolitikaların gelistirilmesinin daha önemli olduğu görülmektedir. Sadece geçis ülkesiolma konumunun elde edilmesinin ve bu alanda AB ve ABD ile isbirliğininsağlanmasının Türkiye'nin güvenliği açısından yeterli bir rol olmadığıdeğerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
The newly independent states of Southern Caucasus, Armenia, Azerbaijan andGeorgia, have encountered with power struggles in their region due to the conditionsof post-Cold War era.One of the most delicate regions of Eurasian territory, Southern Caucasus,constitutes a key position in energy transportation owing to its geographical positionsimilar to a bridge between the East and the West. The increasing geopoliticalprominence of Southern Caucasus in the view of international political actors stemfrom being close to the Caspian energy resources and geographical position. One ofthe pillars of the new political struggle which occurs in Eurasia after the collapse ofSoviet Union, named as ?the new Big Game?, is to establish control both over theterritories of rich natural resources and the transportation of these resources.Ethnic tensions and conflicts also have destabilizing effects throughout theregion. These problems hinder the economical and political development of Georgia,Azerbaijan and Armenia. Although seem to have settled and far from armed conflict,the conflicts of Nagorno-Karabakh, Abkhazia and Southern Ossetia are unlikely toreach a permanent resolution in the near future. This situation creates a politicalatmosphere in which international actors may have opportunities of intervention inaccordance with their own priorities.It may be argued that the strategy of U.S. in the post-Cold War era focuses onthe preservation of its unique situation as the sole global power. In accordance withthis aim, U.S. wants to bolster its political supremacy with economical superiority.This strategy is formulated as increasing political influence in the areas rich ofnatural resources. In this context, the U.S. policy towards the region comprises ofintegrating the region with the West both politically and economically, ensuring thevariety of resources and securing the transportation of energy to the West andfulfilling the power vacuum that appeared after the collapse of the Soviet Union.Russian Federation, on the other hand believes that the political environment,economical situation and security of its country is closely related to thedevelopments in the near abroad. Consequently, the rapprochement of Russiatowards the region focuses on the limitation of the efficacy of U.S. and the West.Russia, as the main actor of transportation of the hydrocarbons to Europe, continuesto build relationships with the Caspian and Central Asian countries in order toreinforce its unique role in the transportation of energy. One the objectives of the Vstrategyof Russia aiming to establish a Moscow centered system mostly based oncontrolling the areas of energy transportation is to promote the dependence of oiland natural gas producer countries to Russia in the future.The Turkish policy towards the region focuses on the establishment andpromotion of the economical and cultural relationship with the countries of the regionand the attainment of an effective position in both investments in the energy sectorand the transportation of energy to the world markets. Turkey, assessed as acountry lack of sufficient power to initiate global policies but neighbor to the criticalareas of interest, is inclined to conform its regional policies to its relations tointernational actors. Accordingly, Turkey?s regional policy based on cooperation andfriendship with regional countries ?except Armenia- is consistent with U.S.rapprochements.Turkish strategy aiming at being a terminal country in terms of energytransportation could be more lucrative if it is supported by being both an energysupplier and a global energy investor. It may be argued that Turkish policy could notachieve most of its priorities concerning cultural and economical integration with theregion and the objective of being a hub and price setter country in the energy sector.For Turkey it is also important to adopt policies to solve its own energy dependenceproblems. In this context, the strategic partnership with U.S. and E.U. which isbased on being an alternative transit route to Russia could not be a sufficient role forTurkey.
Benzer Tezler
- ABD ve RF'nin Güney Kafkasya'ya ilişkin enerji rekabetinin Türkiye'nin enerji güvenliğine etkileri
Impacts of the U. S. -RF energy rivalry regarding the South Caucasus on the energy security of Turkey
DUYGU GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KÖNİ
- Soğuk savaş sonrasında Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu'nun Güney Kafkasya politikaları (1991-2005)
The United States'and the Russian Federation's policies in the Southern Caucasus after the cold war (1991-2005)
BURÇİN CANAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA AYDIN
- Türkiye'nin jeoekonomik stratejilerinde Gürcistan'ın yeri
Georgia's place in Turkey's geoeconomic strategies
ALPARSLAN TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYDIN İBRAHİMOV
- Soğuk Savaş sonrası dönemde ABD ve Rusya Federasyonu'nun Güney Kafkasya politikası ve Gürcistan krizi
South Caucasian politics of US and Russian Federation in the post Cold War era and Georgian crisis
KEMAL BAYCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Uluslararası İlişkilerBeykent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA BAYRAKTAR DURGUN
- Rusya Federasyonu açısından 2008 Güney Osetya Savaşı
2008 Ossetian War in terms of Russian Federation
SENEM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihHarp Akademileri KomutanlığıStrateji ve Stratejik Araştırmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL