Kurtubi ve hadis metodu
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 26293
- Danışmanlar: PROF. DR. M. ALİ SÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
TEZ ÖZETÎ İslaniyetin başlangıcından itibaren hadisler çoğunlukla hıfz yoluyla, az da clsa yazı ile tesbit edilmiş, daha sonra da tedvin ve tasnife tabi tutul ara!:, nü slü sanların faydasına sunul muştur. Birçok islam alimi de bu hadisleri ele alarak müstakil konularda, günün ihtiyaçlarını da göz ön^ne alarak çeşitli eser ler telif etmişlerdir. ݧte biz de, bu çalışmamızda hicri yedin ci yüzyılda yaşamış değerli bir nüfessir, nruhaddis, fakih olan el-İIurtubi'nin hadislere bakış açısını aksettirmeye çalıştık. ±su çalınmanız boyunca, müellifin üçü matbu olan dört eserin den istifade etaegre çalıştık. Bunlardan ilk olarak el-Cami! li- Akkami'l-B/ur'an adlı çok yönlü tefsirine bakarsak; rivayet ve di rayeti bir arada toplayan bu eserde müellif hassaten fıkhı konu lar üzerinde durmuştur. Ayetteki kelimelerin açıklanması ve su relerin fazileti ile ilgili konularda da bilgi verilen bu eserde tabi olarak çok sayıda hadis de mevcuttur. et-Bezkire bi-Ahvali 'l-..evta adlı eserinde de ölüm ve c~. lüm sonrası hayat ile alakalı kitap, sünnet ve alimlerin söyledi ği hikmetli sözleri toplamıştır. et-Beskar fi ef dali ' 1-Szkar' da da surelerin fazileti ile ilgli hadisleri bir araya toplamıştır. Earn' u'i-Hırs adlı eseri ise zühd ve zühd hayatına ait ha dislerin şerhini ihtiva etmektedir. Bu eserlerdeki kaynaklarına bakarsak şunları görürüz: Pi rinci derecedeki kaynacı.'-üslliı'in sahihidir. Daha sonra ise it mamı Halik' in suvatta' ııile kütüb-i sitte'de yer alan diğer eser lerden hadis aldırını -örüyoruz. Buralardan aldığı hadislerin üzerinde tartışma yoksa kaynarı zikretmekle yetinir. Aksi takdir de bu senet ve metin üzerinde gerekli açıklamaları yapar. Eütüb- i sitte dışındaki eserlerde de durum aynıaır. Ancak tedvin ve tasnife tabi tu/irvlmr.miş rivayetleri aktarırken "-.unun senedinide zikrettiğini müşahede ediyoruz. Tefsirinde yer alan f ezail,tergib-terhib ve ahkam dışında ki konularla bu alanda yazdığı müstakil eserlerinde daha mütesa- hil davrandığını görüyoruz. Ahkam ile konularda cechettiği ravi- lerder\ahkam dışı konularda aldığı hadislerde bu konuya işaret etmektedir. Bazan da hadisin lafzını terkederek mânâ üzere hadis almış tır. Ana hadisleri hüccet olarak kabul ettiği gibi bunun müdafaa sını da yapmıştır. Ancak hadislerin mânâ üzerine rivayetinde ağı rı davrandığını da müşahede ediyoruz. Ilaber-i vahiâi ameli konu larda hüccet kabul eden Kurtubi, Lledine halkının aneli konusun da mezhebinin görüşünü kabul etmiştir. Haber-i vahidle lledine halkının amalini savunduğunu görüyoruz. 0, Lledine halkının ame lini iiaber-i vahidden daha kuvvetli olarak mütalâa etmektedir. Hadislerde neshin vukuunu kabul eden el-Kurtubi, Kur' an' m hadisi ııeshedebileceği gibi hadisin de Kur'anxı neshedebileceğini savunarak bu- kcnuda aşırıya kaçan bir görüg. serdetmiştir. Eserlerini kaleme alırken kendine koyduğu fcuraHaın tahak kukunu incelersek de şunları görürüz: İlk §art olarak, sözleri söyleyenlere, hadisleri de musanniflerine izafe edeceğini bildi ren Kurtubi 'nin (bkz., el-Kurtubi, el-Cami, c.I, s. 3) bu şar tına genelde uyduğunu görüyoruz. Ancak müellif ve musannif ismi vermeden aldığı haberler de mevcuttur. Eğer insanlar, alimlerin elindeki sahih, müsned vd. eserler de tasnif edip ellerinde dolaştırdığı, fakihlerin rivayet ettiği hadislerle yetinmiş olsalardı, bu onlara yeterli olurdue (bkz., el-Kurtubi, age., c.I, s. 80, et-ÎTezkar, s. 170) Kur' an sureleri ve baska amellerin faziletleri konusunda batıl haber ve yalan hadis uyduranların,uydurup ortaya çıkardığı ^eylere asla iltifat edile mez, (el-Kurtubi, age., c.I, s. 73, age., s. 169) diyen müellifin kendisinin,bu kurallara tam olarak uymadığımı görüyoruz»Eğer sünnetin doğruluğu sahii olursa, onun yanında başka söze gerek yoktur diyen (bkz., el-Kurtubi, el-Cami', c.III, s. 349) Kurtubi'nin, bazen bu prensibinden de vazgeçtiğini görüyoruz. Zira sahih hadis hüccettir, diyen Kurtubi, imam Malik'in ortaya koyduğu, Medine halkının amelinin de takriri sünnet olarak kabul edilmesi şeklindeki.görüşüne de uyar. Bunun neticesinde de, ehl-i hadis kabul etmez dediği haberleri, Medine halkının ameli de bunu takviye ediyor diyerek kabul etmiştir. Bir çok âlimde görülen, kendi mezhebinin veya görüşünün doğruluğunu kabul ettirmek için yaptığı zorlama, Kurtubi' de de, bu şekilde kendini göstermektedir. Sonuç olarak Kurtubi, değişik alanlarda güzel eserler tasnif etmiş bir müelliftir. Hadis alanında islam aleminin kabul ettiği kriterleri kabul etmiştir. Tüm eserlerinde ehl-i sünne tin görüşlerini müdafaa etmiştir. Kurtubi, bu eserlerinde ha dislerin manalarına veciz şekildeki işaretleri ile bu ilme kat kıda bulunmuş bir âlimdir. Tarafsız bir gözle incelendiği zaman, Kurtubi, -az da olsa mezhep taasubu ve ahkâm ihtiva etmeyen hadislerdeki tesahülü de bir tarafa bırakılırsa- eserlerinden istifade edilecek bir âlimdir. Yaşadığı zühd ve takva hayatının yanında, telif ettiği e- serler O'ndan günümüze kadar ulaşan değerli birer armağandır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Yusuf b. Yahya el-Çerkesî ve tefsirdeki metodu
Yusuf b.Yahya el-Cerkesî and his method of Cem?u?l-meâlî
MURAT YILDIZ
Doktora
Türkçe
2010
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSHAK YAZICI
- الرِّسالة السلطانية في سورة الأنعام من تفسير البيضاوي لحاجي حسن زاده (ت: 911ه) دراسةً وتحقيقاً
Beydavi Tefsirinden Enam Suresi üzerine Sultani Risale, Müellif: Hacı Hasanzade (tahkik ve araştırma)
THAER KHALAF AHMED AHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- Kurtubî'nin el-Müfhim isimli eserindeki hadis şerhçiliği
An analysis of Qurtubi's work al-Mufhim in terms of commentary onhadith
METİN TEKİN
Doktora
Türkçe
2023
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECMEDDİN ŞEKER
- Ahmed b. Ömer el-Kurtubî'nin hayatı, hadisçiliği ve el-Müfhim limâ eşkele min Telhisi Kitabi Müslim isimli eserin hadis ilmi açısından değerlendirilmesi
Ahmed b. Omer el-Kurtûbî's life, hadith investigation and the evaluation of the work named Muslim in terms of hadith science
MEHMET EMİN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTOPRAK
- ح مَّدمُ فسير القرآن لشمس الدينبن عبد الرحمن أبو حامدالشهيربالمصريالمقدسي الشافعي،المتوفي سنة398همن أول سورة الفتح إلى نهاية سورةًالطور دراسةًوتحقيقا
Ebû Hâmîd Muhammed Şemseddin el-Mısrî'nin Tefsir'initahkik ve araştırma -Fetih Süresinden et-Tûr Süresinin nihayetine kadar
SAAD RASHID SALIH SALIH
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİDAYET ZERTÜRK