Ebeveynin kişiliği, çocuğun mizacı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relations between parent personality, child temperament and parenting
- Tez No: 264901
- Danışmanlar: DOÇ. DR. T. GÜL ŞENDİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn tutumları, Çocuğun Mizacı, Kişilik, Ebeveyn- Çocuk ilişkisi, Parental Attitudes, Child Temperament, Personality and Parent ? Child Relation
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Bu çalışmada, birincil amaç, çocuğun cinsiyet değişkeni kontrol edildiğinde, ebeveyn kişiliği, çocuğun mizacı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmadaki ikincil amaç, çocuğun cinsiyet değişkeni kontrol edildiğinde ebeveynin kişiliği ile tutumları arasındaki ilişkide çocuğun mizacının biçimlendirici etkisinin incelenmesidir. Bu amaçla 46 ay ila 70 ay arasındaki 205 çocuğun annelerine ?Beş Faktör Kişilik Envanteri?, ?Çocuklar için Kısa Mizaç Ölçeği?, ?Ebeveyn Tutumları Ölçeği? uygulanmıştır.Çalışmanın bulgularına göre, gelişime açıklık kişilik özelliği demokratik ebeveyn tutumunu olumlu yönde yordamaktadır. Otoriter ebeveyn tutumunun ise yumuşak başlılık kişilik özelliği tarafından olumsuz, duygusal tutarsızlık tarafından ise olumlu yönde yordandığı bulunmuştur. Duygusal tutarsızlık kişilik özelliği aşırı koruyucu tutumu olumlu, izin verici tutumu ise olumsuz yönde yordamaktadır. Tepkisellik mizaç özelliğinin otoriter, aşırı koruyucu ve izin verici ebeveyn tutumlarını olumlu yönde yordadığı bulunmuştur. Ayrıca, sebatkarlık mizaç özelliği demokratik tutumunu olumlu, otoriter tutumunu ise olumsuz yönde yordamaktadır. Çocuk mizacının biçimlendirici etkilerine bakıldığında, çocuk yüksek sebatkarlık mizaç özelliğine sahipse, annedeki yüksek gelişime açıklık kişilik özelliği daha fazla demokratik ebeveyn tutumu ile ilişkilidir. Annenin yüksek yumuşak başlılık kişilik özelliğinde, çocuğun düşük sıcakkanlılık mizaç özelliği daha az otoriter ebeveyn tutumu ile ilişkilidir. Annenin yüksek duygusal tutarsızlık kişilik özelliğinde, çocuğun yüksek sebatkar mizacı daha az demokratik ebeveyn tutumu ile ilişkiliyken, çocuğun düşük sıcakkanlılık mizaç özelliği ise daha az izin verici ebeveyn tutumu ile ilişkilidir. Ayrıca, yüksek dışadönüklük kişilik özelliğindeki anneler, düşük tepkisellik mizaç özelliği gösteren bir çocuğa sahipse, daha az otoriter ebeveyn tutumu benimsemektedir.Sonuç olarak, bu çalışmada, annenin kişilik özellikleri ile ebeveyn tutumları arasındaki bazı ilişkilerde çocuğun bazı mizaç özelliklerinin biçimlendirici etkisinin olduğu görülmüştür. Çalışmanın bulguları daha önceki çalışmaların bulguları ile uyumludur.
Özet (Çeviri)
In this study, the relation between parent personality, child temperament and parenting was examined while child gender was controlled. In addition the moderating role of child temperament in parent personality and parenting relation was examined when child gender was controlled. The sample included 205 mothers whom children was 46-70 month-olds. The mothers completed Five Factors Personality Scale (Beş Faktör Kişilik Envanteri), Short Temperament Scale for Child (Çocuklar için Kısa Mizaç Ölçeği) and Parenting Attitudes Scale (Ebeveyn Tutumları Ölçeği).Among the results, openness to experience predicted authoritative parenting. Authoritarian parentig was affected negatively by agreeableness and positively by neuroticisim. Neuroticisim positively predicted overprotective parenting and also negatively permissive parenting. Reactivity predicted authoritarian, overprotective and permissive parenting in a positive way. Persistence predicted authoritative parenting positively and authoritarian as negatively. Child temperament moderates the relation between maternal personality and parenting. If the child had high persistent temperament, the maternal openness to experience lead to more authoritative parenting. When the child had low approach to stimulance, maternal agreeableness had correlated with lower authoritarian parenting. While the high maternal neuroticism and high persistence temperament correlated with lower authoritative parenting, lower permissive parenting was releated to child?s low approach to stimulance. Besides, high maternal extravertness related to lower authoritarian parenting when the child has low reactivity temperament..As a result, child?s some temperament traits appeared to moderate the relation between maternal personality and parenting. Our findings are compatible with previous findings.
Benzer Tezler
- 3-6 yaş çocuklarda baba mizacı, tutumu ve ruh sağlığının çocuk mizacı ve ruh sağlığı ile ilişkisi
The associations between the fathers' temperament, attitudes, psychopathology and temperament and mental health of the 3-6 years old children
ZEHRA BABADAĞI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY MEHMET ZEYNEL KARABEKİROĞLU
- Ebeveyn tutumunun çocuğun mizaç ve kişilik özellikleri üzerine etkisi
The effect of parent's attitude on the child's temperament and personal characteristics
MELİKE SERRA KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiAile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN AKÇAY
- The relationship between parent-child characteristics and child outcomes: Mediator role of emotion-related socialization behaviors
Ebeveyn-çocuk özellikleri ve çocuğun kazanımları arasındaki ilişki: Duygu sosyalleştirme davranışlarının aracı rolü
MERVE GÖLCÜK
Doktora
İngilizce
2020
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL KAZAK BERUMENT
- Kur'an-ı Kerim'de çocuk-ebeveyn ilişkisi
The child-parents relationship in the Quran
SEVİLAY ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR KURT
- Oyuncak seçiminde ebeveynlerin cinsiyet algısı ve kişiliğin satın alma niyeti üzerindeki etkisi
Parents' gender perception in toy selection and the effect of personality on purchasing chocies
ÖZNUR ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeKırşehir Ahi Evran Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ AKGÜL