Geleneksel Osmanlı-Türk gazellerinde terennümlerin yapısı
The tarannums structure in the traditional Ottoman-Turk gazels
- Tez No: 265227
- Danışmanlar: DR. MEHMET YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Gazel, gazelhân, terennüm, terennüm kullanımı, terennüm kelimesi, Gazel, gazelhân, tarannum, use of tarannum, words of tarannum
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Bu çalışmada, Osmanlı-Türk Müziği gazellerinde terennüm kelimeleri ve kullanımlarına ilişkin özgün bir analiz gerçekleştirilmiştir.Çalışmanın Giriş bölümünde, gazelin ve terennümün tanımı, terennümün Türk musıkisi sözlü eserlerindeki önemi, gazellerin yapısı ve bu yapı içinde terennümün yeri ve önemine ilişkin açıklamalar sergilenmiştir. Çalışma yönteminin sergilendiği ikinci bölümün ardından, Analiz I başlıklı üçüncü bölümde her bir gazelin güftesi ve ezgisinin biçimsel yapısı sergilenmiş, form öğelerinin süresi, toplam eser süresine oranı ve terennümleri oluşturan sözcüklere ilişkin ayrıntılı bir analiz gerçekleştirilmiştir. Analiz II başlıklı dördüncü bölümde ise, eser sayısı olarak çalışmaya daha çok katkı sağlayan belli başlı gazelhânların eserleri üzerinde, kendi içlerinde ve söz konusu gazelhanlar arasında karşılaştırmalı olarak, terennüm kullanım sıklığı, terennümlerin eser içinde kapladığı süre ve belirli taksim ve dizelerden sonra kullanılan terennümlerde başlangıç kelimelerinin sıklığına ilişkin analizler gerçekleştirilmiştir. Bu bölümde, ayrıca, tüm eserler bağlamında terennümler, aynı analizlerin tekrarı ile birlikte, frekansları, süreleri, hece sayıları ve kendilerini oluşturan kelime ve kelime çiftleri bakımından da analiz edilmiştir.50 eşliksiz gazelin analizi sonucunda, Gazelhanlardan Hafız Sami'nin terennüm kullanımı bakımından başı çektiği, tüm eserler genelinde terennümlerin toplam süresinin dizelerin toplam süresinden fazla olduğu, dizelerden sonra terennüm kullanımının taksimlerden sonra kullanımdan daha fazla olduğu, taksimlerden sonra gelen terennümlerin büyük çoğunluğunun ?A..? ile başladığı, dizelerden sonra gelen terennümlerin ise çoğunun ?Yar? kelimesi ile başladığı, taksimlerde en uzun süreye ve hece sayısına sahip terennümlerin ilk taksimden sonra, dizelerde en uzun süreye sahip terennümlerin üçüncü dizeden, en fazla hece sayısına sahip olan terennümlerin ise ikinci ve dördüncü dizeden sonra geldiği, terennümlerin ah, aman, amman, ey, hey, meded, of, yar kelimeleri ile, dil-ey, el-aman, gönül-ey, gül-ey, ya-Rab kelime çiftlerinden oluştuğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, an original analysis has been conducted related to the tarannum words and their use in the Ottoman-Turk Gazels.In the Introduction, definition of gazel and tarannum, importance of the tarannum in the Ottoman-Turk vocal music literature, the structure of gazel and importance of the tarannum in this structure have been presented. Following Part 2, in which the methodology has been presented, in Part 3, with the heading of Analysis I, the formal structure of lyrics and melody of each gazel have been presented and a detailed analysis concerning the duration of the form elements, their proportion to the total duration of the work and the words that constitute tarannums is performed. Then in Part 4, with the heading of Analysis II, both self contained and comperative analysis on the works of the Gazelhans- who are prominent in contributing the study as their number of works are concerned- are performed, regarding the use of tarannums, and the frequencies of the beginning words of the tarannums which exists after certain taksims and verses and the words and word couples constituting tarannums. In this part, tarannums of all performances have also been examined by means of the similar analysis above, furthermore they are also analysed regarding the frequency, duration, the number of syllables of tarannums.Analysing the 50 gazels, it was concluded that Hâfız Sâmi is the leading gazelhan in terms of the use of tarannums among all gazelhans, in general the duration of tarannums is longer than the duration of lyrics, tarannums are used more after verses than taksims, tarannums existing after taksims mostly begin with the syllable ?A..?, tarannums that exist after the verses mostly begin with the word ?Yar?, among the taxims, the tarannums having the longest duration and largest number of syllabes exist after the first taksims, among the verses, tarannums having the longest durations exist after the third verses, the tarannums having larger number of syllabes exist after the second and the fourth verses, the tarannums are constituted by the words ah, aman, amman, ey, hey, meded, of, yar, and word couples dil-ey, el-aman, gönül-ey, gül-ey, ya-Rab.
Benzer Tezler
- Hâfız-ı Şîrâzî'nin bazı gazellerine şerh tekniği açısından Sûdî ve Konevî'nin yaklaşım tarzları
Approaches of Sudi and Konevi to some Ghazels of Shiraz of Hafez in point of interpretation techniques
MEHMET TAHA AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ATİLLÂ ŞENTÜRK
- Türkçe çocuk gazetelerinde Osmanlı kimliği (1869-1908) (Ahlak, ilim, dil, tarih ve coğrafya)
Ottoman identity in Turkish children newspapers (1869-1908) (Morality, science, language, history and geography)
ERAY YILMAZ
Doktora
Türkçe
2015
GazetecilikYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HACISALİHOĞLU
- 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Türk basınına yansıması
The Repercussion of the 1877-1878 Ottoman-Russian war in the Turkish press
SEHER KURÇEREN DİLBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Tarihİstanbul ÜniversitesiYakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN GENCER
- Nabi Divanı'nda gelenekten sapmalar ve biçimbirimsel yinelemeler
Deviations from tradition and morphological repetitions in the Nabi's Divan
EYÜP BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıYozgat Bozok ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECMİYE ÖZBEK ARSLAN
- Cumhuriyet ideolojisi ve Türk basını (Hakimiyeti Milliye 1 Aralık 1928-31 Aralık 1929)
Başlık çevirisi yok
HAYATİ TÜFEKÇİOĞLU