Geri Dön

Sâdık Çübek'in İran kısa öykücülündeki yeri

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 265380
  2. Yazar: BİHTER AYVAZ BASARAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDUSSELAM BİLGEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Fars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fars Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 176

Özet

Çağdaş İran Edebiyatı'nın tanınmış hikâyecilerinden olan Sâdık Çûbek 1916 yılında İran'ın liman kenti olan Buşehr'de dünyaya gelmiştir. Yazarın çocukluk dönemi Meşrutiyet İnkılâbı yıllarına denk gelmektedir. Eserlerinde realizmden natüralizme doğru giden bir çizgi izlemiş, hikâyelerinde halk dilini kullanmıştır.Karanlık bir dünya yaratmak ve bu acımasız dünyayı her yönüyle ortaya koymak Çûbek'in en önemli özelliğidir. Onun dünyasındaki insanlar karanlık ve kokuşmuş bir çevrede yaşarlar. Ümitsizliğin, esrarın, kokuşmuşluğun, cehaletin, cinsel isteklerin pençesindedirler. Ancak Çûbek'in hikâyelerindeki karamsar atmosfere dikkatle eğilip, üzerindeki örtüyü kaldırıp baktığımızda, o karamsarlık içinde kara bir mizah olduğunu görürüz. Birçok hikâyesinde rastlanan kara mizah, yazarın bu hikâyelerini dinamik tutan en önemli unsurdur. O, hayatın kötü yönlerini ortaya koyup bir anlamda toplumun mahremiyetine değinirken, mizahı da kullanarak, ortaya çıkan manzarayı okur tarafından kabul edilebilir bir hale getirmiş ve kullandığı gülmece üslubu her kesimden insanların ilgisini çekmiştir.Çûbek'in hikâyelerinde kötü olaylar ön planda olup, iyi konulara ve güzelliğe çok az yer verilmiştir. Onun dünyasında insanlar çaresiz ve isteklerinin esiridirler ve bu esaret de onları daha çok dibe batırmıştır. Mesela ?Bakıcısı Ölen Maymun?da sürekli içgüdüleriyle hareket eden talihsiz maymunun başı dertten bir an bile kurtulamamıştır. Bakıcısının ölümünden sonra özgürlüğüne kavuştuğunu zannetmiş ancak özgürlük onun için artık bir yok oluş ve zalim dünyaya karşı savunmasızlık anlamına gelmiştir. Başka bir öyküsünde, aşkı uğruna ülkesini terk edip İran'a giden bir Fransız kadının sonunda beraberinde küçük çocuğu ile terk edilişi, İran'a gelmesinden duyduğu pişmanlık, yalnızlığı, ?Güvercin Uçurucu? adlı hikâyesinde, mahallenin kabadayısının bir kadın karşısında nasıl çaresiz kaldığı, ?Son Işık? isimli hikâyesinde de halkı kandırmaya çalışan üçkağıtçı bir adamın din çığırtkanlığı yaparak insanların nasıl paralarını almaya çalıştığı ve bunlar gibi pek çok hikâyesinde, haksızlıklar, ölüm teması ve çaresizlikler betimlenmiştir.Rusya ve İngiltere ile girişilen zorunlu iletişim ve mücadelenin ardından toplumda yaygınlaşan meşrutiyet fikri, modern düşüncenin gelişmesi, beraberinde Meşrutiyet Devrimi'ni getirmiş, İran batı düşüncesiyle tanışmıştır. 1920'li yıllar edebî basının açılım sağladığı, fikrî gelişimin ivme kazandığı ve edebî derneklerin kurulduğu yıllardır. Bu dönemde yayımlanan dergiler ve batıdan yapılan çeviriler düşünsel ve edebî akımların gelişimi üzerinde etkili oldular.Sade tarzda yazım, meşrutiyet dönemi edebiyatının başlıca özelliği olmuştur. Bu tarz, Muhammed Ali Cemâl-zâde ile başlamış, Dehhoda'nın ?Çerend u Perend? leriyle devam etmiştir. Cemâl-zâde ?Yeki Bûd,Yeki Nebûd?, Sâdık Hidâyet de ?Kör Baykuş? adlı hikâye mecmuaları ile hikâye yazarlığı alanına girmişlerdir. Böylelikle batılı anlamda hikâyecilik İran edebîyatında yavaş yavaş yerini almıştır. Sade yazım tarzı açısından, Sâdık Çûbek'in hikâyeciliği ile Sâdık Hidâyet'inki arasında bazı farklar vardır. Sâdık Hidâyet, her ne kadar sade yazım konusunda çabalamış olsa dahi, belki de uzun yıllar ülkesinden ayrı kalması, ya da sokak dilini yeterince bilmemesinden dolayı, hiç bir zaman Sâdık Çûbek'in bu alanda elde ettiği başarıya ulaşamamıştır.

Özet (Çeviri)

Sadegh Chubak, a well-known story writer of the contemporary Iranian literature, was born in Iran?s harbour city, Buşehr. The childhood period of the writer befits with the years of Constitutional Monarchy Revolution. In his writings, he pursues a course that goes naturalism from realism and uses popular language in his stories.Chubak?s most significant features are creating a dark world and introducing the bitter world inside out. The people in his world live in a dark and corrupt environment. They are in the hands of despair, mystery, corruption, illiteracy and sexual desires. However, if we pay attention to the pessimist atmosphere in Chubak?s stories and lift the veil, we notice there is a black humor in this pessimism. The black humor existing in his stories is the most important element that keeps his tales dynamic. Chubak, when putting forward the bad aspects of life and touch the privacy of society by using humor, makes the scene acceptable by the readers and his using of the humor factor attracts the attention of people in every section.In Chubak?s tales, bad events are on the scene and nice topics and beauty hold less space. In his world, people are desperate and are the slaves of their desires which make them fall down. For instance, in the ?Monkey whose owner is dead? the unlucky monkey which acts with its instinct always gets in trouble. It thinks it gained freedom after the death of its owner, but freedom meant disappearance and undefenceless against the cruel world. In his other tale, the leave of a French woman who left her country due to her love and went to Iran with her little child, the regret of coming to Iran, her loneliness, in his tale of ?Pigeon Flyer?, the despair of the bully of a public against a woman, in ?Final Light? the efforts of a man who tries to cheat people by abusing religious beliefs and in most of his tales the theme of death, unfairness and despair were described.The compulsory communication and challenge which was made with Russia and England, the development of modern thought brought the Constitutional Revolution and Iran met with the west thought. 1920s was the years which literature press developed, the thought of development accelareted and the literature associations were founded. The periodicals which were published in these years and the translations made from the west were influential over the development of thougts and litreray currents.Writings on simple style was the major feature of the Constitutional period literature. That style has started with Cam?l-z?deh and continued with the ?Charand u Parand? of Dakhoda. Cam?l-z?deh has entered in story writing area with ?Yaki Bûd, Yaki Nabûd? and Sadegh Hedayat has entered with ?Blind Owl?. In that way, the story-writing has taken its place in Iranian literature. There are differences between the story-writing of Sadegh Chubak and Sadegh Hedayat in terms of simple writing style. Though Sadegh Hedayet has challenged about simple writing, his aparting from his country and not knowing the street language enough, prevented him from acquiring the success of Sadegh Chubak?s.

Benzer Tezler

  1. Çağdaş İran edebiyatında toplumsal roman ve Bozorg-i Alevî'nin 'Çeşmhayeş' i

    Social novel and 'Chasmhayash' of Bozorg-i Alewî in modern Persian literature

    ÇİĞDEM BAYDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DERYA ÖRS

  2. Helikopter hücum açısı değiştiricisinin temas kuvvetleri etkisi altındaki yorulma davranışının incelenmesi

    Investigation of fatigue behavior of helicopter pitch change link under the effect of contact forces

    SADIK KARADUGAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Makine MühendisliğiGazi Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TUNCAY KARAÇAY

  3. Şer'iyye Sicillerindeki tereke kayıtlarına göre XIX. yüzyıl sonlarında Osmanlı kırsal toplumu hakkında bir araştırma (Uşak kazası örneği: 1880-1883)

    A study on the Ottoman rural society during the late nineteenth century according to heritage records (Tereke kayıtları) in the sharia records (Sample of Uşak district: 1880-1883)

    RIDVAN ÇUBUK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    TarihUşak Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BİRAY ÇAKMAK

  4. Prefabrike sanayi yapılarında maliyete etki eden unsurlar

    Factors affecting the cost of precast concrete industrial buildings

    SADIK CAN ARGIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURGUT ÖZTÜRK