Ceza Hukukunda rıza
Die Einwilligung im Strafrecht
- Tez No: 265465
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHARREM ÖZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ceza ve Ceza Usul Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 378
Özet
Tez çalışmasında ?ceza hukukunda rıza? konusu pozitif hukuk kuralları ve karşılaştırmalı hukuktaki değerlendirmeler de dikkate alınarak incelenmiştir. Birinci bölümde rıza kurumunun tarihçesi, hukuki niteliği, suça etkisi ve karşılaştırmalı hukuktaki yeri araştırılırken, ikinci bölümde rızanın şartları ve benzer kurumlarla arasındaki farklar, üçüncü bölümde ise rızanın tartışmalı olduğu bazı temel konular değerlendirilmiştir.Rıza, kendi geleceğini belirleme hakkına sahip özgür bir bireyin, aynı zamanda kendi hukuksal değerleri üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği temel ilkesine dayanan bir ceza hukuku kurumudur. Rızanın hukuki niteliği, kendi geleceğini belirleme hakkına sahip bir bireyin, üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği bir hukuksal değerine ilişkin soyut hukuki korumadan somut olayda vazgeçmesidir.Rızanın suça etkisi ise iki farklı şekilde ortaya çıkar. Rıza, failin hukuksal değer sahibinin iradesine karşı bir fiili gerçekleştirmek zorunda olduğu suç tipleri ile rızanın bulunmamasının açıkça belirtildiği suç tiplerinde, tipikliğin gerçekleşmesine engel olan bir nedendir. Cinsel saldırı ve hırsızlık gibi suç tiplerinde rızanın varlığı, fiilin kanunda tarif edilen suç tipine uygun olmasına engel olacağından, tipiklik gerçekleşmeyecektir.Diğer bazı suç tiplerinde ise fiil, rıza bulunsa bile kanunda tarif edilen tipe uygundur. Ancak rıza bulunduğu için tipe uygun olan bu fiilin hukuka aykırı olmayacağı kabul edilir. Rıza burada bir hukuka uygunluk nedenidir. İki rıza türü arasında suça etkisi ve hata halinde uygulanacak hüküm (TCK m. 30/1, 3) dışında geçerlilik şartları açısından bir fark bulunmamaktadır.Rıza, öncelikle kişinin üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği bir hukuksal değere ilişkin olmalıdır. Rıza gösterecek olan kişi ayrıca rıza gösterme ehliyetine sahip olmalı, rızasını açıklamalı ve iradesi sakatlanmamış olmalıdır.
Özet (Çeviri)
Das türkischen Strafgesetzbuch vom 2004 hat die Einwilligung des Betroffenen in dem Allgemeinen Teil ausdrücklich geregelt (Art. 26/2 tStGB). Nach dieser Regelung, wer mit der Einwilligung des Verletzten handelt, wird nicht bestaft.Die Rechtsnatur der Einwilligung ist ein Versicht auf Rechtschutz. Der Grund der strafbefreienden Wirkung einer Einwilligung liegt in der Anerkennung des Selbstbestimmungsrechs des einzelnen in Bezug auf die ihm von der Rechtsordnung zugewiesenen Rechtsgüter.Die Einwilligung wirkt bei einigen Straftatbeständen tatbestandsausschliessend, bei denen die Tatbestandsmäsigkeit der Tathandlung nach der gesetzlichen Verhaltensbeschreibung gegen oder ohne den Willen des Betraffenen erfolgt. Das trafft z.B. für Art. 141, 116 so wie für diejenigen Straftaten zu, die einen Angriff auf die Freiheit der Willensentschliessung oder Willensbetätigung enthalten, wie etwa Art. 106, 108, 109. Für die Überwindung eines entgegenstehenden Willens durch ?Gewalt? (Art. 102, 106 tStGB) oder im Wege des ?Einsperrens? ist naturgemäss kein Raum, wenn das Betroffene mit der Vorausnahme der entsprechenden Tathandlung zugestimmt ist. Bei alle anderen Straftatbeständen kommt nur eine rechtfertigende Einwilligung nach Art. 26/2 tStGB in Frage. Die Wirksamkeitsvoraussetzungen sind für die tatbestansausschliessende und rechtfertigende Einwilligung grundsätzlich gleich zu bestimmen. Lediglich die Rechtsfolgen von Willensmängeln ist nach dem Art. 30 tStGB anzuordnen.Für die strafbefreiende Wirkung der Einwilligung ist zuerst der Rechtsgutsträger in die Beeinträchtigung eines Disponiblen Rechtsguts einzuwilligen. Der Einwilligende muss einwilligungsfähig sein und seine Zustimmung vor der Tat entweder ausdrücklich oder konklident zum Ausdruck bringen. Die Einwilligung darf nicht an wesentlichen Willensmängeln leiden. Grundsätzlich darf die Tat nicht gegen das Recht und die guten Sitten verstossen.
Benzer Tezler
- Ceza hukukunda ilgilinin rızası
Consent of the person concerned in criminal law
ASİYE MERVE TURANLI ÖZCAN
- İslam Ceza Hukukunda mağdur
The victim in the İslamic Criminal Law
ÜNAL YERLİKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. TALİP TÜRCAN
- Tıp Ceza Hukukunda kendi geleceğini tayin hakkının yansıması olarak rıza ve sınırları
Consent as a reflection of right to self - determination in Medical Criminal Law and its limits
BURCU ERTEM