Diyabetlilerde kendi kendine enjeksiyon ve test yapma korkusu formunun Türkçe'ye adaptasyonu ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi
Adaptation of the Diabetes Fear of Injecting and Self-Testing Questionnaire (D-FISQ) into Turkish and evaluation of psychometric features in diabetic patients
- Tez No: 267157
- Danışmanlar: PROF. DR. RUKİYE PINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Diyabet, insülin enjeksiyon korkusu, test yapma korkusu, D-FISQ, Diabetes, fear of insulin injecting, fear of self test, D-FISQ
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Araştırma `Diyabetlilerde Kendi Kendine Enjeksiyon ve Test Yapma Korkusu Sorgulama Formu (Diabetes Fear of Self Injecting and Self-testing Questionnaire-D-FISQ)'nun Türkçe'ye adaptasyonunun yapılması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi amacıyla 350 diyabetlide (135 tip 1, 215 tip 2) yapıldı. Çalışmanın ilk aşamasında çeviri-geri çeviri yöntemi kullanılarak D-FISQ Türkçe'ye uyarlandı, takiben güvenirlik ve geçerlik çalışması yapıldı. İç tutarlılıkta, Cronbach alfa değerleri D-FISQ total için 0.96, kendi kendine enjeksiyon korkusu (KKEK) için 0.93 ve kendi kendine test yapma korkusu (KKTK) için 0.95 idi. KKEK ve KKTK alt boyutundaki ifadelerin madde toplam puan korelasyon katsayıları sırasıyla 0.75 ile 0.85, 0.72 ile 0.86 arasındadır. Sınıf içi korelasyon, D-FISQ total, KKEK, KKTK için sırasıyla 0.96, 0.93, 0.95 dir. Doğrulayıcı Faktör Analizinde (DFA) tek faktörlü model ile kıyaslandığında, iki faktörlü modelin daha iyi uyum indeks sonuçlarına sahip olduğu, buna karşın her iki modelin de öngörülen uyum indeksi kriterlerini karşılamadığı görüldü. D-FISQ yer alan her bir ifadenin faktör yükü 0.40'ın üzerinde idi, yine D-FISQ'daki ifadeler ilgili oldukları boyut altında toplandı, iki alt boyut arasında pozitif yönde güçlü ilişki vardı (r= 0.76). DFA'yı takiben yapılan D-FISQ'nun yapısı açıklayıcı factör analizi ile yeniden incelendi. Varimax rotasyon tekniği ile yapılan incelemede öz değeri >1 olan ve total varyansın %73.1'ine karşılık gelen iki faktör bulundu. D-FISQ farklı düzeylerdeki anksiyeteye sahip hastaları ayırd edebildi. Sonuç olarak D-FISQ'nun Türk diyabet hastalarında kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir araç olduğu kanısına varıldı.
Özet (Çeviri)
This study was performed among 350 diabetic patients (135 of type 1 and 215 of type 2) with the aim of adapting the Diabetes Fear of Injecting and Self-Testing Questionnaire (D-FISQ) into Turkish language and evaluating its psychometric features. At the first stage of the study D-FISQ was adapted into Turkish by using forward and backward translation technique and then reliability and validity was studied. For internal consistency, Cronbach?s alpha value was 0.96 for total D-FISQ, was 0.93 for fear of self-injecting (FSI) and was 0.95 for fear of self-testing (FST). Item total correlation coefficiencies were changed between 0.75 and 0.85 for FSI, and were changed between 0.72 and 0.86 for FST. Interclass correlations for D-FISQ, FSI and FST were 0.96, 0.93 and 0.95, respectively. Two-factor model had better fit index compared to one-factor model in confirmatory factor analysis (CFA), although both model didn?t have satisfactory goodness of fit criterion. Factor loadings for items in both dimensions exceeded 0.40. All items gathered under the relevant factor. Strong positive correlation were found between both subscales (r= 0.76). Following CFA, we re-tested D-FISQ?s structure by exploratory factor analysis. Varimax rotation yielded two factors with eigenvalues >1, explaining %73.1 of the variance. D-FISQ discriminated patients who have different level of anxiety. In conclusion, D-FISQ had satisfactory psychometric properties. It can be used to measure fear of injection and self-testing in Turkish diabetic patients.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli hastalarda sanal gerçeklik ve buz uygulamasının kendi kendine enjeksiyon korkusu, ağrı ve kaygı düzeyi üzerine etkisi
Effect of virtual reality and ice application on self injection fear, pain and anxiety in patients with type 2 diabetes
SEHER ÇEVİK AKTURA
Doktora
Türkçe
2021
Hemşirelikİnönü ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYHAN ÇITLIK SARITAŞ
- Diyabet tanısı almış bireylerde parmak delme ve insülin enjeksiyonu yapma korkusunun tedaviye uyum üzerine etkisi
The effect of the fear of finger punching and insulin injection on administration to the treatment in individuals with a diabetes diagnosis
MERVE DAĞDELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HemşirelikNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GAMZE MUZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ RABİYE ÇIRPAN
- 65 yaş ve üstü Tip 2 diyabetli bireylerde parmak delme ve insülin enjeksiyonu yapma korkusunun diyabet yükü üzerindeki etkisi
The effect of fear of finger pricking and insulin injection on the burden of diabetes in individuals with Type 2 diabetes aged 65 and over
FATMA ÇAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAFİYE YANMIŞ
- Diyabetli bireylerde insülin enjeksiyonu, parmak delme korkusu ve metabolik kontrol değişkenlerinin değerlendirilmesi
Assessment of insulin injection, finger sticking fear and metabolic control parameters among patients with diabetes melli̇tus
BURCU BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikManisa Celal Bayar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZDEN DEDELİ ÇAYDAM
- Diyabet tanısı alan bireylerde insülin enjeksiyonu ve parmak delme korkusunu etkileyen faktörler
Factors affecting the fear of insulin injection and finger punching in individuals diagnosed with diabetes
GAYE DEMİRTAŞ ADLI