Metropoliten kent etkisindeki yerleşimlerin dönüşüm sürecinin çözümlenmesi: Ankara örneği
Analysis of transformation process of settlements under the influence of metropolitan city: Case of Ankara
- Tez No: 268204
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KÜBRA CİHANGİR ÇAMUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 332
Özet
Bu tez çalışmasında metropoliten kentlerin değişen büyüme biçimi ve bu yeni büyüme biçiminin kentsel gelişme alanı olarak belirlenmiş metropoliten kentin saçaklanma etkisindeki yerleşimlere etkisi `Ankara Metropoliten Kenti' örneğinde incelenmiştir. Çalışmanın amacı metropolitenleşmenin etkisinde ortaya çıkan saçaklanmanın nedenlerinin ve sonuçlarının analizi, saçaklanarak genişleyen metropoliten kentlerde kır-kent dokusunu bir arada bulunduran kentin genişleme ve yayılma alanlarındaki yerleşimlerin yapısını oluşturan bileşenlerin saptanmasıdır. Bu amaca yönelik metropoliten kentin saçaklanma etkisindeki yerleşimlerde; yönetsel, demografik, ekonomik, sosyal ve mekansal yapıdaki değişim, yerleşimlerde sunulan kentsel hizmetler ve yerleşimlerin kentle ilişkileri analiz edilmiştir. Analizlere ilişkin veriler derinlemesine görüşme ve anket yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde tüm çalışma alanını ele alan ve daha sonra yerleşimleri tekil olarak inceleyen, yerleşimlerin özelliklerini ortaya koyan dağılımlar elde edilmiş ve değerlendirmelerde çapraz sorgulama ile birbirleriyle etkileşim içindeki bileşenler açıklanmaya çalışılmıştır.Kentlerin saçaklanarak gelişimi engellenemez bir şekilde hızla devam etmekte, kentsel saçaklanmanın özellikle son yirmi yıllık süreçte plancıların ve yöneticilerin üzerinde önemle durduğu konular arasında yer almasına neden olmaktadır. Kentsel saçaklanma düşük yoğunluklu, yayılan veya sıçrayan, arazi kullanımında ayrışma özellikli bir mekansal gelişimi tanımlamakta ve bu gelişim özellikle metropoliten kentlerin çeperlerinde ve yakın çevresinde yer alan kırsal yerleşimler ile bunların çevresinde gözlenmektedir.Metropoliten kentin etkisindeki yerleşimlerde dönüşüm süreciyle birlikte birbirinden farklı nitelikte yerleşimler oluşmaya başlamaktadır. Bu yerleşimler kırsal/yarı kentsel/kentsel nitelikli heterojen bir yapı göstermekte ve zamanla kentle bütünleşerek metropoliten kentin bir parçası olmaktadır. Ancak yaşanan dönüşümle kırsal karakterini yitiren, buna karşın mevcut yapısıyla da kentsel olarak tanımlanamayan bazı yerleşimler sorunlu alanlar olarak ortaya çıkmaktadır. Bu durum metropoliten kent etkisindeki yerleşimlerin kentsel ya da kırsal olarak tanımlanmasını güçleştirmektedir.Bu çalışma ?güncel kentsel gelişme, saçaklanma dinamiklerini? ortaya koymakta ve metropoliten kent etkisindeki yerleşimlerin, sahip oldukları farklı özellikler nedeniyle ne tam kırsal ne de tam kentsel alanlar olarak tanımlanamayacağını işaret etmekte; kentin gelişme etkisindeki bu alanların çeper ve saçaklanma tanımları altında kentsel gelişim/yayılma sürecinin farklı aşamalarını temsil ettiklerini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the varying growth pattern of metropolitan cities and its influnce on the settlements at the metropolitan fringe, which have been already defined as urban development areas, are investigated on Ankara case. The main goal of this study is not only to analyze the reasons and results of the sprawl due to the influence of metropolitan city but also to identify the components of the settlements that are in the metropolitan areas expanded due to urban sprawl and having the characteristics of both urban and rural texture. Therefore, the changes in administrative, demographic, social and spatial structure in the settlements under the influence of urban sprawl, urban services provided to this areas and the relation between such areas and the city have been investigated. The data used in analyzes have been collected via in-dept interviews and inquries. Cross table analysis method is used in this study. The analysis results include the distributions of characteristics of the whole study area as well as the individual settlements.The unavoidable and fast growth of the metropolitan city due to urban sprawl lead the issue to be one of the most important issue for planners and managers particularly in the last 20 years. Urban sprawl is a form of spatial development, characterized by low densities, scattered and discontinuous leapfrog expansion, and segregation of land uses, this form of development is found mainly in the periphery and in the rural areas at the fringe of metropolitan areas.The settlements of different structures are formed in fringe areas under the metropolitan city influence as a result of transformation process. These settlements exemplify a heterogeneous structure which has rural/urban/semi-urban characteristics and become part of the metropolitan city by time. However, settlements that loose their rural characteristics during the transformation but also could not be defined as urban due to their current structure develop into the problematic areas. This leads the difficulties to define the settlements under metropolitan city influence either as urban or as rural.This study establishes current urban development and urban sprawl dynamics and shows that the settlements of the metropolitan city created due to urban sprawl could not be defined as urban as rural due to their different structure.
Benzer Tezler
- Kırsal yerleşimlerin değişen mekânsal ve sosyal örüntüsünün tarımköyler bağlamında değerlendirilmesi: karyağmaz örneği
Evaluation of the rural spaces under change on context of tarimköy projects: case of karyağmaz
ÖZGE ÖZKUVANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- Ulaşım faaliyetlerinin turizm faaliyetlerine etkisi: İstanbul örneği
The impact of transportation activities to tourism activities: Istanbul case
ERSOY PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE ÇIRACI
- Metropol kentlerde rekreasyon sunumu ve kullanım sorunları, İzmit kenti örneği
Provision of recreational services in metropolitan areas, a case from Izmit
FERRUH YILMAZ GÜLSER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİLÜFER GÜRER
- Bilgi çağında küresel kentlere karşılaştırmalı bir bakış: Türkiye için bir model önerisi
A comparative review of global cities in the information age: A model proposal for Türkiye
AYDIN AKPINAR
Doktora
Türkçe
2024
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiYerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK HAMZA ERYİĞİT
- UNESCO yaratıcı kentler ağı tasarım kenti kriterleri bağlamında İzmir'in değerlendirilmesi
Evaluation of Izmir in the context of UNESCO creative cities network city of design criteria
HASAN CENK DERELİ
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU