Geri Dön

Karar verme sürecinde bulanık mantık bazlı oyun teorisi uygulamaları

Fuzzy logic based game theory applications in decision making process

  1. Tez No: 269754
  2. Yazar: HAKAN SONER APLAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN TÜRKBEY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 161

Özet

Karar süreci karmaşıklık ve belirsizlik içeren bir süreçtir. Rekabet ortamında bulunan organizasyonların varlığını devam ettirmesi bu sürecin etkin kullanımına bağlıdır. Tezin amacı, karar verme sürecinde bulanık mantık ve oyun teorisi gibi yapay zeka (YZ) yöntemlerini kullanan bir yaklaşım oluşturmaktır. Çalışmada, çok amaçlı karar verme (ÇAKV) ve çok kriterli karar verme (ÇKKV) süreçleri birleştirilerek çok amaçlı ve kriterli karar verme (ÇAKKV) süreci oluşturulmuş ve bu süreç iki kişili sabit toplamlı olmayan bir oyun kapsamında ele alınmıştır. Konu ile ilgili literatürdeki mevcut uygulamaların incelenmesinin ardından birçok karar verme metodunu içeren melez bir karar verme metodolojisi önerilmiştir. Önerilen metodolojinin her aşaması oyun teorisi kapsamında oyuncuların karşılıklı stratejileri dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Hedefler, kritik faktörler (kriterler) ve bunların ağırlıkları bulanık matematiksel işlemler ile hesaplanmaktadır. Müteakiben, oyuncuların stratejileri hedefler ve kriterlere göre değerlendirilmektedir. Bu süreçte, kesin matematiksel sayılar yerine sübjektif faktörler (yargı, tecrübe, tercih gibi) bulanık dilsel değişkenlerle ile ifade edilmekte ve sayısal değerlere dönüştürülmektedir. Önerilen metodolojinin rekabetçi ortamlarda yer alan hiyerarşik organizasyonlarda uygulanabilirliğinin ve matematiksel geçerliliğinin gösterilmesi amacıyla belirsizliklerin önemli rol oynadığı uluslar arası bir anlaşmazlık durumunda uygulanacak karar verme süreci örnek uygulama olarak incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

Decision process is a process that includes complexity and uncertainty. The survivance of organizations in competition environment depends on the usage of decision making process effectively. The aim of thesis study is to establish a new decision making approach which uses artificial intelligence (AI) techniques as fuzzy logic and game theory. In the study, multi-objective decision making (MODM) and multi-criteria decision making (MCDM) processes were combined as multi objective and criteria decision making (MOCDM) process and this process was considered in two person non-constant sum game theory perspective. The methods in literature about related topics were examined and a hybrid decision making methodology which comprises many decision methods was formed. All phases of methodology are executed in game theoretic perspective by evaluating the mutual strategies of players. The objectives, critical factors (criteria) and the weights of these are calculated by fuzzy mathematical applications. Then, players? strategies are evaluated according to objectives and criteria. In this process, instead of crisp numbers, the subjective factors are evaluated by using fuzzy linguistic terms and converted to numerical values. To demonstrate the validity and applicability of proposed methodology for organizations in competition environments, the decision making process in an international disagreement in which ambiguities have an essential role was examined as a case study.

Benzer Tezler

  1. Design and deployment of deep learning based fuzzy logicsystems

    Derin öğrenme tabanlı bulanık sistemlerin geliştirilmesi ve uygulanması

    AYKUT BEKE

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUFAN KUMBASAR

  2. Mimari tasarrım sürecinde karar verme: Bulanık AHS yöntemi

    Decision making in the architectural design process: Fuzzy AHP method

    SERKAN PALABIYIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BİRGÜL ÇOLAKOĞLU

  3. Mimari tasarımların objektif değerlendirilmesine yönelik web tabanlı bir yazılım geliştirilmesi

    Development of a web-based software for the objective evaluation of architectural designs

    ELİF ALKILINÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MimarlıkBalıkesir Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN PALABIYIK

  4. Müşteri odaklı sistemler için yapay sinir ağı ve bulanık çıkarım tabanlı bir karar destek sistemi yaklaşımı

    An artificial neural network and fuzzy inference based decision support system approach for customer orientated systems

    TUĞBA EFENDİGİL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. SEMİH ÖNÜT

  5. Genel amaçlı bir bulanık uzman sistem

    A General purpose fuzzy expert system

    YUSUF BARBAROS YONAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesi

    DOÇ.DR. GAZANFER ÜNAL