Birinci Dünya Savaşı'nda Türk ordularındaki sağlık hizmetlerinin arşiv belgeleri ışığında değerlendirilmesi
Evaluation of health services of Turkish Armed Forces During World War I in the light of archived historical documents
- Tez No: 272027
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERAP ŞAHİNOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Birinci Dünya Savaşı'nda Türk ordularında yürütülen sağlık hizmetlerini ve bu hizmetlerin savaşa olan etkisini, birincil kaynaklar ışığında incelemek ve değerlendirmek, bu tezin amacı olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, Türk ordusunda yürütülen askeri sağlık hizmetlerinin kurumsal yapısını ortaya koymak ve uygulamada karşılaşılan olumlu ve olumsuz yönleri bilimsel bir bakış açısıyla değerlendirmek için, birincil tarihsel belgelere ulaşılmıştır.Bu araştırma için; Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (ATASE) arşivindeki, Harbiye Nezareti Sıhhiye Dairesi'nin yazışmaları incelenmiş ve askeri sağlık hizmetlerinin yürütülmesindeki temel esasları ilgilendiren bazı belgelere ulaşılmıştır. Bu belgelerden, tez konusuyla ilgili toplam 62 belgenin transkripsiyonu yapılarak, günümüz Türkçesine çevirisi yapılmıştır. Çevirisi yapılan belgeler, askeri sağlık hizmetlerinin temel alt bileşenlerini oluşturan; teşkilat, personel, tanı-tedavi, hijyen ve istatistik başlıkları altında toplanmıştır. Günümüz Türkçesine çevrilen ve sınıflandırılan bu belgelerde yer alan bilgiler, yerli ve yabacı kaynaklardaki bilgilerle karşılaştırılarak, konu ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır.İncelediğimiz belgeler ışığında elde ettiğimiz bulgular, Birinci Dünya Savaşı'nda Türk ordusunun, zamanın askeri sağlık hizmetleri anlayışına uygun bir kurumsal yapıya sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sağlık örgütlenmesinin öncelikli görevleri; askerin sağlığını korumak, hastalanan askerin tedavi olmasını sağlamak ve muharebelerde yaralananların kurtarılmasıydı. Bu amaçla, cephede, cephe gerisinde ve hastane düzeyinde sağlık hizmeti vermek için bugünkü anlayışla Rol 1, Rol 2 ve Rol 3 düzeyinde bir hizmet yapılanması planlanmıştı. Belgeler, Türk ordusunun savaşın başından itibaren en çok üzerinde durulduğu temel iki konunun, sağlık personeli eksikliklerinin tamamlanması ve bulaşıcı hastalıklarla mücadele olduğunu göstermektedir.Türk ordusu savaşın başından itibaren, hem sağlık personeli hem de tıbbi lojistik açısından büyük yokluklar yaşamasına rağmen, savaşın sonuna kadar askeri sağlık hizmetlerini başarılı bir şekilde yürütmüştür. Bu başarının en önemli etmeni, askeri sağlık sisteminin sevk ve idaresinde en alt basamağından en üst düzeye kadar, sağlık personelinin rol almasıdır. Bu nedenle, askeri sağlık hizmetleri ile ilgili kararlar ivedilikle alınabilmiş ve hemen uygulanabilmiştir.
Özet (Çeviri)
Examination and evaluation of Health Care Services conducted in Turkish Armed Forces (TAF) during World War I and the impact of these services to the Outcome of War in the light of primary references was determined as the aim of this dissertation. Within this aim, Primary historical documents were obtained in order to reveal out the institutional body of health Care Services in TAF and to evaluate positive and negative aspects faced in practice scientifically.For this study; documents of Defense Ministry Health department Military in the archives of History and Strategic Research Department of Turkish General Staff (ATASE) were examined and some documents related with basic principles in implementation of military health services were uncovered. From these documents, 62 relating with the subject of dissertation were translated into current Turkish language. Translated documents were grouped as Organization, human resources, diagnosis-treatment, hygiene and statistics which are the main components of military health services. Information in these documents translated and categorized were compared with the information in other Turkish and foreign sources and some comments were discussed..Results have demonstrated that Turkish armed forces had an institutional organization consistent with concurrent understanding During World War I. The priorities of that organization were health protection of soldiers, treatment of diseased soldiers, and life saving of the wounded soldiers in conflicts. For this reason, a service organization like Role 1, Role 2 and Role 3 levels similar to Today?s concept were designed at frontline, behind frontline and hospital levels. Documents showed that the two main points that were received highest level concern by Turkish Army from the beginning of War were replacing the lack of Health manpower and fighting against contagious diseases.Although Turkish army suffered with insufficiencies in the number of health staff and medical logistics, it conducted a successful military health services until the end of the war. The most important factor for this success was health personnel were taking roles at every levels of military health system from the bottom level to the highest level. For this reason, decisions regarding to military health services could be taken immediately and implementation was started without spending any time.
Benzer Tezler
- 1877-1878 Osmanlı Rus savaşında Türk ordularında askeri sağlık hizmetleri
Turkish military medical services during the Ottomano-Russian war (1877-1878)
ERAY SERDAR YURDAKUL
- Türkiye'de ordu'nun modernleşmesi bağlamında zırhlı birliklerin gelişimi
The Development of the armored forces in the context of the modernization of army in Turkey
SAVAŞ BEYRİBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Savunma ve Savunma Teknolojileriİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYNUR SOYDAN
- II. Meşrutiyet Dönemi Osmanlı ordusunda modernizasyon (1908-1918)
The era of the second Constitutional period: Modernization in the Ottoman army (1908-1918)
ALİ ATİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TANJU DEMİR
- Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Ordusu'nda görev yapan Alman subayları
Germany officers in charge the Ottoman army during World War I
PINAR DOĞANAY
- Çanakkale Cephesi'nde Osmanlı ve itilaf devletleri hava güçlerinin görsel verilerle desteklenmiş nispi güç analizi
Visual data supported comparative force analysis of air forces of Ottoman and allied armies at the gallipoli front
İBRAHİM BÜLENT YILMAZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ACUN